تبیین عوامل تأثیرگذار در پیدایش و تکوین محلات شهری چندقویتی (نمونه موردی: شهر دوگنبدان)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجو دکتری، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 استاد مدعو، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 استاد مدعو، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

در جهان با توجه به فرایند صنعتی شدن، شهرها با موج جدیدی از مهاجرت روبرو شدند که این عامل موجب بروز تغییراتی در ساختارهای مختلف شهر از جمله ساختار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی فضایی شده است.ساختار شهر ها پس از خیل عظیم مهاجرت، تغییر و تحولات فراوانی را تجربه کرده اند و تنوع قومیت جمعیتی در شهر ها باعث بروز ناهمگونی در ساختار شهرها شده اند؛ از این رو به منظور مطالعات ساختاری شهرها، بخصوص ساختار فضایی کالبدی باید موانع طبیعی و انسانی بررسی و هم‌چنین، ارتباط و تأثیر متقابل این پدیده ها بر یکدیگر و بر توسعه شهر بررسی شود. در این مقاله که به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است به تبیین عوامل تأثیرگذار در پیدایش و تکوین محلات شهر دوگنبدان که شهری چندقویتی است با روش دیمتل پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل تأثیرگذار در پیداش و تکوین محلات شهر دوگنبدان تفاوت‌های مکانی منابع اقتصادی و ثروتی در کشور، موجب اختلاف در چشم انداز های شهری شده و هر یک از شهرها مثل بافت اقتصادی خاص شهر دوگنبدان را گرفته و عملکرد خود را نیز از همان شرایط بازیافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the influential factors in the emergence and development of multi-strong urban neighborhoods (Case study: Dogonbadan city)

نویسندگان [English]

  • jalal kamran 1
  • keramatollah ziyari 2
  • Kianoosh Zakerhaghighi 3
1 PhD Student, Department of Urban Planning, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
2 Visiting Professor, Department of Urban Planning, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
3 Visiting Professor, Department of Urban Planning, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, اهواز, Iran.
چکیده [English]

In the world, due to the process of industrialization, cities faced a new wave of migration, which has caused changes in various structures of the city, including economic, social, cultural and physical spatial structure. The structure of cities after a huge migration, They have undergone many changes and the diversity of demographic ethnicity in cities has caused heterogeneity in the structure of cities; Therefore, in order to study the structure of cities, especially the physical spatial structure, natural and human barriers should be examined, as well as the relationship and interaction of these phenomena with each other and on the development of the city. In this descriptive-analytical article, the influential factors in the emergence and development of the neighborhoods of Dogonbadan, which is a multi-faceted city, have been explained by the Demitel method. The results indicate that the factors influencing the emergence and development of Dogonbadan neighborhoods, spatial differences in economic resources and wealth in the country, have caused differences in urban landscapes and each city, like the specific economic context of Dogonbadan city and its performance Also recovered from the same conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Origin of urban neighborhoods
  • development of urban neighborhoods
  • multi-ethnic city
احمدی، محمدحسین. الوند، مریم (1391)، نقش قوم­گرایی در ناآرامی­های اجتماعی، فصلنامه پژوهش‌های انتظام اجتماعی، سال چهارم، شماره دوم.
احمدی، فرزاد. میرریاحی، سعید. ملاصالحی، ودیهه (1400)، بهینه­سازی فضای باز مجتمع­های مسکونی در جهت ارتقای تعاملات اجتماعی (نمونه موردی: مجتمع­های مسکونی منتخب شهر تهران)، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره 11، شماره 4، صص 159-145.
اسماعیلی، محسن. بالایی، حمید (1392)، الگوی راهبردی تأمین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در قوانین برنامه توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره 2، شماره 5، شماره پیاپی 5، صص 75-43.
الله ویردی، مهرشاد. حمزه، فرهاد (1399)، تحلیل و ارزیابی مشارکت­های مردمی در توسعه محله­ای با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال دهم، شماره 4، صص 31-17.
ایران نژاد پاریزی، محمد حسین، جمیلیان، مهدیه (1390). "بوستان و فضای سبز شهری"، انتشارات دانشگاه یزد.
ایستگلدی، مصطفی محمد اجزاء شکوهی؛ محمدرحیم رهنما؛ جعفر میر کتولی (۱۳۹۴)." کنش ارتباطی زمینه ساز تحقق مشارکت شهروندان در فرایند توسعه شهری (مطالعه موردی شهر گرگان)"، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری دوره 3، شماره ۳ صص ۲۸۳-۲۶۳.
بقایی، مهدی. زیاری، یوسفعلی. سعیده زرآبادی، زهرا سادات. ماجدی، حمید (1400)، ارزیابی و تبیین مدل طراحی شهری پایدار با رویکرد تراکم مبنا در بافت شهری (نمونه موردی: منطقه 2 تهران)، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره 11، شماره 4، شماره پیاپی 4، صص 285-261.
بهرامی­پاوه، رحمت­الله (1397)، تحلیلی بر روند پارادایم توسعه یافتگی و تأثیر آن بر همگرایی ملی در ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، دوره 6، شماره 3، صص 479-478.
پوراحمد، احمد. زیاری، کرامت­الله. حاتمی­نژاد، حسین. پارسا پشاه­آبادی، شهرام (1397)، مفهوم و ویژگی­های شهر هوشمند، باغ نظر، سال پانزدهم، شماره 58، صص 26-5.
خزایی، مصطفی. رضویان، محمدتقی (1395)، محله محوری، رهیافتی نوین در ایجاد مدیریت شهری پایدار (نمونه موردی: محله قیطریه تهران)، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم­انداز زاگرس، دوره هشتم، شماره 30، صص 19-1.
حصاری، ژیلا. وطن­پرست، مهدی. مافی، عزت­الله (1400)، بازآفرینی بافت و بناهای تاریخی با تأکید بر توسعه گردشگری (نمونه موردی: منطقه هفت شهرداری مشهد)، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره 11، شماره 2، صص 308-295.
سلیمی سبحان، محمدرضا. حیدری، جهانگیر. نیکو، ایرج (1395)، بررسی و تحلیل تاریخی عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی اقوام ایرانی (نمونه پژوهی: قوم کرد)، فصلنامه مطالعات تاریخ انتظامی، 3(8): 75- 98.
شفیع، بهرامیان. بهرامیان، امید (1391)، بررسی رابطه بین همگرایی اقوام (ترک و کرد) و احساس امنیت پایدار و شناخت عوامل مؤثر بر تقویت همگرایی اقوام در استان آذربایجان غربی، دو فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش سیاست نظری، شماره یازدهم.
عباسی اسفجیر، علی اصغر (1398)، تحلیل فضایی و کالبدی مناطق پرخطر در محلات شهری (مورد مطالعه: شهر بابلسر)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال نهم، شماره 2، صص 198-179.
غفاری گیلانده، عطا. ده ده زاده سیلابی، پروین. نظم­فر، حسین. محمدی، علیرضا (1398)، شناسایی و تحلیل فضایی گستره‌های فقر شهری با استفاده از آمار فضایی در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر اردبیل)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال نهم، شماره 4، صص 262-247.
محمدی­زاده سماکوش، صمد. صبوری خسروشاهی، حبیب. رونقی نوتاش. مهناز (1400)، عوامل مؤثر بر هویت محله­ای در شهر تهران، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، سال یازدهم، شماره 4، صص 16-1.
مظلوم، منصوره سادات. رجبی، آزیتا. اقبالی، ناصر (1398)، مشارکت در تاب­آوری اجتماعی محلات شهری (مطالعه موردی: محله اوین شهر تهران)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال دهم، شماره 1، صص 740-729.
منتظری، مرجان. جهانشاهلو. لعلا، ماجدی، حمید (1396)، تحولات ساختار کالبدی- فضایی شهر یزد و عوامل مؤثر بر آن، مطالعات محیطی هفت حصار، دوره 6، شماره 21، صص 42-27.
مومنی، مهدی. قهاری، غلامرضا (1392)، تحلیلی بر وضعیت توسعه­یافتگی شهرستان­های استان فارس، برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره 3، شماره 9، صص 66-53.
مهرثابت، حسین. علی اکبری، اسماعیل. امیر عضدی، طوبی. پوراحمد، احمد. جودکی، حمیدرضا (1400)، بررسی نقش مؤلفه‌های اثرگذار اجتماعی و زیست­محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمان­یابی فضایی کلانشهر رشت، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، دوره 11، شماره 2، صص 197-185.
نورتقانی، معصومه، (1392)، بررسی نحوه انطباق شکل استقرار واحدهای شهری با ساختار شبکه اجتماعی در منطقه ترکم صحرا، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی گرایش طراحی شهری، استاد راهنما دکتر محمود قلعه نویی. دانشگاه اصفهان.
هوشیار، حسن. کوروشی، ابراهیم (1398)، رویکرد توسعه پایدار محله­ای در شهر مهاباد؛ مطالعه موردی: محله استاد مجدی، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال دهم، شماره 1، صص 846-835.
Azami, H. (2014). Geopolitical Weight and Regional Power System (Case Study: Southwest Asia). International Quarterly of Geopolitics. Vol. 2, No.5.
Lotfata, A., (2018), Effect of Physical Changes on the Spatial Structure of Historical Area, the Historical District of Uremia City as a Case Study, Journal of Sustainable Development 11(4):174.
Knies A, N, Platt, L,(2014), Life Satisfaction, Ethnicity and Neighborhoods: Is There an Effect of Neighborhood Ethnic Composition on Life Satisfaction?, ee discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication.
Roberto, E. Hwang, J.(2017), Barriers to Integration: Physical Boundaries and the Spatial Structure of Residential Segregation ,journal axis enclaves and poverty concentration in Canadian urban areas, publisher Canadian Association of Geographers / L’Association canadienne des g´eographes.