بررسی تطبیقی موج چهارم و پنجم تروریسم در خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم سیاسی،گرایش مسائل ایران، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه ،کرمانشاه ،ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه ،ایران

چکیده

پیش تر از چهار موج مختلف تروریسم در قالب یک فرآیند تاریخی نام برده شده است. به نحوی که می‌توان گفت نظام بین الملل در دنیای پسا وستفالیا (از 1870 م) تا دوران معاصر چهار موج از تروریسم تحت عنوان؛ تروریسم آنارشیستی، ملی گرا، چپ و مذهبی را پشت سر گذاشته است؛ که این امواج تأثیرات بسزایی نیز در تحولات نظام بین الملل داشته اند. امّا مقاله پیش رو با اذعان به این امواج تروریستی، موج جدیدی به نام موج پنجم از تروریسم خاورمیانه معرفی می کند که ریشه در تحولات سیاست بین الملل و الگوی نظم تکثیری دارد. موج پنجم هم در اهداف و هم در تاکتیک از سایر امواج به ویژه موج چهارم تروریسم، متمایز می باشد. مهم ترین پرسش مقاله پیش رو این است که موج پنجم تروریسم ریشه در چه تحولاتی داشته و با موج چهارم تروریسم چه وجوه اشتراک و افتراقی دارد؟ و در جواب این فرضیه طرح شده که موج پنجم تروریسم برآمده از ساختار نوین سیستمیک یا نظم تکثیری است و در کنار این شباهت ها که ریشه موج چهارم و پنجم هر دو در خاورمیانه است و از میان جریان های اسلام گرا سر برآورده است، این دو موج به لحاظ ویژگی هایی چون ساختار شکنی از دولت، ایجاد هنجارهای نوین در باب نهاد حکمرانی، استقلال نظامی و اقتصای، تغییر در معنای توازن، نوع و گستره خشونت و اهداف خشونت و قابلیت احیای مجدد از یکدیگر متمایزند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Fourth and Fifth Waves of Terrorism in the Middle East

نویسندگان [English]

  • Hossein Afshin 1
  • Siamak Bahrami 2
  • Hamid Reza Saeedi Nezhad 3
  • Iraj Ranjbar 3
1 PhD Student in Political Science, Iran Issues, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Four different waves of terrorism have already been mentioned in the form of a historical process. In a way, it can be said that the international system in the post-Westphalian world (from 1870) to the contemporary era has four waves of terrorism under the title; Anarchist, nationalist, leftist and religious terrorism has passed; These waves have also had a significant impact on the evolution of the international system. However, acknowledging these terrorist waves, the present article introduces a new wave called the fifth wave of terrorism in the Middle East, which is rooted in the evolution of international politics and the pattern of proliferative order. The fifth wave differs from other waves in both goals and tactics, especially the fourth wave of terrorism. The most important question of the forthcoming article is what are the developments of the fifth wave of terrorism and what are the similarities and differences with the fourth wave of terrorism? And in response to the hypothesis that the fifth wave of terrorism has emerged from the new systemic structure or multiplicity order, and along with these similarities that the fourth and fifth waves are both rooted in the Middle East and has emerged from Islamist currents, And in response to the hypothesis that the fifth wave of terrorism has emerged from the new systemic structure or multiplicity order, and along with these similarities that the root of the fourth and fifth waves are both in the Middle East and has emerged from Islamist currents, t

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fourth Wave of Terrorism
  • Multiplicative Order Model
  • Middle East

مراجع

آشوری، داریوش (۱۳۶۶)، دانشنامه سیاسی، چاپ اول، تهران: انتشارات سهروردی.
اسپوزیتو، جان، مهران کامروا و جان واتر بوری (1391)، جامعه مدنی و دموکراسی در خاورمیانه، ترجمه محمدتقی دل‌فروز، ج 1، تهران: انتشارات جاوید.
اسپوزیتو، جان و جان وال (1389)، جنبش های اسلامی معاصر ترجمه ی شجاع احمدوند، تهران: نشر نی.
بهرامی، سیامک (1395)، برسازی اجتماعی و ریشه های تروریسم در خاورمیانه، کرمانشاه: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
بهرامی، سیامک (1396)؛ بررسی انتقادی حکمرانی جهانی: حکمرانی غربی یا سیستم غیر قطبی جهانی، فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین الملل، دوره 6، شماره 3، صص 69-36.
بهرامی، سیامک (1396)، برداشتی سازه انگارانه از ریشه های تروریسم در غرب آسیا، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستم، شماره سوم.
بهاری، بهنام؛ بخشی شیخ احمد، مهدی (1388)، چیستی تروریسم جدید و ویژگی های آن، دو فصلنامه پژوهش سیاست، سال یازدهم، شماره 27، پاییز و زمستان.
بیات، عبدالرسول (1381)، فرهنگ واژه ها، قم: موسسه ی اندیشه و فرهنگ دینی.
پورسعید، فرزاد (1396)، گذر از دابق به رومیه چرخش گفتمانی داعش از خلافت به جهاد، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 75، بهار.
تیف، نادر (1393)، دموکراسی بی دولت در دولت روژآوا، گفتگو با صالح مسلم محمد، سایت میدان، برگرفته www.meidaan.com
چگینی زاده، غلامعلی (1392)، موازنه قوا و روابط راهبردی چین با ایالات متحده آمریکا، فصلنامه روابط خارجی، سال پنجم، شماره چهاردهم، صص 263-227.
حق پناه، جعفر (1389)، موازنه فراگیر الگوی تحلیل نقش قومیت بر سیاست خارجی با تأکید بر خاورمیانه، فصلنامه سیاست، دوره 40، شماره 2، صص 93-77.
حیدر قلی زاده، جعفر و همکاران (1396)، دگردیسی مفهومی تروریسم از منظر حقوق بین الملل، دو فصلنامه حقوق بشر اسلامی، سال ششم، شماره 12، بهار و تابستان.
دکمیجان، هرایر (1390)، جنبش های اسلامی معاصر در جهان عرب، ترجمه حمید احمدی، چاپ 6، تهران: انتشارات کیهان.
دانش پویان، نوید (۱۳۹۲)، کنفدرالیسم دمکراتیک و انسان‌محوری، برگرفته از www.zozanaran.blagfa.com
روزنا، جیمز (۱۳۸۸)، حکمرانی در عصر واهمگرایی: نه یک جمهوری جهانی و نه یک نظام بین ‌دولتی جهانی، ترجمه صونا قاجار، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال ششم، شماره ۳.
ری، هیتر (۱۳۹۱)، نظریه ‌های شکل‌ گیری دولت، در: مارتین گریفیتس، نظریه روابط بین ‌الملل برای سده بیست و یکم، علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
علیزاده، حسن (۱۳۷۷)، فرهنگ خاص علوم سیاسی، تهران: انتشارات روزنه، چاپ اول.
قوام، عبدالعلی، بهرامی، سیامک (۱۳۹۲)، حکمرانی جهانی وضعیت و نظریه مسلط در جهان معاصر، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره ۳، شماره ۸، صص ۳۵-۹.
کاسیرر، ارنست (۱۳۹۳)، اسطوره دولت، ترجمه یدالله موقن، تهران: انتشارات هرمس.
گوهری مقدم، ابوذر (۱۳۸۸)، تروریسم جدید: چارچوبی برای تحلیل، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره ۱۲، پاییز و زمستان.
گوهری مقدم، ابوذر (۱۳۹۰)، جهانی شدن و تروریسم جدید: ارائه مدلی مفهومی، دانش سیاسی، سال هفتم، شماره اول، بهار و تابستان.
منصوره اعظم، آزاده؛ بقالی، هاوژین (۱۳۹۱)، تحلیل جامعه‌ شناختی سلفی گری به مثابه یکی از منابع هویت ‌ساز در کردستان ایران، فصلنامه مطالعات اجتماعی ایران، دوره ۶، شماره ۲، صص ۲۹-۴.
میرمحمد صادقی، حسین (۱۳۹۲)، حقوق جزای بین ‌الملل، تهران؛ نشر میزان، چاپ چهارم.
نبوی، سید عبدالامیر؛ مرادی، فاتح؛ شیخ الاسلامی، خالد (1394)؛بررسی شاخص های هویت روانی با تکیه بر بنیادگرایی مذهبی، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال 5، ش 3.
هیوود، اندرو (۱۳۸۵)، مفاهیم کلیدی در علم سیاست، ترجمه حسن سعید کلامی و عباس کاردان، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
Barzegar, Keyhan (2005), The Middle East and the New Terrorism, Journal on science and World Affairs, Vol. 1, No. 2.
Burke, J.(2004), Al-Qaeda. The story of Radical Islam. London:I. B. Tauris.
Clausewitz, carl Fan (1984), on War, translate, Michael Haward and Peter paret, Princeton university press.
Encyclopedia of politics: The Left and the Right (Vol.2) .(2005). United States of America: sage publications,Inc.
Global Terrorism Index (2016) Institute for Economics and peace, in: www.reliefweb. Int.
Katzman, kenneth; Christopher M. Blanchard; Carla E.Humnd; Rhod aMargesson; Mattew C.Weed. (2015,February). The Islamic State crisis and U.S. Policy.
Lewis, J.D. (2014, July) The Islamic State: A counter strategy for a counter state.
linkater, A. (1990) The Problem of Community in International Relation, Alternative 15: 53-135.
Morphy, C . (2000), Global Gorernance: poorly Done and Porrly Understood, International Affairs, 76 (4)
Rapaport, David C. (2001), The Forth Wave, New York: Acadamic Press.
Rosenau, James N . (1997). Governance, Order, and change in World Politics, in Governance without Government: Order and change in World Politics, edited by James N.Rosenay and E.O.Czempiel, Cambridge: cambridge University press.
Segbers and Hoffman, Global politics, (2006), in: www.Oei.Fu-berlin.de.
Suicide Attack Patabase (2016) Chicago progect on security and Threats, University of Chicago, in: www.cpost.uchicago.Edu.
Torpey, J. (1998), coming and Going: on the state Monopolization of the Legitimate, means of Moverment, sociological Theory, 16: 39- 259
Weisband, Edward and Damir Roguly (1976), palestinian Terrorism: Violence, Verbal strategy, and legitimacy, in: Yohan Alexander (Ed), International Terrorism, New York: praeger
White, Jonathan R,(2007), Terrorism: an introduction, Grand Valley State.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 47
تیر 1401
صفحه 657-682

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار