اولویت بندی موانع عدم تحقق طرح های توسعه شهری با استفاده از تکنیک AHP فازی (مطالعه موردی : شهر لمزان)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

چکیده

طرح‌های توسعة شهری مهم‌ترین ابزار ساماندهی کالبدی شهرها به شمار می‌روند. به‌رغم همة تمهیداتی که در تهیه طرح‌ها و تنظیم محتویات آن‌ها صورت گرفته است، بسیاری از این طرح‌ها در دست‌یابی به اهداف خود ناموفق بوده‌اند. هدف از این پژوهش اولویت‌بندی موانع عدم تحقق طرح‌های توسعة شهری در شهر لمزان می‌باشد. محدودة انتخاب‌ شده شهر لمزان مرکز مهران از توابع شهرستان بندرلنگه در استان هرمزگان است. به منظور شناسایی مهمترین معیارهای تأثیرگذار ابتدا از طریق مصاحبه با 20 نفر از کارشناسان و برنامه‌ریزان شهری اقدام به شناسایی موانع شده است. معیارهای اصلی پژوهش عبارتند از: 1-موانع و مشکلات مدیریت شهری، 2-مسائل و مشکلات تصویب طرح، 3-مسائل و مشکلات فرآیند تهیة طرح. معیارها در قالب پرسشنامة دلفی فازی در اختیار جامعة آماری متشکل از 120 نفر از مدیران ارشد شهری، و اعضای هیأت علمی قرار گرفت. از مدل سلسله مراتبی(AHP) فازی، به منظور اولویت‌بندی معیارها استفاده شد. نتایج نشان داد که در بین زیرمعیارهای عامل موانع و مشکلات مدیریت شهری، زیرمعیار ضعف بدنة مدیریتی و عدم وجود مدیریت یکپارچة شهری در رتبة اول و زیرمعیار بهبود ارتباطات بیرونی و درونی در رتبة آخر قرارگرفت. از بین زیرمعیارهای عامل مسائل و مشکلات تصویب طرح، زیرمعیار تصویب از بالا و فقدان قدرت نفوذ نمایندگان مردم در تصویب طرح در رتبة اول و زیرمعیار نبود هماهنگی و همسویی در رتبة آخر قرارگرفت. از بین زیرمعیارهای عامل مسائل و مشکلات فرآیند تهیة طرح، زیرمعیار طولانی‌بودن فرآیند تهیه در رتبة اول، و زیرمعیار نبود اطلاعات کامل و به روز در رتبه آخر قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the Role of Factors Affecting the Non-Realization of Urban Development Plan Goals (Case Study: Lamezan City)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Avar 1
  • Marzieh Mogholi 2
  • Mohammad ebrahim Afifi 3
1 PhD student in Geography, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran
2 Associate Professor, Department of Geography, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran
3 Assistant Professor of Geography Department, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran
چکیده [English]

Urban development plans are the most important tools for the physical organization of cities. Many of these projects have failed to achieve their goals. The purpose of this study was to prioritize the obstacles to the non-realization of urban development plans in the Lamezan city. The area in this research is Lamezan city, in Hormozgan province. In order to identify the most important criteria, firstly through interviews with 20 experts and urban planners, obstacles were identified. The main criteria are: 1-Obstacles and problems of urban management, 2-Problems of project approval, 3- Problems of the project preparation process. The criteria in the form of fuzzy Delphi questionnaire were provided to a statistical population consisting of 120 senior city managers and faculty members. Criteria and sub-criteria were prioritized using fuzzy AHP. The results showed that among sub-criteria related to criterion of obstacles and problems of urban management, the sub-criteria of managerial body weakness and lack of integrated urban management was in the first rank and sub-criterion of improving external and internal communications was in the last rank. Among sub-criteria of problems of project approval, the sub-criterion of approval from above and the lack of influence of people’s representatives in approving the plan was in the first rank and sub-criterion of lack of coordination was in the last rank. Among sub-criteria of problems of design process, sub-criterion of lengthy preparation process was in the first rank, and sub-criterion of lack of complete and up-to-date information was in the last rank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Development Plans
  • Realization
  • Fuzzy Analytical Hierarchical Model
  • Lamezan City

مراجع

ارغان، عباس(1395). بررسی و تحلیلی در پهنه‌بندی کاربری اراضی، پیشنهادی طرح هادی روستایی با تأکید بر توسعة پایدار، در مدل AHP (مطالعه موردی: روستای چاشم شهرستان مهدیشهر). فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، دوره7، شماره1، صص229-211.
اصغری لفمجانی، صادق؛ معصومی جشنی، مهدی(1395). ارزیابی کیفیت اجرای طرح‌های هادی و اثرات آنها در روستاهای مرزی(مطالعه موردی: شهرستان زهک). فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره7، شماره1، صص169-187.
براتی، ابراهیم؛ محمدی، جمال(1389). نقد، تحلیل و ارزیابی تحقق طرح­های هادی شهری(نمونة موردی: طرح هادی شهر درچه). مجله رشد آموزش جغرافیا، دوره 25، شماره2، صص45-38.
پوراحمد، احمد؛ حاتمی نژاد، حسین؛ حسینی، سید هادی(1385). آسیب­شناسی طرح­های توسعة شهری در کشور. فصلنامة پژوهش­های جغرافیایی، شماره58، صص180-167.
حسین زاده دلیر، کریم؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ سلطانی، علیرضا(1389). بررسی عوامل مؤثر در ناکارآمدی طرح­های جامع شهری ایران(مطالعة موردی: طرح جامع تبریز). نشریة جغرافیا و برنامه­ریزی، دانشگاه تبریز، شماره31، صص151-131.
حسینی، سید کمال؛ موسی کاظمی، مهدی؛ هوشیار، حسن(1399). سنجش میزان پایداری و تحلیل عوامل موثر بر دستیابی به توسعة پایدار در محلات شهری(نمونة موردی: شهر مهاباد). فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه­ای، دوره10، شماره1-2، صص491-471.
رضایی، ناصر؛ ماجدی، حمید؛ زرآبادی، زهراسادات؛ ذبیحی، حسین(1397). تبیین نقش عوامل مؤثر بر تحقق­پذیری طرح­های توسعة شهری(مطالعة موردی: شهر شیراز). نشریة پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال9، شماره9.
رهنما، محمدرحیم(1387). پژوهشی پیرامون طرح­های تفصیلی شهری با تاکید بر کاربری­های آموزشی و بهداشتی، درمانی. مشهد، جهاددانشگاهی.
رهنمایی، محمدتقی؛ شاه حسینی، پروانه(1383). فرآیند برنامه­ریزی شهری ایران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت)، تهران.
زنگی­آبادی، علی؛ عبدالهی، مهدی؛ سالک قهفرخی، بهنام؛ قاسم زاده، رقیه(1393). ارزیابی عوامل اثرگذار بر عدم تحقق­پذیری طرح­های جامع شهری در ایران و چالش­های مربوط به آن(مطالعة موردی: محور تاریخی-فرهنگی منطقه6 شهر تبریز. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، دوره5، شماره18، صص58-41.
زینی، سیده منور؛ مجتبی زاده خانقاهی، حسین؛ مشکینی، ابوالفضل(1398). تحلیلی بر توسعه فضایی- کالبدی برمبنای اصول شهر زیست پذیر(مطالعة موردی مناطق 6 گانه اسلامشهر). فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه ای، دوره10، شماره1-2، صص476-465.
سامی، ابراهیم؛ کرباسی، پوران(1399). ارزیابی وضعیت کمی و کیفی روند توسعه مسکن در شهر مراغه. فصلنامة جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه ای، دوره10، شماره1-2، 393-406.
سعیدنیا، احمد(1390). طرح­های شهری در ایران. انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور. 
صفائی پور، مسعود؛ سعیدی، جعفر(1395). بررسی عوامل مؤثر در ناکارآمدی طرح­های توسعة شهری ایران. فصلنامة مطالعات مدیریت شهری، سال هفتم، شماره22.
صفایی پور، زهرا (1396). بررسی عوامل موثر بر مشارکت مردمی در توسعة شهری(مطالعة موردی: شهر ایلام). فصلنامه مطالعات عمران شهری. فصلنامه مطالعات عمران شهری، دوره اول، شماره اول. 
علی­اکبری، اسماعیل؛ رهنمایی، محمدتقی؛ ابراهیمی بوزانی، مهدی(1392). بررسی روش­شناسی طرح­های توسعة شهری در ایران. نشریة جغرافیا، دوره11، شماره37.
قربانی، رسول؛ جام کسری، محمد؛ میرزابکی(1392). ارزیابی میزان انطباق مکانی در فرآیند اجرای   طرح­های جامع شهری(مطالعة موردی: طرح جامع شهر بناب). نشریة جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره49، صص216-191.
غمامی، مجید(1383). گزیده مطالعات طرح راهبردی توسعة کالبدی مجموعة شهری. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
مزینی، منوچهر(1378). برنامه­ریزی تکثرگرا، برنامه­ریزی وکالتی، شهرداری­ها. مجله شهرداری، شماره اول و دوم.
معینی، مهدی(1392). فرآیندهای توسعة شهری، طرح­ها و برنامه­ها با تأکید بر طرح­های تهران. انتشارات آذرخش.
مهدیزاده، جواد(1382). برنامه­ریزی راهبردی توسعة شهری(تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران). وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت معماری و شهرسازی.
مهندسین مشاور شارمند(1378). شیوه­های تحقق طرح­های توسعة شهری، بررسی تجارب تهیه و اجرایی طرح­های توسعة شهری در ایران. انتشارات سازمان شهرداری­های کشور، جلد دوم.
نوریان، فرشاد؛ شریف، محمد(1375). نگرشی بر روند تهیة طرح تفصیلی در شهرسازی. شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری(وابسته به شهرداری تهران).
هال، پیتر(1381). برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، ترجمة جلال تبریزی. انتشارات پردازش و برنامه­ریزی شهری، تهران.
Qian, Z. (2013). Master plan, plan adjustment and urban development reality under China’s market transition: A case study of Nanjing. Cities, 30, 77-88.
McFarlane, C. (2011). Assemblage and critical urbanism. City, 15(2), 204-224.
Tretter, E. M. (2013). Contesting Sustainability: ‘SMART Growth’ and the Redevelopment of A ustin's E astside. International Journal of Urban and Regional Research, 37(1), 297-310.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار