تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT و QSPM

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

چکیده

.هدف اصلی این پژوهش تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه پایدار گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT وتکنیک QSPM است. این تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی محسوب می شود بدین منظور با استفاده از داده های بدست آمده به تعیین ابعاد چهار گانه مدل SWOT پرداخته شده وبر پایه نتایج بدست آمده ، راهبردهایی برای وضعیت های مختلف تعیین گردید و در نهایت با استفاده از ماتریس برنامه ریزی کمی (QSPM) هریک از راهبردها با استفاده از مولفه های چند گانه مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند.نتایج نمره بدست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برابر با 53/2 و ماتریس عوامل خارجی برابر با 56/2 است. تحلیل همزمان ماتریس های عوامل داخلی و خارجی ، وضعیت کلی کلان شهر تبریز را در خانه شماره 1 نشان داد که لزوم استفاده موثر از چنین وضعیتی ،اتخاذ راهبردهای تهاجمی یا رشد و توسعه (SO) در رابطه با توسعه صنعت گردشگری در کلان شهر تبریز می باشد.همچین سنجش کمی راهبردها نشان داد از بین راهبردهای تدوین شده ، ضرورت توجه به برنامه ریزی گردشگری پایدار شهر تبریز(SO7)، تاکید برتوسعه گردشگری فرهنگی – تاریخی کلان شهر تبریز به دلیل تعدد بناهای تاریخی و وجود مزیت های نسبی این نوع گردشگری(SO5) با داشتن بالاترین نمره (به ترتیب 90/5 و 85/5) دارای بیشترین جذابیت و راهبرد ایجاد هماهنگی بین نهاد ها و بخش های مختلف دولت ، مردم ،کارآفرینان(SO9) با نمره 90/4 دارای کمترین جذابیت بین استراتژی های رشد می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategy formulation and prioritization of strategiesTabriz Metropolis Tourism by Using the SWOT and QSPM method

نویسندگان [English]

  • mustafa shagori
  • bashir beygbabaye
  • Parviz norozi sani
Department of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
چکیده [English]

The main objective of this research is to develop strategy and prioritize strategies for sustainable development of metropolitan tourism in Tabriz. This research is descriptive-analytic in terms of applied and in terms of study method. For this purpose, using the obtained data, four dimensions of the SWOT model were determined and based on the obtained results, strategies for different situations were determined and finally using quantitative quantization matrix (QSPM) of each strategy using Multiple components were evaluated and evaluated. The score obtained from the internal factor assessment matrix was 2.53 and the external factors matrix was equal to 2.6. The simultaneous analysis of the internal and external factors matrices showed that the overall situation of Tabriz metropolitan area No. 1 indicated the need for effective use of such a situation, the adoption of aggressive strategies or growth and development (SO) in relation to the development of tourism industry in the metropolis of Tabriz. This quantitative measurement of strategies showed that among the strategies of Tediyon, the need to pay attention to the sustainable tourism planning of Tabriz city (SO7), the emphasis on the development of cultural-historical tourism of the metropolitan city of Tabriz due to the numerous monuments and the relative advantages of this type of tourism (SO5) With the highest score (5.90 and 5.85, respectively) has the most attractiveness and the strategy of establishing coordination between institutions and different sectors of government, the people, entrepreneurs (SO9) with a score of 4.90 have the least attractiveness of growth strategies Be.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism Development
  • Sustainable Tourism
  • SWOT
  • QSPM
  • Tabriz
گروسی، علیرضا؛توکلی، مصطفی و علوی، سید علی (1395). تدوین استراتژی گردشگری شهر نظر آباد با کاربرد مدل SWOT.؛فصلنامه فضای گردشگری، سال چهارم، شماره 20.
دیوید، فرد آر(1397) مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران.
کرمی، فریبا، پناهی، حسین و قنادی، نسیم(1395) اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری شهرستان اهر با استفاده از مدل QSPM-SWOT، فصلنامه فضای گردشگری، سال پنجم، شماره 18
تقوایی، مسعود و مبارکی، امید، 1389، بررسی و تحلیل فضاهای توریستی شهر تبریز به منظوربرنامه‌ریزی توریسم در آن، نشریۀ علمی ـ پژوهشی جغرافیا وبرنامه‌ریزی دانشگاه تبریز، سال 15، شمارۀ 33؛
طاهری بجگان سیما ، هادی اصل، پ صیقلانی پانته آ (1393)، مکان‌یابی سایت‌های گردشگری شهر بندرعباس جهت ایجاد فضای توریستی، شریه گردشگری شهری، مقاله 9، دوره 1، شماره 1، زمستان 1393، صفحه 113-126
امان پور، سعید و دیگران، (1396). ارزیابی کیفیت محیطی مقصد‌های گردشگری شهری در راستای توسعه پایدار؛ مورد مطالعه: شهرستان شوشتر.جغرافیا (فصلنامه علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران ) دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 54.
حیدری، محمد تقی، حضرتی، مجید (1397) تحلیل راهبردهای مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری شهرستان خدابنده با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره؛فصلنامه فضای گردشگری، سال هفتم، شماره 28.
فیروزی، محمد علی و زاد ولی خواجه، شاهرخ (1396) . مدل استراتژیک SOAR گامی به سویبرنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهری ؛نمونه موردی کلانشهر تبریز؛فصلنامهبرنامه‌ریزی منطقه ای، سال 7 شماره پیاپی 25
بذرافشان، مرتضی(1394)، درآمدی بر صنعت گردشگری، چاپ اول، انتشارات مهکامه.
حیدری چیانه، رحیم، 1389، مبانیبرنامه‌ریزی صنعت گردشگری، انتشارات سمت، تهران؛
رضوانی، علی اصغر، 1385، جغرافیا و صنعت توریسم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران؛
محمود زاده، حسن و همکاران (1394) ربز پهنه‌بندی خطر سیلاب در محدوده شهر تبریز با استفاده از روش AHP، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 30، شماره1، شماره پیاپی 116.
عنابستانی، علی اکبر، زیاری، یوسفعلی و عنابستانی، زهرا(1392)، بررسی آثار شرکت گردشگری پدیده بر توسعه ی شهری در شاندیز. مجله یبرنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. سال دوم، شماره 5، صص 159-183.
حکمت نیا، حسن و موسوی، میرنجف، (1390) کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بربرنامه‌ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات علم نوین.
موحد، علی و جواد ملکان (1391). راهبردهای توسعه گردشگری بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات با استفاده از تکنیک QSPM، جغرافیا وبرنامه‌ریزی محیطی، سال 25شماره4؛
ضرابی، اصغر و محمدرضا محبوب فر (1392). کاربرد مدل QSPMو SWOT در تدوین استراتژی توسعه گردشگری کاشان، مجله علمی-پژوهشیبرنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا).سال سوم، شماره چهارم..
انوری آریا، مینا، نساج، مینا (1386)، بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعه فضای شهری، همایش منطقه ای جغرافیا، گردشگری و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامشهر.
افتخاری، علی، مهدوی، د، اکبری سامانی، ن.(1392). ارائه الگویبرنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار روستایی(مطالعه موردی، دهستان لواسانات کوچک) نشریه پژوهش‌های جغرافیای انسانس.1(45).
قدمی، مصطفی و غلامیان بایی، محمد (1393)، اثرات گردشگری، پیامدها، چارچوب‌ها و سیاست‌ها، تهران، انتشارات مهکامه.
A'azami, A. and M. Heshmati, and A. Soleimani, and A.H. Ali Beigi, (2016), impact oftourism on rural sustainable development (case study: Rijab village, Dallahoo, Kermanshah. Journal of Heritage and Tourism, 1(1), pp: 23-42;
Carlisle, Sheena, Johansen, Aleksander and Kun, Martin (2016), Strategic foresight for(coastal) urban tourism market complexity: The case of Bournemouth, TourismManagement 54 (2016) 81-95;
 -Hall, T. (2009). “Tourism, urban”, Elsevier Ltd, pp, 318-322.
WTO, (2015), Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations:A Guidebook, World Tourism Organization (WTO), Madrid;
Sofeska, Emilija, (2016), relevant factor in sustainable Urban development of urbanplanning methodology and implementation of concepts for sustainable planning(planning documentation for the master plan Skopje 2001-2020, procedia EnvironmentalSciences, Vol 34, published by Elsevier, Available online at www.sciencedirect.com;
-UNWTO: World tourism Organization (2016)
-UNWTO: World tourism Organization (2017)
-UNWTO: World tourism Organization (2010)
-Fennell, D. A. (2006): Ecotourism: an Introduction, Routledge.
-UNESCO (2016) World Heritage and Tourism report shows sites at risk from climate change, UNESCO Press,paris            
-Turk, H & .UN,S &.Isoglu, C.S &.Karabicak, M&.Zorlu,f(2016) Factors that predict residual tumors in re-TUR patients, African Journal of Urology, Volume22,Issue 2,pp 67-70             
-all, C.M. (2000): Tourism Planning: Policies, Processes and Relationships, Prentice Hall.
-Cai, L. A. (2002), “Cooperative Branding for Rural Destination”, Annals of Tourism Research, 29 (3), 720–742.
-Lanza, Myriam and other (2003): Analyzing Heritage Resources for Urban Tourism in European Cities, in: Contemporary Issues in Tourism Development, Routledge.
-Chiang Lee, Chien and Chun-Ping Chang. (2008): Tourism development and economic growth: A closer look at panels, Tourism Management 29.
-Hall, C. M, Stephen J. (2006), The geography and Tourism and Recreation, London: Rutledge, third edition, available on http //www.e-bookstore.tandf.co.uk.