جایگاه عدم النفع در رویه قضایی محاکم تجاری بین المللی و داخلی

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته دکتری تخصصی حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشیار رشته حقوق بین الملل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار رشته حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

امروزه بحث از مسئولیت اشخاص در برابر یکدیگر در پی نقض تعهدات قراردادی و بروز خسارات مادی و معنوی به شدت پررنگ می باشد و این امر موجب شکل گیری نظریه جبران خسارت کامل در برابر زیان دیده گردیده است؛ نظریه ای که در قوانین متعدد تجاری بین المللی مانند کنوانسیون بیع بین المللی کالا و اصول قراردادهای تجاری بین المللی به رسمیت شناخته شده است و هدف آن جبران کامل خسارات و حمایت از زیان دیده می باشد. از جمله ضررهای مادی که بخش وسیعی از ضررهای وارده به اشخاص را تشکیل می دهد و به موجب این نظریه قابلیت جبران دارد، عدم النفع است. واقعیت آن است که رویه قضایی محاکم و مراجع داوری بین المللی بسیار متأثر از این قوانین تجاری بین المللی می باشد؛ به نحوی که عدم النفع مسلم و حتی در برخی از موارد عدم النفع احتمالی را قابل مطالبه می داند. اما جبران چنین خسارتی در رویه قضایی داخلی محلی از اعراب ندارد و تنها در موارد اندکی آن هم با احراز شرایطی چند، حکم به جبران آن داده می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The position of non-profit in the jurisprudence of international and domestic commercial courts

نویسندگان [English]

  • parisa soleimanzadeh 1
  • Mahmoud Jalali 2
  • mohamad jafari fesharaki 3
1 PhD student in private law, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) branch, Isfahan, Iran
2 Associate Professor of International Law, Isfahan University, Isfahan, Iran
3 Assistant Professor of Private Law, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran
چکیده [English]

Today, the discussion of the responsibility of individuals towards each other following the violation of contractual obligations and the occurrence of material and moral damages is very prominent, and this has led to the formation of the theory of full compensation for the losses; A theory that is recognized in many international commercial laws such as the Convention on the International Sale of Goods and the principles of international commercial contracts, and its purpose is to fully compensate for losses and protect losses. Among the material losses that constitute a large part of the losses inflicted on individuals and can be compensated according to this theory, is lack of profit. The fact is that the jurisprudence of international courts and arbitration authorities is very much influenced by these international commercial laws; In such a way that the lack of benefit is certain and even in some cases the possible lack of benefit can be demanded. However, there is no compensation for such damages in the local domestic legal procedure of the Arabs, and only in few cases, with the fulfillment of several conditions, compensation is ordered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • non-profit
  • definitive benefits
  • possible benefits
  • judicial procedure
  • courts
اسماعیل پور، ایرج (1374)، بررسی عدم النفع در نظام حقوقی ایران و مقایسه تطبیقی آن با حقوق انگلیس و آمریکا، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
آخوندی، محمود (1372)، آیین دادرسی کیفری، جلد 1،تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اخلاقی، بهروز و امام، فرهاد (1394)، اصول قراردادهای تجاری بین المللی، تهران: شهر دانش.
تقی زاده، ابراهیم و فلاح یخدانی، محمدحسین (1394)، لزوم توجه به خسارات ناشی از عدم النفع در قضاوت عادلانه (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران، فقه امامیه، حقوق انگلیس و قواعد متحدالشکل تجاری آمریکا)، دومین همایش ملی عدالت، اخلاق، فقه و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، 26 آذر.
آقاخانلوی تکانلو، بهزاد و رستم زاد، حسین­(1399)، پیوند اصل لزوم رعایت تشریفات قانونی و عدالت و اصل حاکمیت قانون در حقوق بین الملل از منظر جغرافیای سیاسی، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای).
بزمی حاجی خواجه لو، علی و باشکوه، مظفر­(1394)، خسارت ناشی از عدم النفع در حقوق ایران،فرانسه،انگلیس،آلمان و کنوانسیون بیع بین المللی کالا مصوب 1980، نخستین کنگره بین المللی جامع حقوق ایران، هتل المپیک تهران، 8-7 آبان.
حسینی، محمد (1391)، مقایسه عدم النفع و تلف منفعت در حقوق ایران و فقه امامیه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز.
حسینیان، سید حسین (1377)، جبران خسارت و پرداخت غرامت در دعاوی ایران و آمریکا با تأکید بر حقوق بین الملل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه شیراز.
زاهدپاشا، رحمت (1382)، جبران خسارت ناشی از عدم النفع در حقوق ایران و انگلیس، پایان نامه کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی قم دانشگاه تهران.
رضایی, حمید, میر محمدی عزیزی, سید مصطفی و ضیایی, سید یاسر(1401)، چالش های مبارزه با فساد بانکی در حقوق بین الملل نسبت به نظام بانکداری اسلامی در ایران و سایر کشورهای اسلامی، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), 12(4), 348-362. doi: 10.22034/jgeoq.2022.318865.3463
روشن، حمید (1374). جبران خسارت در حقوق بین الملل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
زاهدپاشا، رحمت (1382)، جبران خسارت ناشی از عدم النفع در حقوق ایران و انگلیس، پایان نامه کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی قم دانشگاه تهران.
فصیح رامندی، منصوره (1389)، بررسی تطبیقی خسارت عدم النفع با رویکرد به دیدگاه امام خمینی (ره)، چاپ اول، تهران: کلک سیمین.
فیوضی، رضا (1379)، مسئولیت بین المللی و نظریه حمایت سیاسی اتباع، جلد 2، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کشاورز، اله مراد، میرعباسی، سید باقر و کامرانی, احسان­(1400)، نقش حقوق بین الملل در توسعه پایدار محیط زیست. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای) 11(3), 315-332.
گل محمدی، علی اصغر (1396). بررسی مطالبه خسارت عدم النفع در نظام حقوقی ایران، اولین کنفرانس ملی پژوهشهای نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی، شیراز:دانشگاه علمی کاربردی شوشتر، 28 اردیبهشت.
گوتاندا، جان یوکیو (1389)، مطالبه خسارات محرومیت از منافع (عدم النفع) در دعاوی بین المللی، ترجمه ماشاء اله بناء نیاسری، نشریه مرکز امور حقوقی بین المللی ریاست جمهوری، ویژه نامه مجله حقوقی بین المللی.
Bell J & Boyron S & Whittaker S (2008). Principles of French law, New York: Oxford University Press.
Benson P (1997). Philosophical Foundations for Tort Law: The basis for excluding liability for economic loss in tort law, London: Oxford University Press.
Breen John M. (1996). "The lost volume seller and lost profits under U.C.C.S 2-708(2): A conceptual and linguistic critique", University of Miami law review, vol.50.
Brown  W.J. (1999). GCSE Law, London: Sweet & Maxwell.
Caselton Paul S. (1985). "Lost profits damage awards under uniform commercial code section 2-708(2)", Standford Law Review, vol.37.
Honnold J (1997). Uniform law for international sales under the 1980 United Nations convention, Boston: Kluwer.
Mitchel William (1985). "Seller's recovery of lost profits for breach of a sales contract: Uniform commercial code section 2-708(2)", William Mitchell Law Review, vol.11.
Reuters T (2010). Uniform commercial code: Official text and comments, USA: A Thomson Reuters Business.
Schlechtriem P & Schwenzer I (2010). Commentary on the UN convention on the international sale of goods (CISG), London: Oxford University Press.