بررسی پیامدهای بلندمرتبه سازی ساختمان های شهری بر گسترش افقی شهر، حقوق همجواری و حل مشکل زمین (مطالعه موردی مناطق 2 و 4 شهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانش آموخته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

پارادایم بلند مرتبه سازی رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری برای استفاده بهینه از اراضی شهری است­، اما احداث این شکل بناها همواره با چالش­هایی روبرو بوده است. در نتیجه هدف پژوهش تاثیر بلندمرتبه سازی بر نحوه­ی گسترش افقی شهر، حقوق همجواری و حل مشکل زمین در دو منطقه 2 و 4 شهر و مقایسه آن با همدیگر و اثرات مثبت و منفی این الگو در این دو منطقه و در نتیجه ارائه راه کار مناسب برای استفاده بهینه از ساختمان­های بلندمرتبه و کاهش اثرات سوء آن و به حداقل رساندن معایب چنین ساختمان­هایی در شهر تبریز و نهایتاً ارائه الگوی مناسب برای صدور پروانه ساختمانی در مناطق مناسب و استفاده حداکثری از این الگو می باشد. روش پژوهش پیمایشی و تحلیلی است. داده ها با استفاده از روش کتابخانه ای، میدانی بوده و داده های حاصل از پرسشنامه جمع آوری و استخراج شده است. اطلاعات و داده های مورد نظر با استفاده از نرم افزار Spss و با تکیه بر تجزیه و تحلیل کمی، آمار توصیفی، استنباطی و همچنین آزمون کای اسکور مورد ارزیابی توصیقی و مقایسه ای قرار گرفته است. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که اولاً روش بلندمرتبه سازی توانسته است تا حدود زیادی مشکل تأمین مسکن در دو منطقه شهر تبریز را حل نموده و از گسترش شهر در افق جلوگیری نماید. امام علیرغم این مزیت اثر منفی بر رعایت حقوق همجواری و همسایگی داشته است و اینکه روش مناسبی برای حل مشکل زمین و مسکن در دو منطقه شهر تبریز نبوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Consequences of Upgrading Urban Buildings on Horizontal Expansion of the City, Neighborhood Rights and Land Problem Solving (Case Study of Districts 2and 4 of Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Yousef Darvishi 1
  • Mansour Rezaali 2
1 Department of Geography, Payam Noor University, Tehran, Iran
2 Graduated in Geography and Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

پارادایم بلند مرتبه سازی رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری برای استفاده بهینه از اراضی شهری است­، اما احداث این شکل بناها همواره با چالش­هایی روبرو بوده است. در نتیجه هدف پژوهش تاثیر بلندمرتبه سازی بر نحوه­ی گسترش افقی شهر، حقوق همجواری و حل مشکل زمین در دو منطقه 2 و 4 شهر و مقایسه آن با همدیگر و اثرات مثبت و منفی این الگو در این دو منطقه و در نتیجه ارائه راه کار مناسب برای استفاده بهینه از ساختمان­های بلندمرتبه و کاهش اثرات سوء آن و به حداقل رساندن معایب چنین ساختمان­هایی در شهر تبریز و نهایتاً ارائه الگوی مناسب برای صدور پروانه ساختمانی در مناطق مناسب و استفاده حداکثری از این الگو می باشد. روش پژوهش پیمایشی و تحلیلی است. داده ها با استفاده از روش کتابخانه ای، میدانی بوده و داده های حاصل از پرسشنامه جمع آوری و استخراج شده است. اطلاعات و داده های مورد نظر با استفاده از نرم افزار Spss و با تکیه بر تجزیه و تحلیل کمی، آمار توصیفی، استنباطی و همچنین آزمون کای اسکور مورد ارزیابی توصیقی و مقایسه ای قرار گرفته است. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که اولاً روش بلندمرتبه سازی توانسته است تا حدود زیادی مشکل تأمین مسکن در دو منطقه شهر تبریز را حل نموده و از گسترش شهر در افق جلوگیری نماید. امام علیرغم این مزیت اثر منفی بر رعایت حقوق همجواری و همسایگی داشته است و اینکه روش مناسبی برای حل مشکل زمین و مسکن در دو منطقه شهر تبریز نبوده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High-rise building
  • horizontal expansion
  • neighboring rights
  • land problem
  • Spss
  • Tabriz city
آلبرت، اشپیر، (1374)، مصاحبه با مجله آبادی، ترجمه: شهرزاد مهدوی
اعتماد، گیتی، (1371)،فقدان طرح ریزی منطقه ای و پیدایش سکونتگاه های خودرو در ایران، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی طرح ریزی کالبدی، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول.
بمانیان، محمدرضا،(1390)،ساختمان بلند و شهر، نشر شهر، چاپ اول، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران.
پور محمدی، محمدرضا،(1375)،برنامه ریزی مسکن، انتشارات سمت.
ترابی، مرضیه،(1380) ،حسن مکان در شهرهای جدید، تهران، ماهنامه شهرداری ها، شماره 31.
توسلی، محمود،(1369)،اصول و روشهای طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران جلد اول.
توکلی کازرونی مهدی, کشمیری هادی،(1397)،تأثیر عوامل بلندمرتبه بر ارتقاء فرهنگ سکونتگاهی شهر شیراز با بهره گیری از مدل تحلیل شکاف معماری و شهرسازی ایران, دوره  9 , شماره  16 ; از صفحه 17 تا صفحه 32 .
جشن پوردکان، داود،(1381)،«بررسی محدودیتهای توسعه افقی و ضرورت برنامه ریزی برای کلانشهر تبریز»، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی.تبریز
حسین زاده دلیر، کریم،(1380)،برنامه ریزی ناحیه ای، انتشارات سمت.
حسین زاده دلیر، کریم و حیدری، محمدجواد،(1390)، تحلیلی بر بلندمرتبه سازی و معایب آن در ایران ، مجلة رشد  ، آموزش جغرافیا، دورة 25 ، شمارة13-3
رهنما، محمدرحیم و رزاقیان، فرزانه،(1392)،مکان گزینی ساختمان های بلندمرتبه با تأکید بر نظریة رشد هوشمند شهری در منطقه 9 شهرداری مشهد، مجلة آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامة علمی پژوهشی دانشگاه گلستان، سال سوم، .45
رضایی راد ، هادی، (1392)،ارزیابی سیاست های بلندمرتبه سازی در طرح تفصیلی با تأکید بر سازمان فضایی عملکردی شهر تهران، پایان نامة کارشناسی ارشد رشته : شهرسازی ، گرایش : برنامه ریزی شهری و منطقه ای، استاد راهنما: مجتبی رفیعیان، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة هنر و معماری.
سرشماری نفوس و مسکن ،1395
صدوقیان زاده، مینوش، (1375)، بلندمرتبه سازی و فضای شهری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهری وزارت کشو ر، چاپ اول، تهران.
طرح تفصیلی شهر تبریز، مصوب، (1384)،مهندس مشاور عرصه.
عادلی، زینب و سرده، علی اکبر،(1390)، مکان گزینی ساختمان های بلند مسکونی در قزوین با استفاده از فرآیند سلسله مراتب GIS و AHP ،سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد مقدس.
عنابستانی،علی اکبر،جوانشیری، مهدی و عنابستانی، زهرا،(1394)، مقایسة تطبیق روشهای تصمیم گیری چندمعیاره در مکان گزینی بهینه ساختمان های بلندمرتبه(مطالعة موردی: منطقة 9 شهرداری مشهد)، فصلنا مة1-، علمی پژوهشی برنامه ریزی فضایی جغرافیا، سال 5، شمارة24
فرهودی ، رحمت اله و علیرضا محمدی،(1380)،تأثیر احداث ساختمان های بلندمرتبه بر کاربری های شهری 2و 3 شهر تهران، . مطالعه موردی: مناطق 1پژوهش های جغرافیایی ،شماره 41.
کریمی مشاور، مهرداد، منصوری، سید امیر و ادیبی، علی اصغر،(1389)،رابطة چگونگی قرارگیری ساختمان ههای بلندمرتبه و منظر شهری، باغ نظر، سال 7، شمارة89-99 ،
مبهوت، محمدرضا، سروش، فهیمه و رحمانی، سحر ،(1392)، ارزیابی آثار مثبت و منفی بلندمرتبه سازی با توجه به اهداف توسعة پایدار شهری؛ نمونة موردی: منطقة 9 شهر مشهد، معماری و شهرسازی و توسعة پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، مؤسسة عالی خاوران، مشهد
متوسلی، محمدمهدی و عزیزی، محمدمهدی،(1392)،ارزیابی انواع ساختمان های بلندمرتبة مسکونی از لحاظ تأثیر بر سیما و منظر شهری؛ نمونة موردی: بافت های جدید شهر مشهد، مدیریت شهری، شمارة 112.91-30
مدنی هوشنگ،(1375)،اثرات بلند مرتبه سازی ومسکن،مجموعه مقالات سومین سمینارهای توسعه مسکن در ایران ،وزارت مسکن و شهرسازی
مهندسین مشاور پارت،(1392)، طرح تدوین ضوابط و مقررات ساخت وساز بنا های بلندمرتبه؛ مطالعات، تحلیل وارائة ضوابط پیشنهادی، معاونت مطالعات و برنامه ریزی امور زیرساخت و طرح جامع
مرکز مطالعات شهرداری شهر تبریز،1399.
نجفی خوشردی، مبینا، خادم، عادله و صد یقه لطف ی، (1392)، بررسی تأثیر احداث ساختمان های بلند بر کاربری شهری، مطالعه موردی شهر قایم شهر، اولین همایش ملی جغرافیا شهرسازی و توسعه پایدار، تهران.
Gál, T., Lindberg, F., Unger, J.,(2009), Computing continuous sky view factor using 3D urban
Jacobs, j (1969)the death and iife of create American Cities" New York
Lemoine, R. (2014),An evaluation of the reduced environmental impact from high density development,gustfront
Short, M., (2007). Assessing the impact of proposals for tall buildings on the built heritage:England's regional cities in the 21st century.
Tavernor, R., 2007). Visual and cultural sustainability: The impact of tall buildings on London,