بررسی مؤلفه‌های مؤثر در توسعه محلی پایدار روستاهای شهرستان گرمسار یا تاکید بر سرمایه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد جغرافیای انسانی، واحد یادگار امام خمینی ره- شهر ری‌، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران‌(نویسنده مسول).

3 دانشیار جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری

چکیده

توسعه روستایی مستلزم توجه ویژه به نیروی انسانی است و روستاییان به عنوان منابع انسانی مهم بخش کشاورزی، از عاملان اصلی توسعه روستایی به شمار می‌رود. سرمایه اجتماعی را می‌توان از طریق کارکردهـای آن همچون اعتماد، مدارا، همکاری، همبستگی‌های گروهی، تـرحم، شـفقت، دلسـوزی، ایثـار و نـوع دوسـتی شناسایی نمود. توسعه پایدار با ایجاد شرایط مطلوب در زمینه‌های مواد غذایی، بهداشتی، اشتغال، آموزش و نحوه گذر زمان آزاد موجب ایجاد سطح عادی در زندگی می‌شود؛ بنابراین برای دستیابی به توسعه پایدار شهری که هدف از آن بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اعضای جامعه است، تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی در توسعه‌ی پایدار محله‌های شهری مورد مطالعه در روستاهای شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ. سؤال اصلی مقاله این است که آیا مؤلفه‌های سرمایه‌های اجتماعی بر شکل‌گیری توسعه ی پایدار محله ایی در سطح محلات محدوده ی مورد مطالعه مؤثر است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیل است. نتایج مقاله نشان می‌دهد که میان سرمایه اجتماعی ساکنان و پایداری محله، رابطه معنی‌داری برقرار است. این سرمایه بیش از آن که به بهبود محیط کالبدی محله اثرگذار باشد، بر توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی محله مؤثر است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the effective components in sustainable local development of Garmsar villages or emphasizing social capital

نویسندگان [English]

  • Javad Asgari 1
  • Alireza estelaji 2
  • majid valishariatpanahi 3
1 PhD student in Geography and Rural Planning, Yadegar Imam Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor of Human Geography, Dept. of Imam Khomeini Rahe-Shahr Rey, Islamic Azad University, Iran (Corresponding Author).
3 Associate Professor of Human Geography, Islamic Azad University, Rey Branch
چکیده [English]

Rural development requires special attention to human resources and villagers as important human resources in the agricultural sector are the main actors in rural development.Social capital can be identified through its functions such as trust, tolerance, cooperation, group solidarity, compassion, compassion, self-sacrifice, kindness and friendship.Sustainable development creates a normal standard of living by creating favorable conditions in the fields of food, health, employment, education and leisure. Therefore, in order to achieve sustainable urban development, which aims to improve the social, economic and cultural status of community members, the formation and strengthening of social capital is of particular importance. The main purpose of this article is to investigate the impact of social capital on the sustainable development of the studied urban neighborhoods in the villages of Garmsar city and areas of influence. The main question of the article is whether the components of social capital are effective in the formation of sustainable neighborhood development at the neighborhood level of the study area? The method of this article is descriptive analysis. The results of the article show that there is a significant relationship between residents' social capital and neighborhood sustainability. This capital is more effective in the sustainable social and economic development of the neighborhood than in improving the physical environment of the neighborhood. In addition, in confirming the results of previous research, a positive and acceptable relationship has been identified between the mental components of social capital and all components of local sustainability

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • local development
  • sustainable
  • village
  • Garmsar
کریمی، جعفر­(۱۳۸۹) گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه پایدار روستا مورد مطالعه (تعدادی از روستاهای دهستان جبل-بخش کوهپایه)، پذیرفته شده در کنفرانس منطقه ای صنعت توریسم دانشگاه ازاد خمینی شهر
رجبی، سپیده­(۱۳۹۰)، نقش گردشگری در توسعه‌ی پایدار روستایی مطالعه ی موردی: (شهرستان خشکبیجار)
شارپلی، جولیا، ­(­۱۳۸۰)، گردشگری روستایی، ترجمه ی منشی زاده و نصیری، نشر منشی تهران
اقبالی، ناصر، مقاله ی مدیریت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه‌ی روستایی، (۱۳۸۹) ص ۵۲
رضوانی، محمدرضا، (۱۳۸۷) توسعه‌ی گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران
ازکیا، مصطفی و زارع، عادل و ایمانی، علی (1387)، «رهیافت‌ها و روش‌های تحقیق کیفی در توسعه روستایی»، تهران، نشر نی.
ارشاد، فرهنگ و آقائی، داوود (1381)، «تصویری از مهاجرت در استان خوزستان در دهه 1365-1375 و موضوع مهاجرت بازگشتی». مجله جامعه‌شناسی ایران، بهار 1381. 4(1): 79-89.
امان­اللهی بهاروند، سکندر (1383)، «زوال کوچ­نشینی در ایران، یکجانشینی ایلات و عشایر»، فصلنامه مطالعات ملی، وزارت جهاد کشاورزی، سال پنجم، شماره 1.
بیک­محمدی، حسن و مختاری ملک‌آبادی، رضا (1382)، «تحلیلی جغرافیایی بر روند مهاجرت در استان خوزستان»، مجله جغرافیا و توسعه، زاهدان، 36-21.
تودار و مایکل (1367)، «مهاجرت‌های داخلی در کشورهای در حال توسعه»، ترجمه مصطفی سرمدی و پروین رئیسی، دفتر بین‌المللی کار، تهران.
دانشور، محمود و همکاران (1385)، «بررسی تأثیر افزایش بهره­وری کشاورزی بر مهاجرت روستایی در ایران»، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 4. 2-21.
زنجانی، حبیب‌الله (1380)، «مهاجرت»، تهران: انتشارات سمت.
سرشماری آماری نفوس و مسکن (1385)، مرکز آمار ایران، شهرستان هشترود.
شکوئی، حسین (1383). «دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری»، انتشارات سمت.
طاهرخانی، مهدی (1380)، «تحلیلی بر عوامل مؤثر بر مهاجرت‌های روستا- شهری»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره 3. 68- 89.
عاشری، امامعلی (1383)، «بررسی تأثیر فعالیت‌های عمرانی جهاد سازندگی بر تثبیت جمعیت روستایی در مقطع زمانی 75 تا 1355»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 1، سال نوزدهم، شماره پیاپی 72.
فیروزنیا، قدیر (1385)، تبیین استمرار کارکرد اقتصادی روستاهای در معرض تخلیه جمعیتی شهرستان قزوین، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
قاسمی اردهایی، علی (1385)، «بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهرها در ایران با فرا تحلیل پایان‌نامه‌های تحصیلی (مقطع زمانی 1359-83)». فصلنامه روستا و توسعه. بهار 1385. 9(1): 51-80.
کوئن، بروس (1380)، «مبانی جمعیت‌شناسی»، ترجمه غلامعلی توسلی و رضا فاضل، انتشارات سمت.
لهسائی­زاده، عبدالعلی (1368)، «نظریات مهاجرت». شیراز. انتشارات نوید شیراز.
لهسایی­زاده، عبدالعلی (1387)، «مهاجرت‌های روستایی شهری»، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور. 780-799.
مهدوی، مسعود و همکاران (1383)، «نقش عوامل جغرافیای طبیعی در ناپایداری و مهاجرت‌های روستایی استان زنجان»، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 48. 201-220.
داس ویل، راجر، (۱۳۸۶) مدیریت جهانگردی، ترجمه ی اعرابی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی
قادری، اسماعیل، (۱۳۸۲) نقش گردشگری روستایی در توسعه‌ی پایدار، پایان نامه دکتری
مرادنژاد، همایون، (۱۳۸۱) ماهنامه ی اجتماعی- اقتصادی جهاد، خرداد و تیر ماه، شماره ی ۲۵۰-۲۵۱
جعفری، حمید و حاتمی شاه خال، سیده محدثه، (۱۳۹۱) بررسی تأثیر گردشگری روستای در بخش اقتصادی دهستان سراوان طی دهه های اخیر، همایش ملی توسعه روستایی
حسین محمدی، مریم و حیاتی، داریوش، (۱۳۹۱) توسعه توریسم روستایی رویکردی نوین در جهت توسعه پایدار روستایی، همایش ملی توسعه روستایی
ظهرابی، حمید، (۱۳۸۵) تدوین الگوی مدیریت اکوتوریسم در حوزه آبخیز پریشان، مرکز علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
استانداری فارس، (1390)؛ «آخرین وضعیت تقسیمات کشوری شهرستان شیراز».
پارسا بصیر. ه، (1386)؛ «بررسی زمینه‌ها و راهکارهای توسعه گردشگری روستایی در بخش طالقان از شهرستان ساوجبلاغ»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران.
رکن‌الدین افتخاری. ع.ر و مهدوی. د، (1385)؛ «راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT در دهستان لواسانات کوچک»، فصل‌نامه مدرس علوم انسانی، دوره 10 شماره 2، صص 30-1.
روح‌الله‌زاده اندواری. ق، (1385)؛ «گردشگری و آثار اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه‌ای- نمونه موردی: روستای آبگرم لاریجان آمل»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
رهنمایی. م. ت، فرهودی. ر. ‌ا، دیتمان. آ و قدمی. م، (1387)؛ «بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تأکید بر جامعه میزبان»، مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 66، صص 33-17.
سعیدی. ع، (1377)، «مبانی جغرافیای روستایی»، انتشارات سمت.
شهیدی. م. ش، اردستانی. ز. ا و گودرزی سروش. م. م، (1388)؛ «بررسی تأثیرات توریسم در برنامه‌ریزی نواحی روستایی»، مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 67، صص 113-99.
قادری، ا، (1382)، «نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی پایدار»، پایان نامه دکتری، تربیت مدرس.
Lewis, Jame B., (1996); A Case Study of the Process of Tourism Development in rural Communities in the State of Indiana..
Sandhu, Mandi K. (1998); Tourism and Sustainability: the Commercial Trekking Industry in the Kullu valley Himachal Pradesh, India.
Kim, MJ-Kyund., (2005); Determinants of Rural Tourism and Modeling Rural Tourism Demand in Korea.
Adamo, Susana, (2003), “Social sustainability and social resilience rural communities in dry lands: the case of jachal (Argentina) in the 19an century”, Association, Dallas, Texas.
Balan, Jorge (1996), “Demographic trends and migratory movements formLatin”, America and Carabian, OCDE, International Conference on Migration, Rome.
Fei, J.C.H., and Ranis, G. (1961), “A Theory of Economic Development”, Am. Econ Rev., 533-565.
Goldsmith, P., Gunjab, K. and Ndarshikanye, B. (2004), “Rural Urban Migration and Agricultural Productivity: the case of Senegal”, Agricultural Economics, And No.31: 33-45.
Lewis, W.A. (1954), “Economic development with unlimited supplies of labor”, Manchester School of Econ., social study, 22: 139-192.
Lai,P.& Napal,S.K. (2006).”Local perspectives of ecotourism development in Tawushan Nature Reserve, Taiwan”.Journal of Tourism Management,Vol.27.
Walpole,M.J. & Goodwin,H.J. (2000). Local Economic Impacts of Daragon in Indonisia”. Journal of Annals of Tourism Research, Vol.27,No.3.