ارائه الگوی ارزیابی خط‌مشی‌های متناسب‌سازی تشکیلات نظام ‌اداری در راستای برنامه ریزی منطقه ای (مورد مطالعه: شرکت ملی نفت ایران)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

2 گروه مدیریت، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

3 گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مسئله اندازه بهینه دولت و خط‌مشی‌های موجود در این زمینه حدود سه دهه است که در فضای حکمرانی کشور با عناوین مختلفی همچون «کوچک‌سازی»، «چابک‌سازی» و «منطقی‌سازی»، «خصوصی‌سازی»، «مهندسی نقش و ساختار دولت» و... در اسناد بالادستی و کلان خصوصاً برنامه‌های توسعه پنج ساله کشور، محل مناقشه صاحب‌نظران می‌باشد. با عنایت به اینکه از یک طرف ارزیابی صحیح خط‌مشی‌ها سهم قابل توجهی در اجرای موفق خط‌مشی‌ها داشته و از سوی دیگر در کشور ما موضوع ارزیابی خط‌مشی‌ها همواره به مثابه حلقه گمشده در فضای حاکم بر این قلمرو بوده است، هدف این تحقیق ارائه الگوی ارزیابی خط‌مشی‌های متناسب‌سازی تشکیلات نظام اداری در شرکت ملی نفت ایران در راستای بهبود عملکرد سازمان می‌باشد. برای این منظور، در تحقیق حاضر که جهت‌گیری کاربردی، راهبرد توصیفی-پیمایشی و رویکرد استقرایی دارد، ابتدا با اتکاء به روش‌های‌ کیفی تحلیل محتوی و فراترکیب، مطالعات گسترده‌ای در منابع کتابخانه‌ای و اسنادی انجام و 124 شاخص‌ اولیه شناسایی گردید، بعد از غربالگری و اعمال نظر خبرگان بر پایه پرسشنامه روش دلفی، نهایتاً 89 شاخص در قالب 11 بعد و 35 مؤلفه احصاء و دسته‌بندی شد. در گام بعدی به کمک روش‌‌‌ تحقیق کمی مدل‌سازی ساختاری تفسیری ارتباط و تأثیر متقابل عوامل شناسایی شده، بدست آمد و الگوی ارزیابی مورد نظر طراحی گردید. در آخرین مرحله با نظر سنجی از 400 نفر از جامعه آماری (واحدهای ستادی و شرکت‌های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران) و استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی و نرم افزارهای کامپیوتری، روایی و اعتبار مدل مورد آزمون قرار گرفت و به تأیید رسید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a model for evaluating the policies of proportionalizing administrative system organizations (Case of study: National Iranian Oil Company)

نویسندگان [English]

  • Iraj Akbarifar 1
  • Foad Makvandi 1
  • Mohammad Hemati 2
  • Ghanbar Amir Nejad 3
1 Department of Public Administration, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran.
2 Department of Management, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran.
3 Department of Public Administration, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The issue of the optimal size of the government and existing policies in this field has been discussed for three decades in the country's governance space under various titles such as "downsizing", "agility", "rationalization", "privatization". , "engineering the role and structure of the government" and... in the upstream and macro documents, especially the country's five-year development plans, is the source of controversy among experts. Considering that, on the one hand, the correct evaluation of policies has a significant contribution to the successful implementation of policies, and on the other hand, in our country, the subject of policy evaluation is always a missing link in the atmosphere that governs this. has been the territory, the purpose of this research is to provide a model for evaluating the policies of adapting the administrative system in the National Iranian Oil Company in order to improve the performance of the organization. For this purpose, in the current research, which has a practical orientation, a descriptive-survey strategy and an inductive approach, first, by relying on the qualitative methods of content analysis and meta-composition, extensive studies were conducted in library and documentary sources and 124 The primary index was identified, after screening and applying the opinions of experts based on the Delphi questionnaire, finally 89 indicators were counted and categorized in the form of 11 dimensions and 35 components. In the next step, with the help of quantitative research method, interpretative structural modeling of the relationship and mutual influence of the identified factors was obtained

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy evaluation
  • proportionalization
  • administrative system organization
  • National Iranian Oil Company

مراجع

محمدی، محسن (1395). الگویی برای ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی در ایران (مطالعه خط‌مشی مالیات بر ارزش‌افزوده)، پایگاه اطلاع­رسانی پژوهشگاه علوم و فن­آوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
شکری، زینب (1395). طراحی چارچوبی برای ارزشیابی کیفیت خط­مشی­های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی ترکیبی، پایگاه اطلاع­رسانی پژوهشگاه علوم و فن­آوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
دانش­فرد، کرم اله (1395). فرآیند ­خط­مشی­گذاری عمومی، تهران: صفار
دانش­فرد، کرم اله (1394). مبانی ­خط­مشی­گذاری عمومی، تهران: نیاز دانش
مستقل، بیژن (1395). اندازه­ی شرکت­های نفتی (دولتی و بین­المللی) و سیاست کوچک­سازی و کاهش تصدی­گری، ماهنامه علمی اکتشاف و تولید نفت­و­گاز، (138)، 3-2.
واعظی، رضا، شریف­زاده، فتاح و محمدی، محسن (1395). شناسایی و اولویت­بندی الگوهای ارزیابی خط­مشی عمومی، فصل­نامه علوم مدیریت ایران، 10(40)، 22-1.
قلی­پور، رحمت اله (1395). چالش­های نظام اداری- بررسی موردی ایران، تهران: دانشگاه تهران.
الوانی، سید مهدی و شریف­زاده، فتاح (1394). فرآیند خط­مشی­گذاری عموی (چاپ سیزدهم)، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
شهرآئینی و سید مجتبی (1397). اندازه دولت؛ ضرورت استخراج نقشه حکمرانی کشور، فصل­نامه تخصصی سازمان اداری و استخدامی کشور، 5(59)، 19-8.
مؤدب، محمد صادق (1384). تحلیلی از نارسائی­های خط­مشی­گذاری عمومی در ایران، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 12(47)، 178-161.
شکری، زینب، دانایی­فرد، حسن، خیرگو، منصور و، فانی، علی اصغر (1397). چگونگی ارزشیابی کیفیت خط­مشی­های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش­شناسی ترکیبی، فصل­نامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان­های دولتی، 6 (2)، 94-79.
رنگریز، حسن و مؤذنی، بهرام (1396). شناسایی و اولویت­بندی موانع اجرای خط­مشی­های عمومی در سازمان­های دولتی با استفاده از مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره، فصل­نامه خط­مشی­گذاری عمومی در مدیریت، 8 (28)،43-27.
عبدالحسین­زاده، محمد، قریشی، سید محمد حسین و شهرآئینی، سید مجتبی (1397). راه­کارهای بهبود برنامه­های اصلاح نظام اداری مبتنی بر آسیب­شناسی، 2 (56)، 14-1.
گیوریان، حسن و ربیعی مندجین، محمدرضا (1394). فرآیند­ خط­مشی­گذاری دولتی پیشرفته، تهران: مؤسسه کتاب نشر مهربان
بهرام­زاده، حسینعلی و غفاری، سمیرا (1383). ارزیابی عملکرد دولت در اصلاح ساختار نظام ­اداری کشور چشم انداز برنامه چهارم توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر- مجموعه مقالات برنامه چهارم توسعه، چالش­ها و ارزش­ها، 83 (1)، 159-145.
فقیهی، ابولحسن و کاظمی بیدگلی، سید عباس (1393). الگویی برای تدوین و اجرای برنامه­های اصلاح و بهبود نظام ­اداری در جمهوری اسلامی ایران، فصل­نامه علوم مدیریت ایران، 9 (34)، 24-1.
بسطامی، مسعود، نجف­بیگی، رضا و فاطمی، عادل (1398). تبیین چالش­های متناسب­سازی ساختار تشکیلات دولت در اجرای برنامه جامع اصلاح نظام ­اداری و مقایسه وضع موجود و مطلوب آن، فصل­نامه خط­مشی­گذاری عمومی در مدیریت، 10 (33)، 1-17.  
فتحی، محمد و کوهی اصفهانی،کاظم (1397). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به همراه نظرات تفسیری شورای نگهبان (1396-1359)، تهران: پژوهش­کده شورای نگهبان.
سند چشم­انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران (1382). مجمع تشخیص مصلحت نظام.
قانون اجرای سیاست­های کلی اصل 44 قانون اساسی، ابلاغی مقام معظم رهبری. (1386). تهران: پایگاه اطلاع­رسانی مجلس شورای اسلامی ایران.
سیاست­های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری (1389). تهران: پایگاه اطلاع­رسانی دیوان عدالت اداری.
نقشه راه اصلاح نظام­ اداری (1392). تهران: معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور.
برنامه جامع اصلاح نظام اداری- دوره دوم (1397). تهران: شورای عالی اداری رئیس جمهور.
ده برنامه تحول در نظام اداری کشور (1389). تهران: معاونت توسعه و سرمایه انسانی رئیس جمهور.
هفت برنامه تحول در نظام اداری کشور (1381). تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی در برنامه و خط­مشی دولت دوازدهم. (1396). تهران: پایگاه اطلاع رسانی دولت.
قانون مدیریت خدمات کشوری (1386). تهران: پایگاه اطلاع­رسانی مجلس شورای اسلامی
قانون بودجه سال 1397 کل کشور (1397). تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور، مرکز اسناد، مدارک و انتشارات
برنامه راهبردی تحول در نظام اداری (1377). تهران: سازمان‌ مدیریت‌ و برنامه­ریزی‌ کشور
قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا. (1395). تهران: پایگاه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی ایران.
قانون برنامه پنج­ساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا. (1390). تهران: پایگاه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی ایران.
قانون برنامه پنج­ساله چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا. (1383). تهران: پایگاه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی ایران.
برنامه و خط­مشی دولت یازدهم (1392). تهران: پایگاه اطلاع رسانی دولت.
نگاه راهبردی به برنامه اصلاحات در نظام ­اداری کشور (1392). تهران: پایگاه اطلاع­رسانی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور.
وظایف و ضوابط سازمان­دهی واحدهای نوسازی و تحول اداری وزارتخانه­ها و مؤسسات دولتی (1382). تهران: سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
Sanderson, I. (2002). Evaluation, policy learning and evidence-based policy making. Public Administration, 80(1): 1-22
Owen, J. M. (2012). Evaluation Forms, toward an Inclusive Framework for Evaluation Practice. In M. Alkin (Ed.), Evaluation roots، A Wider Perspective of Theorists' Views and Influences: 386-393
Guba, E. G., Lincoln, Y. S.(1989) . Fourth Generation Evaluation (1th ed. ) . New Delhi: SAGE Publications

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار