امکان سنجی بازخوانی مولفه های بومی معماری اقلیم گرم و خشک ایران در مسکن دوران معاصر(نمونه موردی شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مطالعات و بررسی های انجام شده در اصول فرآیند معماری در مناطق مختلف نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ معماری مرسوم آن منطقه یا منطقه با اقلیم جغرافیایی است. بررسی ویژگی های سبک های معماری در مناطق مختلف از نظر شرایط اقلیمی می تواند در ارائه الگوهای معماری بهینه موثر باشد. مسکن بومی در اقلیم گرم و خشک ایران همواره آسایش حرارتی را برای ساکنین به ارمغان آورده است. شایان ذکر است که اصول طراحی و معماری مسکن با شرایط اقلیمی آسایش محیطی و صرفه جویی در مصرف انرژی و کنترل شرایط محیطی را به دنبال داشته است. بنابراین مطالعه و بررسی این ویژگی ها می تواند در معماری معاصر به عنوان الگوهای غنی معماری گذشته مورد استفاده قرار گیرد. موضوع مورد بحث در اینجا ظرفیت معماری بومی برای استفاده در معماری مدرن است. این پایان نامه با استفاده از مکانیزم توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی و با اتخاذ روش های استنباط کیفی و کمی و تحلیل میدانی منازل مسکونی بومی شهر یزد انجام شده است که به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. همچنین روش گردآوری داده ها با کمک مطالعات کتابخانه ای و مشاهده میدانی انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد الگوی مسکن بومی اقلیم‌های گرم و خشک تأثیر بسزایی در بهبود آسایش حرارتی و سرمایشی ساکنان خانه‌های مسکونی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility of reinterpreting native architectural components of Iran's hot and dry climate in contemporary housing(a case study of Yazd city)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Hassani Fakhrabadi
  • Mehrdad Javidinejad
  • Saeed Tizghalam Zenozi
Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Studies and investigations conducted on the principles of architectural processes in different regions demonstrate a close relationship between the conventional architecture of an area or region and its geographical climate. Examining the characteristics of architectural styles in various regions concerning climatic conditions can effectively contribute to presenting optimal architectural patterns. Indigenous housing in Iran's warm and arid climate has consistently provided thermal comfort for its inhabitants. It is worth mentioning that the principles of designing and architecting housing are aimed at environmental comfort, energy efficiency, and environmental control by climatic conditions. Therefore, studying and assessing these features can be utilized in contemporary architecture as rich patterns from the past. The subject of discussion herein revolves around the potential of indigenous architecture for application in modern architecture. This thesis, using descriptive and analytical mechanisms and with an applied objective, adopts qualitative and quantitative inference methods and field analysis of indigenous residential houses in Yazd City, chosen as a specific case study. Furthermore, data collection methods involve library studies and field observations. The research findings indicate that in many instances, the pattern of indigenous housing in warm and arid climates significantly influences improving the thermal and cooling comfort of residential house inhabitants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Housing Typology
  • Warm and Arid Climate
  • Contemporary Architecture
  • Traditional Architecture
  • Thermal Comfort

مراجع

احمدی، فرهاد. (1384). شهر- خانه، حیاط مرکزی، نشریه صفه، شماره ی 41 ، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ارزانی، مصداق. برنا، رضا. مرشدی، جعفر. ظهوریان، منیژه. (1401). مطالعه نقش پارامترهای اقلیمی در توسعه سیاسی و اجتماعی شهر ایلام. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 12، شماره 3، 116-128.
اسلامی محمود آبادی، شیما؛ مفیدی شمیرانی ، سید مجید؛ حبیب، فرح. (1399). بررسی اصولی معماری مسکن اقلیم گرم و خشک ایران با رویکرد تأثیر شکلی بنا در آسایش حرارتی استفاده کنندگان از بنا، نشریه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
افشار، ایرج. (1348). یادگار های یزد: جلد اول: معرفی ابنیه تاریخی و آثار باستانی خاک یزد، انتشارات انجمن آثار ملی ایران، تهران.
توسلی، محمود. (1354). ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 
توسلی، غلامحسین، (1353). عارضه های مسکن ناسالم و واکنش های اجتماعی.
ذوالفقاری، حسن. (1389). آب و هوای کره زمین ، انتشارات دانشگاه رازی. 
حاجی قاسمی، کامبیز. (1383). گنجنامه، فرهنگ آثار معمار ی اسالمی ایران. دفتر چهاردهم: خانه های یزد، انتشارات روزنه.
خدابخشی، شهره؛ مفیدی شمیرانی، سید مجید. (1386). ساخت و ساز پایدار در ارتباط با معماری سنتی ایران، سومین همایش ملی انرژی ایران، تهران.
خیرآبادی، مسعود. (1376). شهرهای ایران. ترجمه حسین حاتمی نژاد و عزت اله مافی، تهران: نشر نیکا.
زرین، لیلا. مفیدی شمیرانی، سید مجید. طاهباز، منصوره. (1401). الگوهای معماری پایدار مسکن بومی اقلیم گرم و خشک و سرد با معیار تناسبات کالبدی، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 12، شماره 2، 757-773.
سلمانیان، مریم؛ گل کار، آرزو. (1389). محیط جغرافیایی و نقش آن در حفاظت و زنده‌سازی فرهنگ معماری بومی مناطق گرم و خشک،چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
سفلایی، فرزانه . (1382). پایداری عناصر اقلیمی در معماری سنتی ایران (اقلیم گرم و خشک)، سومین همایش بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان، تهران.
عارفی، محمدرضا. (1402). سنجش همخوانی معماری سبز و الگوهای معماری پایدار در توسعه شهری با رویکرد اقلیم منطقه (مطالعه موردی: یزد)، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 13(50).49-66.
فتحی، حسن. (1397). انرژی طبیعی و معماری بومی، کتاب فکر نو.
فتحی، حسن. (1372). ساختمانسازی با مردم. ترجمه ی دکتر اشرفی، علی؛ انتشارات دانشگاه تهران.
قبادیان، وحید. (1373). بررسی اقلیمی اینیه سنتی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
کاک نیل سن، هالگر. (1389). معماری همساز با اقلیم: اصول طراحی زیست محیطی در مناطق گرم. ترجمه فرزانه سفلایی، مرکز مطالعات و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران: نشر بی نا.
کسمایی، مرتضی. (1382). اقلیم و معماری اصفهان انتشارات خاک.
کسمایی، مرتضی. (1372). پهنه­بندی اقلیمی ایران، مسکن و محیط های مسکونی، چاپ اول، تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
کریم زاده، سارا. لشکری، حسن. برنا، رضا. ولی شریعت پناهی، مجید. (1400). میزان انطباق جهت معماری ساختمان های قدیم و جدید شهر سقز از منظر اقلیمی، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 11، شماره 4، 183-209.
لوح موسوی، سحرالسادات. ایروانی، هوتن. کوشافر، محمد. (1401). بررسی اصول طراحی معماری اقلیمی برای آمایش شهرهای ایلام و بیرجند، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 12، شماره 48. 1446-1464.
محمودی، بهناز؛ مفیدی شمیرانی، سید مجید. (1387). تحلیلی بر گونه شناسی معماری بادگیرهای یزد و یافتن گونه بهینه کارکردی، فصلنامه هنر های زیبا، شماره،36 صص -27 .3
مضطرزاده، حامد؛ حجتی، وحیده. (1394). معیارهای ساخت محالت شهری پایدار با تکیه بر اقلیم گرم و خشک ایران، انتشارات آذرخش، تهران.
-معماریان، غ (1386). سیری در مبانی نظری معماری، انتشارات سروش دانش، تهران.
میرزایی، خلیل (1394). فرهنگ توصیفی علوم اجتماعی: انتشارات فوژان.
نایبی، فرشته. (1381). حیات در حیاط، حیاط در خانه های سنتی ایران. تهران: موسسه انتشارات نزهت.
نورتقانی، عبدالمجید؛ رحیمی ، روح الله. (1385). ارزش های از یاد رفته معمار ی ایرانی در بهینه سازی مصرف انرژی. پنجمین همایش بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان، تهران.
واتسون، دونالد. (1382). طراحی اقلیمی، اصول نظری و اجرایی کاربرد انرژی در ساختمان، ترجمه وحید قبادیان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
Beazley, E; Harversson,M. (1982). Living with the Desert, Aris&Pillips LTD.p.1.
Bonine, M .(2001). Sustainable Desert Housing: the From the Dwelling to the Desert Community Sustainable Development of the desert Communities- Regional Symposium A,UNDP,IRAN
Bonine, M.e. (1980). Aridity and Structure, Desert Housing, (ED:Golacc.G). New York, No82.
Bahadori, M.N. (1977). Natural cooling in hot arid regions, in Solar energy application in buildings, edited by A.A.M. Sayigh, Academic Press Inc. New York, pp. 195-225.
Dunhamm, D.D. (1960). The courtyard house as a Temperature regulator. New scientist. London,no52.
Givoni, B .(1976). Man climate and nature, applied science publishers ltd, 2nd edition, London-www. Googleearth.com.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار