بررسی پیامدهای فضای مجازی در حوزه خانواده در ایران در راستای برنامه ریزی منطقه ای

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 استادیار، گروه روابط بین الملل، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش کنونی بررسی پیامدهای فضای مجازی در حوزه خانواده در ایران در راستای برنامه ریزی منطقه ای است. فرض ما در این مقاله این است که می توان پیامدهای فضای مجازی در حوزه خانواده در ایران را بررسی کرد. متعاقبا در این مقاله با این سوال مواجهیم که آیا میتوان پیامدهای فضای مجازی را در حوزه خانواده در ایران بررسی نمود؟ این مقاله از حیث هدف توصیفی– تحلیلی و از حیث نحواه گرداوری داده ها بر اساس منابع کتابخانه ای و استفاده از ابزار فیش بود. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدآوری داده ﻫﺎی ﻧﻈﺮی از روش اﺳﻨﺎدی استفاده شد. در نهایت داده ﻫﺎی ﮔﺮدآوری ﺷﺪه ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. در ﺑﻌﺪ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮﺿﯿﻪ می توان پیامدهای فضای مجازی در حوزه خانواده در ایران را بررسی کرد، نشان داده شد ﮐﻪ فضای مجازی تاثیرات زیادی بر خانواده ها از جنبه های مختلف مثبت و منفی دارد. خانواده جایگاهی امن برای ارضای نیازهای گوناگون جسمانی، عقلانی و عاطفی است. خانواده بر اساس روابطی تعریف می شود که از عمل متولد شدن فرزند یا ازدواج نشات می گیرد و قوانین و رسم هایی بر آن نظارت دارد. روابط اصلی در این نهاد به دو گروه رابطه میان زن و شوهر و رابطه میان والدین و فرزندان تقسیم می شوند. عصر زندگی سایبری و مجازی، از دوره ای آغاز گردید که اینترنت موجودیت یافت. از آن زمان دو دنیای واقعی و مجازی در راستای هم شکل گرفتند و این امر باعث تاثیر و تاثرات این دو دنیا بر روی یکدیگر

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the consequences of virtual space in the field of family in Iran

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Sadri 1
  • Mashallah Heidarpour 2
  • Mohammad Hassan Elahimanesh 3
1 PhD student, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Department of International Relations, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this current research is to investigate the consequences of virtual space in the field of family in Iran. Our assumption in this article is that it is possible to examine the consequences of virtual space in the field of family in Iran. Subsequently, in this article, we are faced with the question of whether it is possible to examine the consequences of virtual space in the field of family in Iran? This article was descriptive-analytical in terms of its purpose and in terms of data collection methods based on library sources and the use of the FISH tool. In order to collect theoretical data, the documentary method was used. Finally, the collected data were analyzed. In the analytical dimension of the hypothesis investigation, the consequences of virtual space in the field of family in Iran can be examined, it was shown that virtual space has many effects on families from various positive and negative aspects. Family is a safe place to satisfy various physical, intellectual and emotional needs. Family is defined based on relationships that originate from the act of having a child or marriage, and are governed by laws and customs. The main relationships in this institution are divided into two groups, the relationship between husband and wife and the relationship between parents and children. The era of cyber and virtual life started from the period when the Internet came into existence. Since then, two real and virtual worlds were formed in line with each other,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual space
  • family
  • Iran

مراجع

ارشادسرابی، روزیتا؛ تقوایی، داوود؛ جهانگیری، مهدی. (1400). وابستگی به شبکه های مجازی و سبک های فرزندپروری در نوجوانان: نقش واسط های تنظیم هیجان. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 5(4 )، 201-211.
اسفندیاری، رضا. (1400). بررسی فقهی اثار مصرف فضای مجازی بر فرد و خانواده. مجله مطالعات فقهی حقوق زن و خانواده، 4(8)، 33-56.
اسلامی تنها، اصغر. (1393). نظریه پدیدارشناختی فرهنگ و سیاستگذاری فرهنگی. دین و سیاست فرهنگی، 1(2)، 31-60.
اسماعیلی، فاطمه؛ سپهرنیا، رزیتا. (1395). نگرشی خلاقانه در کارکرد اینترنت در زنان ایرانی. مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(4)، 249-276.
انصاری، ابراهیم؛ کیانپور، مسعود؛ عطایی، پری. (1397). تحلیل جامعه شناختی تاثیر استفاده از فضای مجازی بر فرهنگ شفاهی (مورد مطالعه: شهر اصفهان). جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 29(1)، 18-40.
ایمنا: خبرگزاری. (2 ابان 1400). هویت خانواده زیر تیغ فضای مجازی، ساعت 8:12.
بادینی، حسن؛ خوئینی، غفور؛ کرمی، حمزه. (1399). حمایت از حریم خصوصی در فضای سایبر با تاکید بر اصول اخلاقی و فقهی. پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی)، 10(4 )، 41-54.
باقرزاده، علی. (سوادآموزی حق است نه اجبار). روزنامه اعتماد، 19/05/1395، شماره 12.
برات علی پور، مهدی. (1393). درآمدی بر سیاست هویتی در جمهوری اسلامی ایران. سیاست های راهبردی و کلان، 2(7)، 141-158.
بهره مند، حمید؛ داوودی، ذوالفقار. (1397). پیشگیری اجتماعی از جرایم امنیتی سایبری. مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، 48(1 )، 27-46.
پورعلمداری، پریسا. (1391). اینترنت و خانواده من. ماهنامه پیام زن، 21(10).
تامپسون، جان ب. (1380). رسانه ها و مدرنیته : نظریه اجتماعی رسانه. ترجمه مسعود اوحدی، تهران: نشر سروش.
ترابیان، لیلا؛ عامری، فریده؛ خسروی، زهره؛ بنی‌جمالی، شکوه‌سادات. (1399). بررسی نقش و کارکرد خانواده در اعتیاد نوجوانان به شبکه های اجتماعی، 17(2)، 171-179.
ترک زاده، جعفر؛ مرزوقی، رحمت الله؛ محمدی، مهدی؛ احمدی، حبیب و ناصر جوکار. (1398). تدوین برنامه درسی اموزش سواد رسانه ای در راستای بسط امنیت اجتماعی: یک مطالعه کیفی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت اموزشی، 10(2)، 113-132.
تقوی پور، محمدرضا؛ اسماعیلی، محسن؛ صلواتیان، سیاوش. (1396). سیاست گذاری تولید محصولات نمایشی در تلویزیون ایران با محوریت خانواده اسلامی. زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، 9(1 )، 1-25.
تیزچنگ، مهسا؛ قاضی‌نژاد، مریم. (1401). زنان و برساخت روابط زناشویی در فضای مجازی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 11(2)، 347-371.
حسین­پور، جعفر؛ سهرابی، بهمن. (1392). بررسی نقش فضای سایبری در امنیت اخلاقی. پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، 8(2)، 103-124.
خبرگزاری جمهوری اسلامی. (10 اذر 1400). اسیب شناسی تاثیر فضای مجازی ب بنیان خانواده، ساعت 12:02، کد خبر 84561584.
خدامرادی، طاهره؛ سعادت، فرحناز؛ خدامرادی، طیبه. (1393). بررسی میزان تاثیر استفاده از فضای مجازی بر ارزشهای خانواده. مجله فرهنگ ایلام، 15(45-44)، 155-167.
دارابی علی. (نیازهای جدید پاسخهای قدیم). جامعه خبری تحلیلی الف، 9 ابان 1401، ساعت 08:40، کد خبر 4010809014.
دشتی، محمد. (1379). ترجمه نهج‌البلاغه. انتشارات مشهور، قم، ایران.
ذهن موفق. (اسیبهای مجازی بر خانواده). 3 سپتامبر 2022.
رازقی، نادر؛ علیزاده، مهدی؛ محمدی سنگ چشمه، سمیه. (1396). بررسی جامعه شناختی نگرش جوانان نسبت به ازدواج در فضای مجازی. جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 28(1 (پیاپی 65) )، 67-85.
رحمان زاده، سیدعلی. (1389). کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی(مطالعات راهبردی جهانی شدن)، 1(1)، 78-49.
رفعتی اصل، سیدعزیز؛ کاظمی پور، شهلا؛ شفیعی، سمیه سادات. (1399). طراحی مدل حمایتی فرزندان خانواده های فرو پاشیده شده در اثر طلاق (مورد مطالعه شهر تهران 98-99). پژوهش های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، 8(2 (پیاپی 15) )، 546-573.
شرف الدین، سیدحسین؛ چراغی کوتیانی، اسماعیل. (1393). نقش فرهنگ و ساختارهای فرهنگی در تحولات جمعیتی. معرفت فرهنگی اجتماعی، 21(6)، 51-78.
عباسی شوازی، محمدتقی؛ معینی، مهدی؛ پوردیان، روح الله. (1397). فضای مجازی همنشینی و رفتارهای پرخطر: مطالعه رابطه همنشینی دانشجویان در فضای مجازی با رفتارهای پر خطر در فضای واقعی و مجازی. نشریه انتظام اجتماعی، 10(3)، 77-104.
عطایی کچویی، پری؛ انصاری، ابراهیم؛ کیان پور، مسعود. (1396). تحلیل جامعه شناختی تاثیر استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی افراد در خانواده ها (مقایسه ی مناطق شهری و روستایی اصفهان). مطالعات جامعه شناختی شهری (مطالعات شهری)، 7(22)، 157-178.
فرهنگی، محمدمهدی؛ میرترابی، سعید؛ گلشنی، علی رضا. (1398). تبیین سیاست گذاری فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران (الزامات و اصلاح, در چارچوب اهداف مورد نظر در اسناد بالادستی). پژوهش های انقلاب اسلامی، 8(30 )، 111-132.
کوثری، مسعود. (1390). اینترنت و اسیبهای اجتماعی. تهران: نشر سلمان.
کیانپور، مسعود؛ عدلی پور، صمد؛ کیخانی، الهام. (1392). تبیین جامعه شناختی تاثیر شبکه اجتماعی فیس بوک بر هویت قومی کاربران ترک در ایران. جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 24(4 (پیاپی 52))، 67-84.
گرگین، بتول؛ باقری، احمد. (1399). رسانه فضای مجازی و کیان خانواده از منظر علم حقوق. مطالعات رسانه های نوین، 6(22)، 241-261.
محبی، سلیمان؛ زنجانی، حبیب الله؛ ساروخانی، باقر. (1395). تاثیر فضای مجازی بر کجروی اجتماعی دانش‌آموزان. علوم اجتماعی، 10(35)، 33-58.
محسنی، سعید؛ قبولی درافشان، سید محمد مهدی. (1391). بررسی نواوری‌ها و چالش‌های ماهوی قانون حمایت خانواده مصوب 1391. مطالعات زن و خانواده، 2(2)، 39-63.
محمدزاده اصل، محمد. (1395). تحکیم نهاد خانواده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد تحقق حقوق شهروندی. همایش ملی تبیین حقوق شهروندی.
محمدی، بیوک. (1393). الگوی سنتی ساختار قدرت در برخی خانواده‌های ایرانی. پژوهشنامه زنان، 5(2)، 111-137.
موحدعلوی، علیرضا؛ ارام، هاشم. (1396). فضای مجازی و شاخصهای فکری-هویتی جوانان، مطالعه موردی شهر تهران. مطالعات عملیات روانی، 12(46)، 31-56.
الوندی، هومن؛ نایبی، محسن. (1391). بررسی رابطه هویت اسلامی فضای مجازی و جهانی شدن. مطالعات رسانه ای، 7(19)، 35-43.
هاشمی، سیدعلیرضا. (1391). تغییر الگو و عناصر فرهنگی از خانواده گسترده به خانواده هسته‌ای. فصلنامه فرهنگ مردم ایران، شماره 13، 11-28.
یعقوبی، حسن؛ یوسفی، رحیم؛ امین‌زاده، محمد. (1398). ارتباط فعالیت‌های اجتماعی و ورزش‌های گروهی با میزان اعتیاد به فضای مجازی، مطالعه روانشناختی ورزش، 8(29)، 203-218.
Davis, R.A. (2001). "A cognitive-behavioral model for pathological internet use." Computers in Human Behavior.
Document: "Cyber Space" (2016).
Lawson, Helen M., & Leck, K. (2006). "Dynamics of Internet Dating." Social Computer Review, 24(2), 189-208. University of Pittsburgh at Bradford, Bradford, Pennsylvania.
Shepard, Jon M. (2007). "Sociology: Updated Ninth Edition." Belmont, CA: Thomson/Wadsworth.
Website: cifici.org
Website: fa.wikipedia.org
Website: zojim.com/family

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار