تبیین نقش اختلافات مرزی در روابط ایران با کشورهای جنوبی خلیج‌فارس مورد مطالعه امارات متحده عربی

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

2 دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار جغرافیای سیاسی و گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

کم و بیش همه کشورهای منطقه خلیج ‌فارس به ویژه کشورهای عربی با هم اختلاف سرزمینی و مرزی دارند. حل اختلافات منطقه‌ای از آن جهت اهمیت مضاعف ایجاد می‌کند که نقش واسط بین امنیت داخلی و امنیت خارجی دارد و پاشنه آشیل دولت‌ها محسوب می‌شود. سمت‌گیری تهدیدات از کانون‌های بیرونی نقطه آسیب پذیری حاکمیت هاست و هر آینه روابط فی مابین همسایگان رو به تیرگی بگذارد. با توجه به این مقدمه هدف اصلی تحقیق عبارت است از بررسی و شناخت اختلافات ارضی و مرزی ایران با کشورهای حوزه خلیج‌فارس و ارایه مدل راهبری برای حل و فصل مشکلات است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بهبود روابط ایران با کشورهای اثرگذار در منطقه‌(‌آمریکا، انگلیس، مصر و عربستان و....) موجب فروکش نمودن تنش بین ایران و امارات متحده عربی و به فراموشی سپردن مسئله جزایر خواهد شد‌؟ این مقاله ﺑﺎ رویکردی ﺟﺎﻣﻊ و روش تحقیق کیفی برگرفته از نظریه اشتراوس و کوربین ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ارائه‌ مدلی برای حل اختلافات مرزی دریایی در روابط ایران با کشورهای جنوبی خلیج‌فارس پرداخته است. حجم نمونه برای مصاحبه از خبرگان در چارچوب اشباع نظری نهایی گردید و از راهبرد نظریه‌ داده ‌بنیاد ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ کدگذاری باز، ﻣﺤﻮری و اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ و ﻧﻴﺰ اﻟﮕﻮی ﻣﺒﻨﺎﻳﻲ این نظریه جهت تدوین ﻣـﺪل ﻣﺴﺘﺨﺮج از مقاله استفاده‌ شده اﺳﺖ. یافته‌ها منجر به شناسایی شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر و ابعاد پدیده اختلافات مرزی شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explain the role of border disputes in Iran's relations with the southern Persian Gulf countries studied by the UAE

نویسندگان [English]

  • Keyvan Nadafi 1
  • Pirouz Mojtahedzadeh 2
  • Heidar Lotfi 3
1 PhD Student in Political Geography, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
2 Associate Professor of Political Geography, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Political Geography and Tourism, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
چکیده [English]

More or less all the countries of the Persian Gulf region, especially the Arab countries, have territorial and border differences. Resolving regional disputes is doubly important because it acts as an intermediary between internal security and external security and is the Achilles heel of governments. Orientation of threats from external centers is the point of vulnerability of the regimes, and in any case, the relations between the neighbors are strained. According to this introduction, the main purpose of the research is to study and recognize the territorial and border disputes of Iran with the countries of the Persian Gulf and to provide a leadership model for resolving problems. The main question of the research is whether the improvement of Iran's relations with influential countries in the region (USA, Britain, Egypt and Saudi Arabia, etc.) will reduce the tension between Iran and the United Arab Emirates and forget about the islands? this article With a comprehensive approach and qualitative research method based on Strauss and Corbin's theory, he has presented a model for resolving maritime border disputes in Iran's relations with the southern countries of the Persian Gulf. The sample size for interviewing experts was finalized within the framework of theoretical saturation, and the strategy of data theory based on open coding, and the theory of this theory was used to compile the entire text of the article. The findings led to the identification of causal conditions, contextual conditions, intervening conditions and dimensions of the phenomenon of border disputes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian Gulf
  • border disputes
  • causal conditions
  • background conditions
  • intervening conditions
الهی، همایون (1386)، خلیج فارس و مسائل آن تهران: نشر قومس
پرسکات، جی. آر. (1358)، گرایش های تازه در جغرافیای سیاسی. ترجمه دره میر حیدر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
جعفری ولدانی، اصغر (1384)، نگاهی تاریخی به جزایر ایرانی تنب و ابوموسی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
ربیعی، حسین (1388)، نقش قدرت منطقه ای در حل و فصل اختلافات سرزمینی نمونه موردی خلیج فارس. مقاله دکتری رشته جغرافیای سیاسی تهران: دانشگاه تربیت مدرس به راهنمایی دکتر پیروز مجتهد زاده
جعفری ولدانی، اصغر (1374)، تحولات مرز ها و نقش ژئوپلیتیک آن در خلیج فارس، تهران: نشر قومس
جعفری ولدانی، اصغر(1371)، کانون‌های بحران در خلیج فارس، تهران: سازمان انتشارات کیهان
جعفری ولدانی، حق شناس کاشانی؛ اصغر، نیلوفر(1372)، اختلافات ارضی و مرزی بین دولت های خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت مرزهای منطقه، مجموعه مقالات سومین سمینار بررسی مسائل خلیج فارس، تهران: نشر وزارت امور خارجه، 1372
جعفری ولدانی، اصغر(1387)، نقش انگلستان در تحدید مرزهای عراق و کویت به روایت اسناد وزارت خارجه انگلیس، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 13، پاییز و زمستان 1378، صص 196-163
جعفری ولدانی، اصغر(1389)، نقش تنگناهای ژئوپلیتیکی عراق در اشغال کویت، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 19، پاییز 1389، صص 69-45
حافظ نیا، محمد رضا(1379)، مبانی مطالعات سیاسی- اجتماعی، قم: سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور، جلد اول
درایسدل، بلیک؛ آلاسدیدر، جرالد اچ(1386)، جغرافیای سیاسی خاور میانه و شمال افریقا؛ ترجمه دره میرحیدر؛ تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امور خارجه، چاپ پنجم.
زرقانی، سید هادی(1386)، مقدمه‌ای بر شناخت مرزهای بین‌المللی، تهران: دانشگاه علوم انتظامی
کمپ، هارکاوی؛ جفری، رابرت(1383)، جغرافیای استراتژیک خاورمیانه، ترجمه مهدی حسین متین؛ تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، جلد اول
مجتهد زاده، پیروز(1379)، خلیج فارس، کشورها و مرزها؛ تهران انتشارات عطایی
مجتهد زاده، پیروز(1382)، کشورها و مرز ها در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس، ترجمه حمیدرضا محمدی نوری؛ تهران: انتشارات وزارت امور خارجه
مجتهدزاده، پیروز(1386)، امنیت و مسائل سرزمینی در خلیج فارس؛ تهران­: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
میرحیدر، دره و دیگران(1386)، روند قلمروسازی کشورهای ساحلی در بستر خلیج فارس، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال سوم، شماره اول.
حافظ نیا، محمد رضا(1371)، خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز، تهران: سمت.
حافظ نیا، محمدرضا، فرجی، بهرام(1393)، تاثیر ژئوپلیتیک انرژی بر شکل گیری ترتیبات امنیت منطقه ای: مطالعه موردی خلیج فارس از 1970 تا 2010، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 7، شماره 24، تهران: 79-106.
حافظ نیا، محمدرضا(1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، چاپ دوم، مشهد: انتشارات پاپلی.
سریع القلم، محمود(1395)، نظام بین الملل و ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره 12، شماره 1، تهران: 101-140.
میرحیدر، دره(1387)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت، چاپ نهم
منابع لاتین
 Prescott, J. R. V. (1987) Political frontiers and boundaries. London, UK: Allen and Unwin.
سایت ­­ها
افکار نیوز، «نگاهی به اختلافات رژیم های عربی حوزه خلیج فارس»، 1 اردیبهشت 91، قابل بازیابی در:http://www.afkarnews.ir/vdcfjxd1.w6dctagiiw.html                                            
خبرگزاری موج، «اختلافات مرزی بحرین با قطر بالا گرفت»،  3 مرداد 89، قابل بازیابی در:  http://www.ghatreh.com/news/nn5223879                                                            
خبرگزاری فارس،  نگاهی به اختلافات رژیم های عربی حوزه خلیج فارس-2»، 2/2/91، قابل بازیابی در:  http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910201000027                         
رضایی، مسعود؛ «اختلافات کشور های ساحلی حوزه خلیج فارس»، سایت مرکز مطالعات خلیج فارس، قابل بازیابی در:  http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&id=83
روزنامه ابتکار، «گزارش «میس» از موانع اجرای پروژه‌های جمعی انرژی در جنوب خلیج فارس: کشورهای عربی دست به دامن ایران شدند»؛ شماره 1374، سال پنجم، 7 دی 1387
همشهری آنلاین، «اختلافات مرزی عربستان با همسایگان»؛ 16 آذر 9، قابل بازیابی در: http://www.hamshahrionline.ir/details/241586
http://www.public.iastate.edu/~pol_s.251
http://www.stockphotos.ro/qatar-political-map-image62735384.html
http://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/05/01/put-it-in-neutral/?_r=0
http://www.catnaps.org/islamic/history.html
https://www.google.com/earth
https://sovereignlimits.com
http ://ezendehboudi19.blogfa.com