ارزیابی عملکرد شاخص های کیفیت زندگی (مطالعه موردی: منطقه دو شهری بندر ماه شهر)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار، گروه‌ جغرافیا و برنامه‌ریزی ‌شهری، واحد ماه‌شهر، دانشگاه ‌آزاد اسلامی، ماه‌شهر، ایران

چکیده

کیفیت زندگی از دهه ی1960 به یکی از موضوعات مورد علاقه در علوم اجتماعی تبدیل شد، زیرا در این دهه مشخص شد که رشد و توسعه اقتصادی لزوماً منجر به بهبود زندگی مردم یک کشور نمی شود. مفهوم ترقی و پیشرفت به عنوان هدف توسعه جهانی درآغاز قرن بیستم که بیشتر رنگ و بویی اقتصادی داشت، به تدریج جای خود را به مفهوم جامع تر؛ کیفیت زندگی داده است. لذا توجه به نقش کیفیت زندگی، یکی از ضروریات هر جامعه است. روش این پژوهش، از نظر هدف کاربردی است و براساس روش توصیفی و تحلیلی است. هدف اصلی تحقیق سنجش و تحلیل شاخص های کالبدی- اقتصادی، خدماتی- زیستی و اجتماعی- فرهنگی در کیفیت زندگی ناحیه صنعتی شهر بندر ماه شهر است. داده های تحقیق براساس پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش کرونباخ استفاده شده است. تعداد نمونه از طریق روش کوکران (376 نفر از ساکنان منطقه مورد مطالعه) و نوع نمونه برداری، به صورت تصادفی ساده بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون های t وf و اسپیرمن و همچنین روش بسط فازی مورد ارزیابی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد، بر اساس آزمون t با اطمینان 95 درصد، بین زیر شاخص های مورد بررسی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین براساس مدل بسط فازی شاخص کالبدی- اقتصادی در مجموع با درجه بزرگتری نهایی 211/10، کمترین تاثیر را در افزایش سطح کیفیت زندگی داشته و بعد از آن شاخص های های خدماتی- زیستی با 733/7 و اجتماعی فرهنگی899/3 قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Performance Evaluation of Quality of Life Indicators(Case Studey: urban Region Two, Mahshahr Port)

نویسنده [English]

  • abbas maroofnezhad
Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr, Iran
چکیده [English]

The quality of life since the 1960s became one of the topics of interest to the social sciences, as it became clear in the decade that economic growth and development did not necessarily lead to the improvement of the lives of a nation's people the concept of advancement as the goal of the development of nations.At the beginning of the 20th century, with more economic smell, it gradually replaced itself with the more comprehensive concept of quality of life.The methodology of this research is practical in terms of purpose and is a survey research. The main purpose of study is to assess and analyze physical-economic indicators, service-biological and socio-cultural.The quality of life is in the industrial area of Mahshahr port.The research data were collected based on a questionnaire.Additionally, Cronbach method in this study to evaluate the reliability of the research instrument was used. The number of samples is through the method of Cochran (376 Persons) and Statistical population sampling is of random sampling. SPSS and t-test and spearman and the fuzzy expansion method has been used to analyze the data. The research results show: based on the t-test with confidence 95% It can be concluded that in triple indicators and between sub-indexes evaluated there is a significant difference. Based on t-test Confidently 95% Between sub-indices significant differences. Also based onthe fuzzy model ,Physical-economic index as a whole (With a greater degree final)10/211 the least impact in increasing the quality of life are And also bio-service indicators with7/773 And cultural–social with3/899.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Quality of Life
  • Urban Region
  • Industrial Area
  • Mahshahr Port
ابراهیم‌زاده‌اسمین، حسین؛ کاربخش، حسن(1396)، ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی شهری در منطقه یک شهر زاهدان، فصلنامه‌جغرافیا(برنامه‌ریزی‌منطقه‌ای-قشم)، دوره7، شماره3، 7-20.
احمدآخوندی، عباس؛ برک‌پور، ناصر؛ خلیلی، احمد؛ صداقت‌نیا، سعید؛ صفی‌یاری، رامین(1393)، سنجش کیفیت زندگی شهری در کلان‌شهر تهران، نشریه هنرهای‌زیبا- معماری و شهرسازی، دوره19، شماره2، 5-22.
احمدی، قادر؛ نادری‌کروندان، سونیا(1392)، مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در محلات بافت جدید و قدیم شهری(مطالعه موردی: محله شهرک قدس‌ و قطارچیان شهر سنندج)، فصلنامه مطالعات شهری، دوره2، شماره8، 71-81.
باستانیان‌شاهگلی، مریم؛ پناهی، علی؛ عبدالله‌زاده‌طرف، اکبر(1397)، ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی ‌شهری در بافت‌های قدیم و جدید شهر تبریز(نمونه‌موردی: مرزداران و کوچه باغ)، مجله مطالعات جامعه‌شناختی، دوره10، شماره39، 89-73.
بریاجی، فرزاد؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ اقبالی، ناصر(1398)، تحلیلی برکیفیت زندگی‌شهری و تفاوت‌های‌فضایی آن‌ در(مناطق1 و 19 کلان‌شهرتهران)، فصلنامه‌جغرافیا(برنامه‌ریزی‌منطقه‌ای- قشم)، دوره9، شماره2، 473-457.
حریرچی، امیرمحمود؛ میرزایی، خلیل؛ جهرمی‌ومکانی؛ اعظم(1388)، چگونگی وضعیت کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید پردیس، فصلنامه‌پژوهش‌اجتماعی،دوره2، شماره 18،110-89.
رهنمایی، محمدتقی؛ فرجی‌ملائی، امین؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ عظیمی، آزاده(1391)، تحلیلی بر مفهوم کیفیت زندگی شهری در شهر بابلسر، فصلنامه‌جغرافیاوآمایش‌شهری-منطقه ای، دوره2، شماره5، 49-76.
زبردست، اسفندیار؛ نورائی، همایون(1395)، سنجش‌ کیفیت‌ زندگی در قلمرو مسکن در بافت‌های فرسوده واجد ارزش تاریخی‌شهراصفهان، نشریه‌هنرهای‌زیبا-معماری و شهرسازی، دوره21، شماره4، 29-38.
شاحسینی، پروانه؛ توکلی، هانیه(1393)، تحلیل‌شاخص‌های کیفیت زندگی شهری مورد: محله‌وردآورد منطقه21 شهر تهران، فصلنامه‌آمایش‌محیط، دوره7، شماره24، 127-143.
شفیعی‌عربی، میرعلی؛ سوری، فرشاد؛ بهرامی، مجتبی(1390)، تحلیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی در نواحی‌شهری مطالعه موردی: شهرکوهدشت، فصلنامه‌اندیشه‌جغرافیایی، دوره5، شماره10، 151-172.
شماعی، علی؛ شهسوار، امین(1396)، ارزیابی‌ کیفیت‌ زندگی شهری در شهرهای جدید(نمونه ‌موردی :شهر جدیدپرند) ،فصلنامه جغرافیایی‌سرزمین، دوره14، شماره54، 1-17.
صفایی‌پور،مسعود؛ احمدی، زهرا(1393)، ارزیابی و سنجش شاخص‌های کیفیت‌زندگی در منطقه4 شهر اهواز، فصلنامه توسعه‌اجتماعی(توسعه‌انسانی‌سابق)، دوره9، شماره2، 63-84.
فرهادی‌خواه، حسین؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ آروین، محمود؛ مرادپور، نبی(1396)، بررسی بعد ذهنی کیفیت زندگی در شهر جدید اندیشه، فصلنامه‌آمایش‌محیط، دوره10، شماره39، 105-129.
فنی، زهره؛ حیدری، سامان؛ آقایی، پردیس(1394)، سنجش‌ کیفیت ‌زندگی ‌شهری با تاکید بر جنسیت(مطالعه ‌موردی: شهر قروه)، فصلنامه‌پژوهش‌های‌بوم‌شناسی‌شهری، دوره6، شماره12، 65-78.
قالیباف، محمدباقر؛ روستایی، مجتبی؛ رمضان‌زاده‌لسبویی، مهدی؛ ظاهری، محمدرضا(1390)، ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی:محله یافت‌آباد)، فصلنامه‌جغرافیا، دوره9، شماره31، 3-53.
کوهشایی، محمد؛ یغفوری، حسین؛ روستا، مجتبی(1395)، شاخص‌های کیفیت زندگی در محله‌های شهر بم بعد از زلزله با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره، فصلنامه‌رفاه‌اجتماعی، دوره16، شماره 61، 187-220
لطفی، صدیقه(1388)، مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه‌ریزی شهری، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره1، شماره4، 65-80.
میکائیلی‌هاچه‌سو، گلناز؛ آذر، علی(1396)، بررسی و ارزیابی تطبیقی سرزندگی شهری در محله‌های اختصاصی و محلات سنتی با رویکرد توسعه پایدار در جغرافیا: مطالعه موردی کلان‌شهر تبریز، فصلنامه‌جغرافیا(برنامه‌ریزی‌منطقه ای- قشم)، دوره7، شماره4، 269-284.
-Das, D. (2008) “Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati”, Social Indicators1 Research, 88: 297-310
-Eziyio, N., Iben, D. A.(2013), Subjestive life satis faction in public housing in urban areas of ogun stste.
Ge, J., & Hokao, K. (2006). Research on residential lifestyles in Japanese cities from the viewpoints of residential preference, residential choice, and residential satisfaction. Landscape and Urban Planning, 78(3), 165-178.
-Gonzalez E , A Carcaba & J Ventura (2010), The Importance of the Geographic Level of Analysis in the Assessment of the Quality of Life: The Case of Spain, Social Indicators Research , 102: 209–228
- Lee, Y.J., (2008), “Subjective Quality of Life Measurement in Taipei”, Bulid-in and Environment, No. 43(7), pp. 1205-1215.
McCrea, R., Shyy, T.-K. and Stimson, R.,(2006).What is the Strength of the Link Between Objective and Subjective Indicators of Urban Quality of Life?, Applied Research in Quality of Life.
Zainal, N, R, Kaur, G, Ahmad, N, A,, & Khalili, J, M, (2012), Housing Conditions and Quality of Life of the Urban Poor in Malaysia, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 50(0) , 827-838.