ارزیابی وضعیت توسعه پایدار مناطق تحت حفاظت ایران در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی با تاکید بر مولفه‌های کالبدی جغرافیایی و تنوع گونه‌های جانوری

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه مدیریت محیط زیست - حقوق محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف تحقیق، ارزیابی وضعیت زیستگاهی و تنوع گونه‌ای در منطقه حفاظت شده پرور می باشد. این تحقیق از نوع بنیادی است که اختصاصاً به بررسی پرندگان پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات گسترده کتابخانه‌ای و بازدید میدانی و استفاده از نتایج سرشماری‌ها اخذ گردید. نتایج بیانگر آن بوده است که منطقه مطالعاتی از ارزش زیستگاهی و تنوع گونه‌ای ارزشمندی برخوردار است. میانگین امتیاز ارزیابی زیستگاه 89/3 به دست آمد که بیانگر امتیاز نسبتاً زیاد است. همچنین؛ خدمات و محصولات اکوسیستمی عمدتاً از نوع مستقیم هستند. از سوی دیگر، دارای 161 گونه پرنده از 13 راسته است. در این میان، 19 گونه مهاجر جوجه‌آور، 49 گونه مهاجر عبوری و 10 گونه نیز مهاجر زمستان‌گذران می‌باشند. 12 درصد از مجموع گونه‌های شناسایی شده در منطقه از راسته پرندگان شکاری هستند که بسیار قابل توجه و مناسب است. سه گونه پرنده در وضعیت حفاظتی و هشت گونه در وضعیت نابودی قرار دارند. همچنین؛ هشت گونه نیز در وضعیت «در خطر انقراض» قرار دارند. عمده پراکنش پرندگان در بخش مرکزی و شمالی منطقه است. توسعه اکوتوریسم و به ویژه پرنده‌نگری به عنوان یکی از راهکارهای اساسی پیشنهاد می‌گردد. در مجموع، منطقه نیازمند اقدامات حفاظتی و تدوین و اجرای طرح مدیریتی مبتنی بر الزامات حقوق محیط زیست است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Sustainable Development Status of Protected Areas of Iran in the Framework of International Conventions with Emphasis on Physical Geographical Components and Animal Species Diversity

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Sadegh Ali 1
  • Ali Zare 2
  • Mansour Pournouri 3
1 Department of Environmental Management, Environmental Law, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Private Law, College of Law, Theology and Political Science, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of Law, Faculty of Law, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to assess the habitat status and species diversity in the Parvar protected area. This research is of a fundamental type that has specifically studied birds. The required data were obtained through extensive library studies and field visits and the use of census results. The results indicate that the study area has valuable habitat and species diversity. The average habitat evaluation score was 3.89, which indicates a relatively high score. Also; Ecosystem services and products are mostly direct. On the other hand, it has 161 species of birds from 13 orders. Among them, 19 species are migratory hatcheries, 49 species are transient migratory species and 10 species are wintering migratory species. 12% of the total species identified in the region are birds of prey, which is very significant and appropriate. Three species of birds are in a state of conservation and eight species are in a state of extinction. Also; eight species are also in "endangered" status. The main distribution of birds is in the central and northern part of the region. The development of ecotourism and especially bird watching is suggested as one of the basic solutions. In general, the region needs protection measures and the development and implementation of a management plan based on the requirements of environmental law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habitat assessment
  • biodiversity
  • sustainable development
  • environmental law
  • breeding protected area

مراجع

ایده‌پردازان توسعه­(1395). بررسی و شناسایی فون و فلور منطقه حفاظت شده پرور، مهندسین مشاور، گزارش 2 جلدی، تهران، 115 ص.
بهروزی‌راد. ب­.(1374). فهرست پرندگان مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت آموزش حفاظت محیط زیست. 
بهمن‌پور، ه.، سلاجقه، ب (1386). مطالعه و بررسی زیستگاه‌های مهم جانوری در شهرستان شاهرود، طرح مطالعاتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، 244 ص.
جباری، ا (1385). روش‌های آماری در علوم محیطی و جغرافیایی، دانشگاه رازی،303 ص
درویش‌صفت، ع (1387). اطلس مناطق حفاظت شده ایران، سازمان حفاظت محیط زیست
دیانی، ا (1363). پرندگان خاورمیانه و خاور نزدیک، انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول.
کریم‌پور، ر.، ناصری، ح.ر.، دانش، ع (1397). امکان‌سنجی پتانسیل‌های اکوتوریسم و ژیوتوریسم و تأثیر ان بر افزایش توان اقتصادی مردم بومی مناطق بیابانی، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال نهم، شماره 3، 91-81 صص.  
مجنونیان، ه.، کیابی، د (1384). جغرافیای جانوری ایران، جلد دوم، دوزیستان، خزندگان و پستانداران، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
مجنونیان، ه (۱۳۷۸). پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده – ارزشها و کارکردها، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
مجنونیان، ه (1379). مناطق حفاظت شده ایران، مبانی و تدابیر حفاظت، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
معینیان، ع.ر.، لطفی، ح.، رحیمی، م.م.، جورابلو، ک (1399). مبانی گردشگری در حقوق بین‌الملل، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)،‌ سال دهم، شماره 2، 964-941 صص. 
منصوری، ج (1387). راهنمای پرندگان ایران، انتشارات فرزانه
نظامی، ب (1398). تنوع گونه‌ای پرندگان منطقه حفاظت شده پرور سمنان، مجله علمی – پژوهشی زیست‌شناسی جانوری تجربی، سال هشتم، شماره سوم، پیاپی 31، 57-45 صص. 
Alexander, DE (2001). Wildlfe Study Design, Springer –Verlag, New York, 2001.
Amat, JA., Green, AJ (2010). Waterbirds as Bioindicators of environmental conditions, Conservation monitoring in freshwater habitat, a practical guide and case studies, Edited by Hurford, C.; Schneider, M. and Cown, L., Springer Dordrecht Heidelberg London New yourk. 187 p.
Arghan, A (2010). Assessment of tourism abilities in the protected regions of Parvar in Semnan, Irainian Journal of tourism and Hospitality. Vol.1. No.1,Summer 2010
Bibby, C (1998). Expedition Field Techniques Bird Surveys. Royal Geographical society.London.139 pp.
Dabiri, F., Poorhashemi, S.A., Khalatbari, Y., Zarei, S (2016). Formation and Development of "Future Generation Rights" Concept in International Environmental Law, J.Env. Sci. Tech., Vol 18, No.3, autumn 2016. (Persian). https://www.sid.ir/FileServer/JF/69213950313
Finlayson, CM (2012). Forty years of wetland conservation and wise use. Aquatic Conservation: Marine and Freshwater Ecosystems; 22: 139-143.
Hasanpour, M., Moosavi Bojnordi, S.M., Ebnetorab, M (2019). The application of the harmless rule in the protection of the environment and architecture in order to provide A model for Islamic and Iranian urban planning, Scientific Research Quarterly- New attitudes in human geography,
Vol. 12 (1), No. 45, 251-276 pp.
Hidinger, L (2008). Measuring the impacts of ecotourism on animal population: a case study of Guatemala, Duke University.
Hu, S., Niu, Z., Chen, Y., Li, L., Zhang, H (2017). Global wetlands: Potential distribution, wetland loss, and status. Science of the Total Environment; l 586: 319-327.
Hume R (2007). Birds of Britain and Europe, Dorling Kindersley, 2007
IBRC (2017). Iranian Birds Register Committee, List of Birds of Iran, Accessible on the site: http://www.iranbirdrecords.ir.
IUCN. (2016). The Redlist of Birds. http://datazone. Birdlife.Org.
Scott, DA (1975). The Houbara Bustard (Chlamydotis undulata) in Iran, Job completion report. Department of the Environment, Iran.
Şekeriöğlu, Ç (2002). Impacts of bird watching on human and avian communities, Center for conservation biology, Stanford University.
William, J (2006). Ecological census Techniques Hand book, Cambridge University Press, 2006.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 40
آذر 1399
صفحه 729-747

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار