تبیین و اولویت بندی زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، زاهدان، ایران

2 استادیار، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

3 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، زاهدان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر؛ تبیین زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان) می‌باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. در این مورد مطالعات جامعی در خصوص شاخص‌های تحقیق در محدوده مورد مطالعه انجام و سپس برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تکنیک‌ FUZZY استفاده شده است. نتایج اولویت‌بندی ابعاد نشان داد که وضعیت ابعاد خدمات و زیرساخت شهری و مدیریت شهری در سطح مطلوب، وضعیت بعد تاریخ شهری در سطح متوسط و وضعیت ابعاد اقتصاد شهری و محیط شهری در سطح نامطلوب و کمی نامطلوب می‌باشد که این نشانگر وضعیت زیست پذیری شهر زاهدان در سطح متوسط است. همچنین در استنتاج وضعیت شاخص‌های مورد مطالعه در تعیین زیست پذیری شهری هر یک از 5 منطقه‌ی مورد مطالعه در شهر زاهدان مقدار نافازی نهایی به عنوان خروجی سیستم استنتاج فازی در نرم‌افزار متلب برای منطقه 5 برابر است با 81/0 که سطح زیاد زیست پذیری شهری و برای منطقه 3 که برابر است با 38/0 که سطح بسیار کم زیست پذیری را نشان می‌دهد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explain and Prioritization the Livability of Urban Region (Case Study: Zahedan City)

نویسندگان [English]

  • Yuones Shahnavashi 1
  • Mahmoud Reza Anvari 2
  • Mariam Karimian Bostani 3
1 Ph. D student, Department of Geography and urban planning, faculty of humanities, Islamic Azad University, Zahedan branch, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Humanities, Department of Geography and Urban Planning, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
3 Assistant professor, Department of Geography and urban planning, faculty of humanities, Islamic Azad University, Zahedan branch, Zahedan, Iran
چکیده [English]

The results show that among the dimensions studied the status of services and urban infrastructure are at the optimal level, the state of the urban economy at an unfavorable level, urban management status at the optimal level, urban history at an moderate level, Urban environment at an moderate level, urban community at a slightly unfavorable level, then, Zahedan's livability status is at an moderate level. Also, the results of inferring the status of the indices studied in determining the urban livability of each of the 5 study areas in Zahedan shows that The final non FUZZY value as the output of the fuzzy inference system in MATLAB software for area 5 is 0.81, that it describes the high level of urban livability according to the studied indicators. For area 4 it is equal to 0.79, which shows a high level of urban livability. For area 1 it is equal to 0.51 that represents the average level. For area 2, it is equal to 0.41 which shows a low level and for area 3 it is 0.38, which shows a very low livability level. Among these indicators after determining membership function and normalization of data, according to the order of the indices studied and their status in each of the Zahedan towns, the importance of the spectrum is received in regions 5, 4, 1, 2, 3, respectively. Which we can see most of the physical development in Region 5 and the lowest in Region 3.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban viability
  • Region
  • Sustainability
  • Development
  • Zahedan
استانداری سیستان و بلوچستان، (1397).
بدری، سیدعلی، رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، (1382)، ارزیابی پایداری، مفهوم و روش، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 18 (69)، صص 34-9.
بزّی، خدارحم، افراسیابی، محمد صادق، (1388)، سنجش و ارزیابی موفقیت و کارایی شهرهای جدید، نمونه موردی: شهر جدید صدرا، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 1 (2)،  صص 132-111.
بندرآباد، علیرضا، (1393)، شهر زیست‌پذیر از مبانی تا معنا، انتشارات آذرخش، چاپ سوم، تهران.
رشیدی ابراهیم حصاری، اصغر، موحد، علی، تولایی، علی، موسوی، میرنجف، (1395)، تحلیل فضایی منطقه کلانشهری تبریز با رویکرد زیست پذیری، مجله فضای جغرافیایی، 16 (54)، صص 176-155.
ساسان پور فرزانه و تولایی، سیمین و جعفری اسدآبادی، حمزه، (1394)، سنجش و ارزیابی زیست­پذیری شهری در مناطق بیست و دو گانه کلانشهر تهران، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 5 (18)، صص 14- 42.
ساسان پور، فرزانه، تولایی، سیمین، جعفری اسدآبادی، حمزه، (1393)، قابلیت زیست پذیری شهرها در راستای توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)، مجله علمی پژوهشی جغرافیا، 12 (42)، صص 157-129.
سرشماری نفوس و مسکن، (1395).
سلیمانی­مهرنجانی، محمد، تولایی، سیمین، رفیعیان، مجتبی، زنگانه، احمد، خزائی نژاد، فروغ، (1395)، زیست‌پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص‌ها، پژوهش‌های جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،  4(1)، صص 50-27.
عبدالهی، علی‌اصغر، حسن‌زاده، مرتضی، (1395)، شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های سازندۀ برنامه‌ریزی شهری در زیست پذیری شهری (مطالعۀ موردی: مناطق چهارگانۀ شهر کرمان)، نشریه مطالعات نواحی شهری، 3 (4)، شماره پیاپی 9، صص 103-123.
علی‌اکبری، اسماعیل، اکبری، مجید، (1396)، مدل‌سازی ساختاری تفسیریِ عوامل مؤثر بر زیست­پذیری کلانشهر تهران، مجله علمی پژوهشی مدرس، 21 (1)، صص 60-22.
علیزاده بیرجندی، آرش، حسینی، امید، رئیسی طاهره، (1395)، سنجش و سطح‌بندی ظرفیت زیست­پذیری در نواحی شهری با استفاده از مدل کوپراس (نمونه موردی: شهر بیرجند)، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی خراسان جنوبی، 19 (5)، صص 57-44.
غفاریان، محمد، پریزادی، طاهر، شمایی، علی، خطیبی زاده، محمد رضا، شهسوار، امین، (1396)، تحلیل فضایی زیست پذیری محلات شهری مورد مطالعه: منطقه 18 تهران، دو فصلنامه پژوهش‌های محیط‌زیست، 7 (14)، صص 58-45.
قنبری، محمد، اجزاء شکوهی، محمد، رهنما، محمد رحیم، خوارزمی، امید علی، (1395)، تحلیلی بر زیست پذیری شهری با تأکید بر شاخص امنیت و پایداری (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)، پژوهش‌های جغرافیای سیاسی، سال، 1 (3)، صص 129-154.
مهندسین مشاور شهر و خانه، (1390)، طرح جامع شهر زاهدان، مرحله اول، شناخت و بررسی شهر و تجزیه و تحلیل طرح، شماره 2.
Appleyard, B, (2015), Creating Shared and Livable Streets in the US: An International Case Study for Creating Equitable Streets in an Auto-Dominated Context, Journal of Transport & Health, Volume 2, Issue 2, PP: 571-577.
Badland, H. Whitzman. C; Lowe, M; Davern, M; Aye, L; Butterworth, I; Dominique, H; Giles-Corti, B, (2014), urban live ability: Emerging lessons from Australia for exploring the potential for indicators to measure the social determinants of health. Social Science and Medicine, No: 111, PP: 64–73
KHAW BOON WAN, (2013), World Cities Summit Mayors Forum 2013 What's Your Take? Health Minister of Singapore.
Kim, K. & Uysal, M. (2002). The effects of tourism impacts upon quality of life of residents in the community. No: 78, pp 1–289.
Moir, E. Moonen, T. Clark, G. (2014). What are future cities? Origins, meanings. Futurecities Catapult (June).
Paul, A. Sen, J, (2017), identifying factors for evaluating livability potential within a metropolis: A case of Kolkata. International Journal of Civil, Environmental, Structural, No 6.
Shank, H; Cutchin, MP, (2016), Processes of developing 'community livability' in older age. Journal Aging Studeis, No: 11, PP: 66-72
Sofeska, E, (2017), Understanding the Livability in a City Through Smart Solutions and Urban Planning Toward Developing Sustainable Livable Future of the City of Skopje, Procedia Environmental Sciences; Volume 37, PP: 442-453
UN-Habitat, (2016), Urbanization and development: emerging futures.