بررسی اثرات گردشگری روستایی بر ابعاد اقتصادی،اجتماعی،کالبدی و زیر ساختی در جامع میزبان مطالعه موردی: روستاهای افرینه، پران پرویز و ولیعصر شهرستان پلدختر

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه ژئومورفولوژی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار گروه آب و هواشناسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

5 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثرات گردشگری روستایی بر ابعاد اقتصادی،اجتماعی،کالبدی و زیر ساختی در جامع میزبان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را مردم محلی روستاهای پران پرویز، افرینه و ولیعصر شهرستان پلدختر تشکیل می‌دهدکه بر طبق آمار سال 1395 جمعیت آن‌ها 4084 نفر بوده است تشکیل می‌دهد. برای انتخاب حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که به وسیله آن تعداد 351 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که گردشگری باعث یهبود یافتن وضعیت ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیزیرساختی و کالبدی شده است چرا که میانگین بدست آمده برای بعد اقتصادی با میانگین 157/3، بعد اجتماعی با میانگین 220/3، بعد زیرساختی با میانگین 221/3و بعد کالبدی با میانگین 224/3 بالاتر از میانگین مطلوب ارزیابی شده‌اند. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که گردشگری بیشترین تاثیر را بر بعد اقتصادی و بعد کالبدی به ترتیب با مقدار بتای 388/0 و 321/0داشته است؛ و کم‌ترین تاثیر با ضریب بتای 133/0، بر بعد اجتماعی و بعد زیرساختی با ضریب بتای 265/0 در روستاهای مورد مطالعه داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the effects of rural tourism on economic, social, physical and infrastructural dimensions in a comprehensive case study host: Afrineh, Pran Parviz and Vali Asr villages in Poldokhtar

نویسندگان [English]

  • Sajjad Bazvand 1
  • Tahmineh Daniyali 2
  • Bahram Azadbakht 3
  • Btool Bahak 4
  • Simin Armaghan 5
1 PhD Student in Rural Planning, Islamic Azad University, Yadegar Branch of Imam Shahr Ray
2 Assistant Professor of Geography - Rural Planning, Islamic Azad University legacy of Imam Khomeini Shahr-e Rey, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Geomorphology, , Islamic Azad University legacy of Imam Khomeini Shahr-e Rey, Tehran, Iran
4 Assistant Professor of Meteorology , Islamic Azad University legacy of Imam Khomeini Shahr-e Rey, Tehran, Iran
5 Master of Rural Planning , Islamic Azad University legacy of Imam Khomeini Shahr-e Rey, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the effects of rural tourism on economic, social, physical and infrastructural dimensions in the host community. The present study is applied in terms of purpose and in terms of nature and method of descriptive-analytical work. The statistical population of the study consists of the local population of Paran Parviz, Afrin and Valiasr villages of Poldokhtar city. The Cochran formula was used to select the sample size, with 351 people selected as the sample size. One-sample t-test and multivariate regression analysis were used to analyze the findings. The results of one-sample t-test showed that tourism has a poor economic, social, infrastructural and physical dimensions, because the mean for economic dimension is 3.157, social dimension is 3.27, and infrastructure dimension is A mean of 3.222 and a physical dimension of 3.22 were above the desired mean. Multivariate regression results showed that tourism had the most impact on economic and physical dimensions with beta value of 0.388 and 0.321 respectively and the least impact with beta coefficient of 0.133 on social and infrastructure dimensions with The beta coefficient was 0.265 in the studied villages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Rural Tourism
  • Tourism Impacts
  • Host Community
  • Poldokhtar County
اجزاء شکوهی، محمد؛ بوذرجمهری، خدیجه؛ ایستگلدی، مصطفی و مودودی، مهدی، (1393)، بررسی اثرات گردشگری بر کیفیت زندگی جامعه میزبان نمونه مطالعاتی شهر بندر ترکمن، فصلنامه فضای جغرافیای، سال14، شماره27، صص101-125.
احمدی، منیژه، (1397)، تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری فرهنگی و اثرات آن در پایداری اقتصادی نواحی روستایی استان زنجان، فصلنامه برنامه ریزی منطقه‌ای، سال8، شماره 29، صص79-92.
اسدی، سارا، (1392)، ارزیابی سطح تاثیرگذاری الگوهای مختلف تبلیغات و بازاریابی توریسم بر تقاضای گروه­های مختلف گردشگری با تاکید بر گردشگری شهری،مطالعه موردی: شهر تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشدبرنامه ریزی توریسم، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان.
امرایی، ایمان، (1394)، تدوین استراتژی توسعه صنعت گردشگری شهرستان پلدختر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده جغرافیا و برنامه­ریزی، گروه برنامه­ریزی گردشگری، اصفهان.
بذرافشان، جواد؛ طولابی نژاد، مهرشاد و طولابی نژاد، میثم، (1397)، تحلیل فضایی تفاوت­های تاب­آوری در نواحی شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی مورد مطالعه: شهرستان پلدختر، فصلنامه پژوهش­های روستایی، دوره9، شماره1، صص116-135.
تقدیسی، احمد؛ تقوایی، مسعود وپیری، سیامک، (1391)، تحلیلی بر نگرش جامعه میزبان به اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری شهرستان دالاهو، مجله برنامه ریزی فضایی، سال دوم، شماره1، پیاپی 5، صص121-140.
حبیبی، فاتح و مصطفی زاده، سانا، (1396)، بررسی رفتارهای محیط زیستی گردشگران دریاچه­ی زریوار مریوان، مجله جغرافیا و توسعه، شماره47، صص163-184.
حسام، مهدی، (1395)، سنجش نگرش جامعه میزبان به تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توسعه گردشگری مطالعه موردی روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال6، شماره21، 45-60.
حسینی، سیدفرها؛ احمدی، پرویز و خدادحسینی، سیدحسن، (1389)، بررسی تاثیرگذاری توسعه­ی گردشگری قومی بر موضوعات اجتماعی فرهنگی جامعه: مطالعه موردی روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه، مجله­ی مدیریت شهری، شماره26، صص162-176.
حیدری ساربان، وکیل، (1396)، عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه مردم محلی مطالعه موردی دهستان سردابه شهرستان اردبیل، فصلنامه گردشگری و توسعه، سال6، شماره3، صص177-198.
دهقانی، امین و عادلی ساردوئی، محسن، (1397)، تاثیر توسعه گردشگری روستایی بر مولفه های گردشگری روستایی مطالعه موردی شهرستان جیرفت، مجله روستا و توسعه، سال21، شماره1، صص71-90.
رسولی، محمد، (1394)، بررسی میزان تاثیر عناصر فرهنگی بر نگرش جامعه میزبان در حمایت از توسعه گردشگری مطالعه موردی شهر پیرانشهر، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری، رشته مدیریت جهانگردی، گرایش برنامه ریزی توسعه، تهران.
رضوانی، محمدرضا، (1390)، برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، تهران، نشر قومس.
رضوانی، محمدرضا، (1390)، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.
سازمان ایرانگردی و گردشگری. (1376). راهنمای سیاحتی ایران. تهران: ناشر سازمان میراث فرهنگی. چاپ اول.
سازمان هواشناسی شهرستان پلدختر، (1399)، ایستگاه سینوپتیک شهر پلدختر.
طولابی نژاد، مهرشاد، (1392)، تحلیل اثرات هدفمند سازی یارانه ها بر توانمندسازی و رفاه خانوارهای روستایی : مطالعه موردی دهستان جایدر شهرستان پلدختر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، گرایش برنامه ریزی روستایی، زنجان.
عادلی، سمیرا، (1391)، بررسی نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری و پیامدهای آن در یک بافت زنده تاریخی، مجله هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره17، شماره4، صص81-94.
عزیزی، مصطفی، (1396)، واکاوی موانع و راهکارهای توسعه بازاریابی انجیر سیاه شهرستان پلدختر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه لرستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، خرم آباد.
علیقلی زاده فیروزجانب، ناصر؛ رمضان زاده لسبوئی و اسمعیلی، مجید، (1393)، سنجش نگرش و گرایش جامعه میزبان له توسعه گردشگری در نواحی روستایی مناطق بیابانی و کویری مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان خورو بیابانک، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال5، شماره18، صص37-53.
قنبری، سیروس؛ قاسمی، مریم و جوپاری، مرضیه، (1392)، بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه جامعه میزبان مطالعه موردی بخش ماهان شهرستان کرمان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال3، شماره9، صص19-46.
کرمی، خدایار، (1392)، تحلیلی بر نقش و تاثیر جاده ترانزیتی خرم آباد-پل زال در توسعه شهر پلدختر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، یزد.
کوهی حبیبی، نازنین، (1395)، بررسی عوامل موثر بر حمایت جامعه میزبان از توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی شهراصفهان محله جلفا، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر، دانشکده معماری و شهرسازی، رشته برنامه ریزی شهری، اصفهان.
محمدی، سعدی؛ مرادی، اسکندر و رشیدی، زبیده، (1396)، اثرات گردشگری بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی از دید جامعه میزبان مطالعه موردی بخش اورامان شهرستان سروآباد، مجله جغرافیا، دوره جدید، سال15، شماره52، صص121-136.
مطیعی لنگرودی، سیدحسن و رضائیه آزادی، مریم، (1392)، ارزیابی اثرات اقتصاد گردشگری از دیدگاه جامعه میزبان در تفرجگاه در بند ارومیه، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال2، شماره2، پیاپی4، صص75-91.
ملکی، ابوذر، (1393)، بررسی نقش گردشگری روستایی در توانمندسازی اجتماعی روستایی مطالعه موردی روستای ده زیارت شهرستان بوانات استان فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، رشته برنامه ریزی روستایی، اردبیل.
نعیمی، امیر؛ رضائی، روح اله و موسی­پور، سیده کوثر، (1397)، میراث کشاورزی راهبرد تحقق پایدار محیط زیستی در مناطق گردشگری روستایی مطالعه موردی روستاهای بخش مرکزی باغملک و ایذه استان خوزستان، فصلنامه علمی پژوهشی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، سال 6، شماره3، صص9-22.
یعقوبی جویباری، اسامه، (1394)، تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی گردشگری روستایی بر جامعه ی میزبان مطالعه موردی نواحی روستایی محمود آباد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، رشته طبیعت گردی.
Akca, H. (2016). Assessment of rural tourism in Turkey using SWOT analysis, Journal of Applied Sciences, 6(13): PP.2837-2839.
Anderson, E.,  Bakir, A.  & Wickens, E. (2015). Rural tourism development in Connemara, Ireland.
Biddulph وR,(2015), Limits to mass tourism’s effects in rural peripheries, Annals of  Tourism Research,Vol. 50,pp. 98–112.
Chuang, Sh. (2013). Residents' attitudes toward rural tourism in Taiwan: a comparative viewpoint, Journal International Journal of Tourism Research, Vol.15, No. 2, pp. 152-170.
Dogru, T., & Bulut, U. (2018). Is tourism an engine for economic recovery? Theory and empirical evidence. Tourism Management,Vol. 67, 425–434.
Fan, D. X.,  Liu,  A., and Qiu, R. T. (2019). Revisiting the relationship between host attitudes and tourism development: A utility maximization approach, Tourism Economics, Vol .25, No. 2, pp. 1-43.
Fotiadis, A.,   Nuryyev,  G., Achyldurdyyeva,  J., and Spyridou, A. (2019). The Impact of EU Sponsorship, Size, and Geographic Characteristics on Rural Tourism Development, Sustainability JournalVol. 11pp.1-15. doi:10.3390/su11082375.
Gavril-Pavena, (2015) Tourism opportunities for valorising the authentic traditional rural, Procedia - Social and Behavioral Sciences,Vol. 188, pp. 111 – 115.
Kevin Lo, Jie Li, Mark Wang, Cong Li, Shuzhuo Li & Ying Li .(2019). A Comparative Analysis of Participating and Non-Participating Households in Pro-Poor Tourism in Southern Shaanxi, China, Tourism Planning & Development, 16:3, 318-333, DOI: 10.1080/21568316.2018.1490340.
Lee, T. H., and Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability, Tourism Management Journal, Vol. 70, pp. 368-380. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.09.003.
Mathew, P.V.,  and Sreejesh, S.(2017). Impact of resp onsible tourism on destination sustainability and quality of life of community in tourism destin ations, Journal of Hospitality and Tourism Management, VOL.31, PP.83-89. http://dx.doi.org/10.1016/j.jhtm.2016.10.001.
Matthew, O. A., Ede, Ch., Osabohien, O., Ejemeyovwi, J., Ayanda, T., and Okunbor, j. (2019). Interaction Effect of Tourism and Foreign Exchange Earnings on Economic Growth in Nigeria, Sagepub Journal, PP.1-16. DOI: 10.1177/0972150918812985.
Mensah, C. (2012). Residents' Perception of Socio-economic Impacts Of Tourism in Tafi Atome, Ghana. Asian Social Science; Vol. 8, No. 15, Pp. 2012.
Mirtaghian Rudsari, S. M., and Gharibi, N., (2019). Host-Guest Attitudes toward Socio-Cultural Carrying Capacity of Urban Tourism in Chalus, Mazandaran, Journal of Tourism & Hospitality Research Islamic Azad University, Garmsar Branch, Vol. 6, No 2, pp. 31-47.
Pramanik , P. D.,  and Ingkadijaya, R. (2017). The Impact of Tourism on Village Society and its Environmental, 1st UPI International Geography Seminar, IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 145, pp. 1-10. doi :10.1088/1755-1315/145/1/012060.
Stylidis, Dimitrios; Biran, Avital; Sit, Jason & Edith M. Szivas .(2014). Residents support for tourism development. The role of residents place image and perceived tourism impacts. Tourism management, No. 45, pp. 260-274.
Wang, L., and  Yotsumoto, Y. (2019). Conflict in tourism development in rural China, Tourism Management Journal, Vol. 70, pp. 188-200. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.08.012.