تحلیل ماهیت نشانه شناختی فرم در بناهای عمومی دوره پهلوی دوم در ایران

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.

2 استادیار گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.

3 استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

4 استادیار گروه معماری، مؤسسه آموزش عالی اسوه معاصر، تبریز، ایران.

چکیده

در ایران، پژوهش‌های متعددی در زمینه معناشناسی و نشانه شناختی معماری دوره‌های مختلف، با دیدگاه‌های متفاوت انجام شده که در این میان، معماری دوره پهلوی دوم به دلیل تحولات فکری و ساختاری بنیادین، واجد ارزش برای تحقیقات بیشتر و عمیق تر است. در این پژوهش، با تکیه بر نظریات نشانه شناسی، ضمن شناخت بیشتر تحولات فرم معماری در برخی آثار شاخص دوره پهلوی دوم، تلاش خواهد شد معانی و نشانه‌های قابل تاویل در فرم معماری این دوره شناسایی و تحلیل شود. این پژوهش از نظر محتوا، کمی-کیفی است که با دیدگاه توصیفی-تحلیلی و با در پیش گرفتن نگرشی تحلیلی، با رویکردی نشانه‌شناسانه و کاربرد آرا و نظرات علمی متخصصان و صاحبنظران این حوزه انجام شده است. قلمرو زمانی پژوهش، بناهای عمومی دوره پهلوی دوم ایران است که در سه دوره مجزا پس از سال 1320 مشتمل بر دوره پهلوی دوم انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بازشناسی عوامل موثر بر تغییرات و تحولات رخ داده در ساختار نشانه‌شناختی معماری معاصر در ایران و تبیین و بررسی این علل و عوامل، کمک بسزایی بر هویت شناسی معماری معاصر ایران خواهد گذاشت. وجه تمایز تحقیق حاضر توجه به ماهیت نشانه‌شناختی آثار شاخص دوره پهلوی دوم به صورت توام و کیفیت‌سنجی مطالعات انجام شده در سال‌های اخیر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the semiotic nature of form in public buildings of the second Pahlavi period

نویسندگان [English]

  • Rana Maleki 1
  • Mehrvash Kazemi Shishvan 2
  • Akram Hosseini 3
  • Mehdi SeyedAlmasi 4
1 PhD Student in Architecture, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran.
2 Assistant Professor of Architecture, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

In Iran, numerous researches have been conducted in the field of semantics and semiotics of the architecture of different periods, with different points of view, among which, the architecture of the second Pahlavi period is worthy of further and deeper research due to its fundamental intellectual and structural changes. In this research, relying on the theories of semiotics, while knowing more about the evolution of the architectural form in some significant works of the second Pahlavi period, an attempt will be made to identify and analyze the meanings and signs that can be interpreted in the architectural form of this period. In terms of content, this research is quantitative-qualitative, which has been done with a descriptive-analytical perspective, taking an analytical approach, with a semiotic approach and using the opinions and scientific opinions of specialists and experts in this field. The temporal domain of the research is the public buildings of the second Pahlavi period of Iran, which are selected in three separate periods after 1320 including the second Pahlavi period. The results of the research show that identifying the factors affecting the changes and developments that have occurred in the semiotic structure of contemporary architecture in Iran and explaining and investigating these causes and factors will greatly contribute to the identity of contemporary Iranian architecture. The distinguishing feature of the present research is to pay attention the semiotic nature of the works of the second Pahlavi period in combination with the quality assessment of the studies conducted in recent years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semiotics"
  • Architecture"
  • "
  • Second period"
  • Form"

مراجع

امیری خوشکار وندانی، سمیه. (1395)، بررسی مفهوم شناختی نشانه و رمزگان در معماری و شهرسازی با تاکید بر معماری و شهر اسلامی، مدیریت شهری و روستایی، دوره 15(43)، 423-444.
باقری، سحر.، عینی فر، علیرضا. (1395)، تدقیق و تحدید حوزه شمول و نمود نشانه‌ها در معماری. آرمانشهر، دوره 9(17)، 1-10.
برنجی، شیناص.، انصاری، مجتبی.، بمانیان، محمدرضا.، حسنی، مسعود. (1400)، نشانه‌شناسی به عنوان چارچوبی برای خوانش و نگارش منظر، باغ نظر، دوره 18(103)، 65-74.
ترکمن، زهرا.، انصاری، مجتبی.، کیانی، مصطفی. (1398)، از نشانه های شهری تا نشانه های فرهنگی- اجتماعی؛ به سوی رویکرد نشانه شناسی اجتماعی، جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 9(4)، 353-370.
دهواری، مینا.، بذرافکن، کاوه.، متین، مهرداد. (1400)، بررسی قیاسی فرم مساجد ایران مبتنی بر ترادیسی دستاورد معمارانه (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد الرضا تهران). جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 11(4)، 225-240.
رضوی­نیا، سیدمحمدحسین. (1397)، بررسی نشانه شناختی مکتب اصفهان در شهرسازی و معماری، مدیریت شهری، دوره17(50)، 47-63.
سجودی، فرزان. (1387)، نشانه‌شناسی کاربردی (چاپ دوم)، تهران: نشر علم.
سخاوت دوست، نوشین.، البرزی، فریبا. (1398)، بازتاب نقش نشانه‌شناسی در فرآیند گذر از فضا به مکان در مجموعه تاریخی سعدالسلطنه قزوین. مطالعات شهری، دوره 8(32)، 47-64.
سخاوت دوست، نوشین.، البرزی، فریبا. (1397)، تأملی بر نشانه شناسی فضاهای ورودی خانه‌های دوره قاجار شهر قزوین از دیدگاه فردینان دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو، هویت شهر، دوره ‌‌12(34)، 79-111.
شجاعی، سیدمجتبی.، متین، مهرداد. (1398)، تبیین نشانه شناختی رمزگان در روش‌های بازنمایی معماری، معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 12(29)، 45-63.
شعاریان ستاری، ویدا.، پاکدل فرد، محمدرضا.، جمالی، سیروس.، فرامرزی اصل، مهسا. (1400)، تأثیر سنت و مدرنیته بر بناهای عمومی دوره پهلوی اول شهر تبریز، جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 12(1)، 551-535.
صابونچی، مرجان.، ذبیحی، حسین.، ماجدی، حمید. (1399)، رویکرد نشانه شناختی به تحلیل فرم در معماری معاصر، معماری و شهرسازی آرمانشهر، دوره 13(30). 139-149.
فکوهی، ناصر. (1387)، مردم شناسی شهری، تهران: نشر نی.
قنبری تابان، سلطانزاده.، حسین، نصرسلامی، محمدرضا. (1395)، نشانه شناسی محتوا و زمینه‌های مؤثر بر دیوارنگاری و تزیینات دوره زندیه با تأکید بر درو نمایه‌های هنر قومی، باغ نظر، دوره 13(45)، 91-104.
ماجدی، حمید.، سعیده زرآبادی، زهرا سادات. (1389)، جستاری در نشانه شناسی شهری، معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 3(4): 49-56.
نصر، طاهره (سها). (1383)، معماری و شهرسازی شیراز در دوره پهلوی (1300-1357خورشیدی). تهران: روزنه کار.
نقره کار، عبدالحمید. (1388)، درآمدی بر هویت اسلامی در معماری، تهران: شرکت طرح و نشر پیام سیما.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار