چالش های حقوقی – جرم شناختی اعاده دادرسی در حقوق ایران و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

در اصطلاح حقوقی، بررسی ماهوی یک دعوای قضاوت شده توسط دادگاه صادرکننده حکم، اعاده دادرسی نامیده می شود. در حقیقت برای اینکه رأی دادگاه ها مصون از خطا باشد، اعاده دادرسی پیش بینی شده است. اعاده دادرسی در امور مدنی و کیفری از آن چنان اهمیت خطیری برخوردار است که درستی حکم قطعی را با تردید جدی مواجه ساخته است. برخلاف سایر طریق شکایت از آراء، اعاده دادرسی تنها طریقی است که کمال آن طی دو مرحله دادرسی، فرجام می یابد. بر این اساس پژوهش حاضر با عنوان چالش های اعاده دادرسی در حقوق ایران به بررسی چالش های موجود در اعاده دادرسی در حقوق ایران می پردازد. روش انجام پژوهش توصیفی - تحلیلی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که: مواد ( 272 تا 276 ) قانون آیین دادرسی دادگاه های مقررات تجویز اعاده دادرسی اختصاص دارد. اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از احکام نزد دیوان عالی کشور است که به موجب آن محکوم علیه با ارائه دلایلی که در زمان صدور حکم مخفی بوده یا راجع به عدم تناسب مجازات با جرم به علت اشتباه قاضی باشد و یا به موجب قانون جدیدی است که مبتنی بر کاهش مجازات باشد، درخواست می نماید تا به تزلزل قطعیت حکم و رسیدگی مجدد آن در دادگاه و تصحیح آن اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal challenges - criminological resumption of proceedings in Iranian law and explaining its geopolitical dimensions

نویسندگان [English]

  • Shervin Kakwan 1
  • Rajab Goldoust Jouybari 2
  • Amir Hassan Niazpour 3
  • Shadi Azimzadeh 4
1 PhD student in criminal law and criminology, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor of Criminal Law and Criminology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Law, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In legal terminology, the review of the merits of a lawsuit adjudicated by the court issuing the judgment is called retrial. In fact, in order for the judgment of the courts to be error-free, retrial is foreseen. Resumption of proceedings in civil and criminal matters is of such serious importance that the correctness of the definitive verdict has been seriously doubted. Unlike other ways of complaining about votes, retrial is the only way that is completed in two stages of proceedings. Based on this, the current research under the title of the challenges of retrial in Iranian law examines the challenges in retrial in Iranian law. The research method is descriptive-analytical. The results of the research show that: Articles (272 to 276) of the Law of Procedure of the Courts are dedicated to the regulation of resumption of proceedings. Retrial is one of the extraordinary ways to complain about judgments before the Supreme Court, by which the defendant presents reasons that were secret at the time of the judgment, or about the disproportion of the punishment to the crime due to the mistake of the judge, or due to a new law. is based on the reduction of the punishment, requests to undermine the certainty of the sentence and re-examine it in the court and correct it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resumption of proceedings
  • Iranian law
  • legal challenges - criminology

مراجع

آخوندی، محمود (1377)، آیین دادرسی کیفری، جلد سوم، چاپ چهارم، نشر وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی.
آقایی، بهمن (1378)، فرهنگ حقوقی بهمن، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.
آقایی جنت مکان، حسین (1396)، حقوق دادرسی عادلانه و منصفانه، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل.
بهرامی، بهرام (1394)، با سیستم های اعاده دادرسی، چاپ اول، تهران، انتشارات نگاه بینه.
تدین، عباس (1391)، قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، چاپ اول، ناشر خرسندی.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1381)، مبسوط در ترمینولوژی حقوقی، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1375)، دانش نامه حقوقی، جلد اول، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
جوزی، جمشید (1389)، طرق فوق العاده اعتراض به احکام کیفری، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل جاودانه.
حیاتی، علی عباس (1390)، اعاده دادرسی در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان.
خالقی، علی (1394)، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، چاپ اول، تهران، ناشر مؤسسه مطالعات و پژهش های حقوقی شهر دانش.
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه دهخدا، جلد ششم، چاپ دوم، ناشر روزنه.
شمس، عبدالله (1385)، آیین دادرسی مدنی، چاپ دوازدهم، جلد دوم، تهران، انتشارات دراک.
شمس، عبدالله (1387)، آیین دادرسی مدنی، دوره پیشرفته، چاپ بیستم، تهران، جلد دوم، انتشارات دراک.
شاملو، باقر (1394)، جایگاه استقلال قاضی و اعتبار امر مختوم در قانون آیین دادرسی کیفری 1392، آیین دادرسی کیفری بنیان ها، چالش ها و راهکارها، چاپ اول، ناشر مؤلف.
فضایلی، مصطفی (1387)، دادرسی عادلانه، محاکمات بین المللی، چاپ اول، ناشر شهر دانش.
کاتوزیان، ناصر (1376)، اعتبار قضاوت شده در دعاوی مدنی، چاپ پنجم، تهران، نشر دادگستر.
گلدوست جویباری، رجب (1393)، آیین دادرسی کیفری، چاپ سوم، ناشر جنگل.
مهاجری، علی (1378)، مبسور در آیین دادرسی مدنی، جلد چهارم، تهران، انتشارات فکرسازان.
متین دفتری، احمد (1377)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، جلد اول، تهران، مجد.
معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی، ج اول، چاپ هشتم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
نجفی ابرند آبادی، علی حسین (1383)، تعامل حقوق کیفری و جرم شناسی، دیباچه شناخت جرم شناختی، مترجم روح اله صدیق، چاپ اول، نشر دادگستر.
نیازپور، امیرحسن (1398)، مجموعه مقاله در نکوداشت دکتر ایرج گلدوزیان، حاصل عمر، جلد دوم، چالش های جرم شناسانه ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، چاپ اول، تهران، ناشر مجد.
نیاز پور، امیرحسن (1396)، درس گفتار جرم شناسی دوره دکتری (پیشگیری از جرم) دانشکده حقوق شهید بهشتی.
نیازپور، امیرحسن (1396)، درس گفتار آیین دادرسی کیفری، کتاب دوم دعاوی ناشی از جرم (مرحله پیش دادرسی)، چاپ اول. دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی. 
نیازپور، امیرحسن (1383)، توافقی شدن آیین دادرسی کیفری، چاپ دوم، نشر میزان.
واحدی، قدرت الله (1386)، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، تهران، میزان.
بخنوه، کریم (1380)، تجدیدنظر احکام در فقه امامیه و قوانین موضوعه، دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، سال نهم، شماره 36.
حیاتی، علی عباس (1383)، شرایط رای قابل اعاده دادرسی در آیین دادرسی مدنی جمهوری اسلامی ایران و فرانسه، دین و ارتباطات، شماره 24.
زراعت، عباس (1386)، مقاله اعاده دادرسی در امور کیفری، فصل نامه مدرس علوم انسانی، دوره 11 ، شماره 4،  زمستان، ص 105 تا 129.
ساقیان، محمدمهدی (1393)، «تقویت حقوق و آزادی های متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی دادرسی کیفری مصوب 92»، فصل نامه پژوهش حقوق کیفری دوره 2، شماره 6 ، ص از 113 تا ص 136.
مرادیان، علیرضا، بهمن وری، عبداله، امیری، مجاهد (1394)، بررسی اعتبار امر مختومه در امور مدنی در حقوق ایران و فرانسه، کنفرانس سالانه رویکردهای نوین پژوهشی در علوم انسانی.
میرکمالی، علیرضا و کاظمی ، مهدی (1396)، بررسی تحلیل اعاده دادرسی در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، فصل نامه قضاوت، دوره 17، شماره 89 ، بهار، ص 61 تا ص 97.
نهرینی، فریدون (1390)، اصول حاکم بر اعاده دادرسی، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 55.
نهرینی، فریدون (1392)، اثر اعاده دادرسی بر اجرای حکم قطعی دادگاه مجله پژوهش های حقوقی، سال 12، شماره 23 ، تابستان، ص 6 تا ص 40.
یوسفیان، ملا، عزت اله، گلدوزیان، ایرج، بررسی فقهی جواز تجدید نظرخواهی از احکام و آراء محاکم قضایی ایران، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 1، پیاپی 17، 1388.
حاجی پور، پرویز (1395)، آثار تجویز اعاد دادرسی توسط رئیس قوه قضاییه و نحوه رسیدگی مراجع قضایی پس از نقض، پایان نامه پژوهشگاه قوه قضاییه.
سهرابی، مجتبی (1397)، اعاده دادرسی کیفری در نظام حقوقی ایران و فرانسه، پایان نامه کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
عباسی، جواد (1391)، اعاده دادرسی در امور حقوقی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق.
مسیحی، مهرزاد (1388)، اعاده دادرسی در امور مدنی، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم.
قانون آیین دادرسی کیفری  1378
قانون آیین دادرسی کیفری 1392
قانون حقوق شهروندی 1383
قانون مجازات اسلامی 1392
رمسیس، بهنام (1978)، الاجرائات الجنائیه، ج 2، منشأ المعروف، الاسکندریه.
صبحی، نجم (2000)، قانون اصول المحاکمات الجزائیه، المکتبه القانونیه.
عبدالستار، فوزیه (1986)، شرح قانون الاجرائات الجنائیه، دار النهضه العربیه، القاهره.
معلوف، لویس (1384)، المنجد فی اللغه، چاپ پنجم، نشر اسلام،
نائینی، میرزا محمدحسین (1418)، منیه الطالب، نگارش موسی نجفی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی. 
Blacks, Henry Campbell(1991) :Blacks Law Dictionary, America, West-publishing.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار