تحلیل توسعه‌یافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP (مورد مطالعه: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

چکیده

روستاها با توجه به نقش مهمی که در نظام تولید و اشتغال کشور دارند و همچنین با توجه به سکونت حجم قابل توجهی از جمعیت که در خود جای داده‌اندکه در توسعه مناطق نقش مهمی را برعهده دارند؛ هدف از این رساله، بررسی تحلیل توسعه‌یافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP در دهستان پسیخان بخش مرکزی شهرستان رشت است. روش جمع آوری اطلاعات بصورت میدانی و کتابخانه ای و روش تحقیق بصورت توصیفی– تحلیلی است که از آمار و اطلاعات موجود در فرهنگ آبادی ها در طی دوره های آماری استفاده شده است. بر طبق نتایج روستای کلش طالشان و آتشگاه از روستاهای نسبتاً توسعه یافته و سایر مناطق روستایی از روستاهای توسعه نیافته دهستان می باشند اگرچه مطالعات این تحقیق نشان می دهد که توانمندی های زیادی در سطح روستاهای دهستان در جهت رسیدن به توسعه روستایی وجود دارد؛ اما در وضعیت فعلی سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده و توسعه روستاهای این شهرستان با چالش ها و موانع جدی مواجه است. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده است که پیشنهاد می گردد در صورت امکان به کمک دهیاری ها و شوراهای روستایی روستاها برخوردار از خدمات گردند. استفاده از پتانسیل های گردشگری روستاها می تواند به خدمات رسانی و برخورداری روستاها کمک نماید تا روستاها بتوانند به روستاهای توسعه یافته تبدیل وضعیت نمایند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of rural development using AHP model (Case study: Pesikhan village, central part of Rasht)

نویسندگان [English]

  • mohsen ghorbanzad 1
  • seyedeh sedighe hasani mehr 2
  • rafat shahmari Ardejani 2
  • hossein Asghari 2
1 PhD Student in Geography and Rural Planning, Astara Branch, Islamic Azad University, Astara, Iran
2 Assistant Professor, Department of Geography, Astara Branch, Islamic Azad University, Astara, Iran
چکیده [English]

Villages, due to their important role in the production and employment system of the country, as well as due to the settlement of a significant volume of population, which have an important role in the development of regions; The purpose of this dissertation is to analyze the development of villages using AHP model in Pesikhan rural district of central Rasht city. The method of collecting information is field and library and the research method is descriptive-analytical that the statistics and information available in the culture of settlements have been used during statistical courses. According to the results of Klash village, Talshan and Atashgah are relatively developed villages and other rural areas are underdeveloped rural villages, although the studies of this study show that there are many capabilities in rural villages to achieve rural development; However, in the current situation of rural settlements in Rasht, there is an imbalance in the level of development and the development of villages in this city is facing serious challenges and obstacles. This indicates that the rural settlements of Rasht city have suffered from imbalance and imbalance in the level of development, which is suggested to be provided with services with the help of rural villages and councils if possible. Utilizing the tourism potentials of the villages can help to provide services and enjoy the villages so that the villages can become developed villages

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis
  • Development
  • Village
  • AHP method
  • Pesikhan
بقایی، لیلا. امینی، امیر مظفر. کاوه ای دیلمی، رقیه (1388). ارزیابی روند شاخص های توسعه روستایی ایران.
بوکانی، رشید. مکاری، آوات. بهرامی، سلطان (1391). ارزیابی سطح توسعه اجتماعی سکونتگاه های روستایی با استفاده از مدل ) AHPمحدوده مورد مطالعه: حوزة روستایی اخترآباد شهرستان ملارد)، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت؛ چالش ها و رهیافت ها، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ص 463-450.
تره، آندره. و والت، فردریک. (2016). ترجمه رئیسی دهکردی، شهرام. اکبری افروزی، رقیه. اسماعیلی خوشمردان، علی. توسعه منطقه ای در روستاها (ابزارهای تحلیلی و سیاست های عمومی).
توفیق، فیروز. (1372). ارزشیابی چند معیاری در طرح ریزی کالبدی تهران.
توکلی، جعفر. میرک زاده، علی اصغر. ابراهیمی، مراد (1393). سنجش سطح توسعه یافتگی اجتماعی – اقتصادی روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت، پژوهش های روستایی، دوره 5، شماره 1، ص235-213.
 حمکت نیا، حسن. موسوی، میرنجف (1390). کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات علم نوین.
رضوانی، م. ر. (1390). برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، تهران: انتشارات قومس.
زبردست، اسفندیار. (1382). کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای.
زنگی آبادی، ع. و اکبری، م. (1390). ارزیابی و تحلیل توسعه یافتگی شهرستان استان فارس،مجله محیط شناسی، 37 (59): 122-113.         
شاهرخی ساردو، صالح. محمودی برام، موسی. سینا مولایی، علی. آقا عباسی، ناصر (1394). ارزیابی سطوح توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان کوهرنگ، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد 2، شماره 4، ص 399-383.
شمس الدینی، علی. شکور، علی. رضایی، محمدرضا. پناهی، لیلا (1390). تحلیلی جغرافیایی بر جریانات متقابل روستایی – شهری مطالعه موردی: مرودشت و روستاهای پیرامونی، آمایش محیط، علمی – پژوهشی، شماره 12، ص 100-79.
کریمی، ف. (1391). مدل سازی سطوح توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان بویراحمد. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، 178.
حسن زاده دلیر، کریم ، 1383، برنامه ریزی ناحیه ای، تهران، انتشارات سمت.
کلانتری ، خلیل ، 1380، برنامه ریزی توسعه منطقه ای 0تئوریها و تکنیک ها ) تهران انتشارات خوشبین.
رضوانی ، محمد رضا ، 1382، تعیین و تحلیل سطوح برخورداری نواحی روستایی استان زنجان ، فصلنامه پژوهشهای روستایی.
گلکار، ١٣٨٤ ، مناسب سازی تکنیک تحلیلی سوآت (SOWT) - نشریه علمی  پژوھشی معماری و شھرسازی ، سال  پانزدھم ، شماره ٤١ ، پاییز و زمستان ١٣٨٤ ، دانشکده معماری و شھرسازی.
وزارت جهاد کشاورزی ، ١٣٨٥ ، راھنمای تھیه طرح ساماندھی توسعه اقتصادی ، اجتماعی فضاھای روستایی ، دفتر برنامه ریزی توسعه روستایی.
 اصلاح عربانی . ابراھیم ، ١٣8٤ ، کتاب گیلان (جلد اول و دوم) ، انتشارات گروه پژوھشگران ایران.
Anna Andersson, Soren Hojgard, Ewa Rabinowicz (2017),  Evaluation of results and adaptation of EU Rural Development Programmes, Volume 67, September(2017), Pages 298-314.
Chartchai Na Chiangmai (2017), Creating efficient collaboration for knowledge creation in area-based rural development, Kasetsart Journal of Social Sciences, Volume 38, Issue 2, May–August (2017), Pages 175-180.
Chen Chen, Richard LeGates, Min Zhao, Chenhao Fang (2018), The changing rural-urban divide in China's megacities, Cities, Volume 81, November (2018), Pages 81-90.
Gehan A. G. Elmenofi, Hamid El Bilali, Sinisa Berjan (2014), Governance of rural development in Egypt, Annals of Agricultural Sciences, Volume 59, Issue 2, December (2014), Pages 285-296.
Jingjing Yuan, Yonglong Lu, Robert C. Ferrier, Zhaoyang Liu, Alan Jenkins (2018), Urbanization, rural development and environmental health in China, Volume 28, December (2018), Pages 101-110.
Julio A. Berdegué, Isidro Soloaga (2018), Small and medium cities and development of Mexican rural areas,  Volume 107, July (2018), Pages 277-288.
Lucia Naldi, Pia Nilsson, Hans Westlund, Sofia Wixe (2015), What is smart rural development, Journal of Rural Studies, Volume 40, August (2015), Pages 90-101.
Saaty, Thomas L. (1980), The Analytic Hierarchy Process: Planning,Priority Setting, Resource Allocation. Pittsburgh: RWS Publications.
Ziene Mottiar, Karla Boluk, Carol Kline (2018), The roles of social entrepreneurs in rural destination development, Volume 68, January (2018), Pages 77-88.