بررسی عوامل یکپارچگی مدیریت کلانشهر تهران ؛ چالش ها و راهبردها

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا ، دانشکده جغرافیا ، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران

2 استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری جغرافیاوبرنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته،به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش های مدیریت کلانشهری تهران است.هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر در عدم تحقق یکپارچگی مدیریت کلان‌شهر تهران می باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک‌های روش عاملی بهره‌گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با تکیه بر روش تحلیل عاملی تعداد 5 عامل از 52 شاخص و جمعا 66/5درصداز واریانس را تبین می کند.همچنین نتایج به دست آمده نشانگر این است که مولفه اول کسب درآمد شهرداری از طریق تراکم فروشی و ساخت و سازهای انبوه 0/749موله دوم توسعه بیش از حد صنایع در محدوده بلافصل شهری و تخطی از قوانین0/909، مولفه سوم تعدد مراکز تصمیم گیری در مسائل شهری و تداخل وظایف آنان 0/829،مولفه چهارم کمبود سرانه های فرهنگی و اجتماعی در اغلب مناطق شهری(تعداد سینما،کتابخانه)0/970و مولفه پنجم رویکردهای سنتی در مواجه با حل مشکلات زیر ساختی و کالبدی شهر از جمله بزرگراه سازی و احداث پل های طبقاتی 0/854موثرترین عوامل درعدم تحقق یکپارچگی از دید مدیران و کارشناسان شهری شناسایی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Integrity of Tehran Metropolis Management; Challenges and Strategies

نویسندگان [English]

  • mohammad taghi rahnamaei 1
  • Mehdi Modiri 2
  • ali khodashahi 3
1 Department of Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Professor, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran
3 PhD student in Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
چکیده [English]

The city as an integrated entity requires a strong organization with integrated management.The development and expansion of urban centers around the Tehran metropolitan area has caused some problems within the metropolis. The purpose of this study is to identify the effective factors in the failure to realize the integrity of Tehran metropolis management. The current research is applied and its method is descriptive-analytical. Data collection is done using library and field studies (distribution of questionnaires), and methodological techniques are used for analysis. The statistical population of this study is 30 experts from Tehran University of Technology. The results of this study indicate that, using factor analysis method, 5 factors out of 52 indicators and 66.5% of variance are explained. Also, the results indicate that the first component of the municipality's revenue earned through massive conglomerates and massive construction of 0.749 component second-hand industrial over-expansion in the immediate urban area and a violation of the 0.909 rules, the third component of the decision-making centers Urban problems and their interactions 0.829, the fourth component of the lack of cultural and social per capita in most urban areas (number of cinemas, library) 0.970 and The fifth component of the traditional approach to addressing the infrastructure and physical problems of the city, including highway construction and construction of bridge bridges of 0.854, has been identified as the most effective factors in realizing the integrity of the minds of urban managers and experts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "City" "
  • Urban Management"
  • " integrated urban management"
  • "the metropolis of Tehran"
  • "Factor Analysis"
ابراهیمی، سعید؛و بابایی، مهناز، (1395)، مطالعه و بررسی مؤلفه‌های مدیریت یکپارچه در شهر اصفهان، فصلنامه اقتصاد شهری، سال اول، شماره اول، زمستان، (36 -17)
احمدی آخوند، عباس؛برک پور، ناصر؛اسدی، ایرج؛ طاهرخانی، حبیب الله ؛بصیرت، میثم وگلزار زندی، (1386)، حاکمیت شهر – منطقه تهران: چالش‌ها و روندها، نشریه هنرهای زیبا، شماره 29، بهار، (5-16).
امانپور، سعید؛و سجادیان، مهیار (1395)، مداقه ای آسیب شناسانه بر سازمان یابی فضایی و مدیریت کلانشهر تهران منطبق بر رهیافت‌ها و رهنمودهای منبعث از آرمان مدیریت یکپارچه در کشور، فصلنامه جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری چشم انداز زاگرس، دوره هشتم، شماره 30، زمستان.
اطلس کلانشهر تهران (1389)، انتشارات شهرداری تهران .
برک پور ناصر و ایرج اسدی(1388)، راهبرد منطقه گرایی درحکمروایی مناطق کلانشهری، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه هنر.
برک پور، ناصر وایرج اسدی(1390)، مدیریت و حکمروایی شهری، تهران، انتشارات دانشگاه هنر، چاپ دوم. 
پژوهان، موسی(1396)، بررسی چالشهای مدیریت یکپارچۀ اجرای طرحهای جامع و تفصیلی شهر تهران، دبیرخانه شورای عالی نظارت بر توسعه شهری تهران، گزارش شماره 427، شهریور.
جاجرمی، حسین، کاظمیان، غلامرضا؛نوذرپور، علی؛ایاذی، سیدمحمد؛صالحی، اسماعیل؛سعیدی رضوانی، نوید و مجید عبدالهی (1392)، مدیریت شهری، جلد سوم ؛ بررسی تطبیقی نظام مدیریت شهری در کشورهای نمونه، تهران، انتشارات تیسا، چاپ دوم.
چیما، شابیر(1382)، مدیریت شهر: خط مشى‌ها و نوآورى‌ها در کشورهاى در حال توسعه، ترجمه دکتر پرویززاهدى، تهران، انتشارات شرکت پردازش وبرنامه‌ریزى شهرى، چاپ دوم.
حسین پور، سید علی(1390)، تحلیل موانع ایجاد مدیریت یکپارچه شهری با تأکید بر نقش نهادهای حکومتی نمونه موردی: کلانشهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشدبرنامه‌ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
دویران، اسماعیل؛کاظمیان، غلامرضا؛مشکینی، ابوالفضل؛رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و کلهرنیا، بیژن(1391)، مدیریت یکپارچۀ شهری در ساماندهی سکونتگا ه‌های غیررسمی شهرهای میانی ایران موردپژوهی: زنجان و همدان، نشریه مدیریت شهری.
دهقان بنادکی، فاطمه (1389)، بررسی نحوه توزیع مکانی فضاهای سبز شهری در منطقه 11 شهر تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران.
ﺭﺣﻤﺎﻧﻴﺎﻥ، ﻣﺠﻴﺪ(1387)، ﺑﺮﺭﺳـﻰ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ مدیریت شهری، ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ. 
رهنمایی محمد تقی، شاه حسینی پروانه(1384)، فرایندبرنامه‌ریزی شهری ایران، انتشارت سمت، چاپ اول.
رهنمایی، محمد تقی(1387)، مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی- جغرافیا، انتشارات آزاده، چاپ چهارم.
ساسانپور، فرزانه(1390)، مبانی پایداری توسعة کلانشهرها با تأکید بر کلانشهر تهران، مرکز مطالعات وبرنامه‌ریزی شهرتهران.
سرور، رحیم ؛ آشتیانی عراقی، مجید رضا؛ اکبری، مجید، (1396)، واکاوی عوامل موثر بر تحقق‌پذیری مدیریت یکپارچه شهری مطالعه موردی:کلانشهر تهران، جغرافیا(فصلنامه علمی و پژوهشی انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 52، بهار، (52-37)
سعید نیا احمد(1378)، کتاب سبز شهرداری جلد دوم، کاربری زمین شهری، انتشارات سازمان شهرداریها.
ﺳــﻌﻴﺪﻯ ﺭﺿﻮﺍﻧﻰ، ﻧﻮﻳﺪ(1373)، ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷـﻬﺮﻯ، گزارش دبیر ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺳــﻜﻮﻧﺖ ﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ نایروبی 1993، ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ. 
صفوی، یحیی(1381)، مقدمه ای بر جغرافیای نظامی ایران: تحلیل جغرافیایی امنیت تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
ضرابی، اصغری و مهدی جمالی نژاد(1389)، بررسی نقش مدیریت هماهنگ شهری در تحقق بخشی میزان امنیت اجتماعی مورد پژوهی: استان اصفهان، مجله مدیریت شهری، شماره 26، پاییز و زمستان، (225-240)
عزیزی محمد مهدی؛ایوبی اردکان، محمد و نسرین نوری(1390)، نقش قوانین و مقررات در تحقق مدیریت یکپارچه در مجموعۀ شهری تهران، فصلنامه آرمان شهر، شماره 6، بهار و تابستان، (128 -117)
عزیزی، محمد مهدی ؛ابویی اردکان، محمد ونسرین نوری(1391)، بررسی نقش کنشکران و ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچه مدیریت کلانشهر تهران، فصلنامه هویت شهر، شماره دهم، سال ششم، بهار و تابستان، (16-5)
فرهودی، رحمت الله؛قالیباف، محمدباقر؛چهاراهی، ذبیح الله و احمد جواهری(1388)، تحلیل تقسیمات کالبدی شهری بر اساس مدیریت یکپارچه نمونه موردی شهر شیراز، نشریه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دورة جدید، سال ششم، شماره 18و 19پاییز و زمستان. 
کاظمیان، غلامرضا؛سعیدی رضوانی، نوید(1381)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداریها، انتشارات شهرداریها، جلد دوم.
کاظمیان، غلامرضا و نوید سعیدی رضوانی(1383)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری‌ها، جلد اول، وزارت کشور، دفتر برنامه ریزی عمرانی، با همکاری مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس.
مدنی پور، علی(1381)، تهران ظهور یک کلانشهر، انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران).
مرکز مطالعات وبرنامه‌ریزی شهر تهران(1392)، پیش نویس قانون جامع مدیریت شهری، تهران، انتشارات مرکز مطالعات وبرنامه‌ریزی شهر تهران.
ناظمی شمس الدین؛ حسینی، زهرا؛ صنیعی، عاطفه؛ میرنجاتی، سید علی؛ شعبانی، ساناز و مرجان آزموده(1388)، مطالعه جامع مدیریت واحد شهری و راهکارهای حذف یا کاهش موانع تحقق آن، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر مشهد، مجله مشهدپژوهی، دوفصلنامه شورای اسلامی شهر مشهد، سال اول، شماره2، بهار و تابستان، (20-1).
ﻧﻴﻮﻣــﻦ، ﭘﻴﺘﺮ ﻭ ﺍﻧــﺪﻯ ﺗﻮﺭﻧﻠﻰ(1386)، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﺷـﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ، ﺭﻗﺎﺑـﺖ ﺑﻴـﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ، ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻃﺮﺡ ﻫـﺎﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ، ترجمه ﻋﺎﺭﻑ ﺍﻗﻮﺍﻣﻰ ﻣﻘﺪﻡ، تهران، انتشارات ﺁﺫﺭﺧﺶ.
هاشمی، سیدمناف؛رفیعیان، مجتبی وسید علی حسین پور(1390)، سیاست‌های مدیریت شهری در کشورهای مختلف(رویکرد راهبردی، فرایند تحلیلی، یکپارچگی شهری)، تهران، انتشارات طلحان.
Ammons, D. N. (2008) 'City Manager and City Administrator Role Similarities and Differences', "American Review of Public Administration ", Vol.28, No. 1: 24-40.
Baird, Ronald C. (2009). “On a Strategic Framework for Performance Enhancement in Managing New Jersey’s Urban Coast” . Center for Marine Science University of North Carolina Wilmington,pp.1-11 http:www.monmouth.edu
Claesson A. et al. (2009). “Guidance paper on Overview of the Integrated Managem
Mcgill, Ronald (1995), Urban Management Performance,Cities,Vol 12,No 5, pp 337-351.
Mcgill, Ronald (1998),Urban Management In Developing Countries, Cities , Vol 15, No 6, pp 463–471.
McGill, Ronald(1994).” Integrated urban management: an operational model for Third World city managers”. Cities: the international quarterly on urban policy, 1994/35
Rydén Lars(2008). “Tools for Integrated Sustainability Management in cities and towns”. Urban Studies and Sustainability Science, Baltic University Press javascript:void(0); 2008
Schwedler Hanns-Uve (2011).” Integrated Urban Governance.” Metropolis, World Association of the Major Metropolises Senate Department for Urban Development,
Stern, R.(1993)Uraban Management In Development Assistance.Cities. Vol.10. No.2
Wandeler, Koen (2008).”Integrated Approaches to Design and Planning. “ Commemorative International Conference of the Occasion of the 4th Cycle Anniversary of KMUTT. Sustainable Development to Save the Earth: Technologies and Strategies Vision 2050, Bangkok, Thailand.
Wong. T. C . Goldblum. C (2008). Sustainabihity Planning and Its Theory and practice: An Introduction. In wong T.C Yuen B.(Eds). Spatial Planning For a Sustainable Singapore.S
Wong, Siu-Wai & Tang, Bo-Sin & Van Horen, Basil.(2006) 'Strategic Urban Management in China: A Case Study of Guangzhou Development District', "Habitat International", Vol. 30: 645-667.