تبیین دستاوردها ، فرصت ها و پیامدهای طرح یک کمربند یک جاده چین بر کشورهای معبر جنوب غرب آسیا (مورد ایران)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 جغرافیای سیاسی - دانشگاه آزاد اسلامی -واحد علوم و تحقیقات-تهران

2 دانشگاه جامع امام حسین(ع)

3 جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،ایران

10.22034/jgeoq.2024.287819.3098

چکیده

کشور چین برای تبدیل شدن به قدرت برتر جهانی طرح احیای جاده ابریشم را با عنوان طرح« یک کمربند یک جاده» مطرح نموده است. هدف کلان این طرح ارتقاء سطح توسعه کشورهای مابین مرزهای شرقی و غربی اوراسیا از طریق تسهیل همکاری های منطقه ای و توسعه زیر ساخت های کشورهای معبر عنوان شده است. این طرح که دو مسیر بری(کمربند اقتصادی جاده ابریشم)و مسیر بحری (جاده ابریشم دریایی قرن21) دارد،دارای ابعاد مختلف ژئوپلیتیکی ،اقتصادی، سیاسی وامنیتی است. زمینه های همکاری های غیراقتصادی در چارچوب طرح مزبور شامل: تامین امنیت مسیرهای مبادلاتی ،تقویت همکاری های ضد تروریسم در سطح منطقه ، طراحی سازوکارهای حل و فصل منازعات در خصوص دعاوی زمینی و دریایی،توسعه منابع دریایی، همکاری در زمینه حفاظت زیست محیطی در مسیر جاده ابریشم وافزایش مبادلات فرهنگی می باشد. این مقاله علمی پژوهشی که به روش توصیفی-تحلیلی تهیه شده است به تبیین دستاوردها ، فرصت هاو پیامدهای طرح یک کمربند یک جاده چین بر کشورهای معبر جنوب غرب آسیا(مورد ایران) پرداخته است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و با استفاده از مقالات ، کتب ، اسناد و منابع اینترنتی معتبر می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Achievements, Opportunities and Consequences of a Chinese One-Belt Project onSouthwest Asia (Iran)

نویسندگان [English]

  • mohsen abedini 1
  • hasan abdolmalki 2
  • mohamad ghiji 3
1 islamic azad univercity - ololm va tahghghat berench- tehran
2 Imam Hossein University
3 Geography, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Unit, Tehran, Iran
چکیده [English]

To become a world power, China has launched the Silk Road Rehabilitation Project as a "One Belt One Road" project. The main goal of this plan is to enhance the level of development of the countries between the eastern and western borders of Eurasia by facilitating regional cooperation and developing the infrastructure of the transit countries. The plan, which has two lanes (the Silk Road Economic Belt) and the Sea Route (21st Century Maritime Silk Road), has different geopolitical, economic, political and security dimensions. Areas of non-economic cooperation within the framework of the plan include: ensuring the security of exchange routes, strengthening counterterrorism cooperation at the regional level, designing mechanisms for resolving disputes over land and sea disputes, developing marine resources, and cooperating in the field of environmental protection along the route. The Silk Road and the increase of cultural exchanges. This descriptive-analytical scientific-research article explains the achievements, opportunities and consequences of designing a Chinese one-lane road belt in the countries of Southwest Asia (in the case of Iran). The method of collecting information is library and using articles, books, documents and Internet resources is valid

کلیدواژه‌ها [English]

  • One way belt design
  • Southwest Asia
  • China
  • Iran
اعظمی ، هادی (1385) ، وزن ژئوپاتیک و سیستم قدرت منطقه ای ، فصلنامه ژئوپلیتیک ، مسائل سال دوم ، سوم و چهارم
افتخاری و نصری (2004) ، مقدمه ای بر جغرافیای امنیتی به عنوان روند علمی جدید ، مجله جغرافیای نظامی و امنیتی ، شماره 1
فرجی راد، عبدالرضا و خیری، سهیل (1392) بررسی علل عدم تشکیل همگرایی پویا و پایدار در آسیای مرکزی ، فصلنامه ژئوپلیتیک ، دوره 9 ، شماره 3 ، 116-84
امیدی ، علی (2009) ، منطقه گرایی در آسیا ، فصلنامه مطالعات سیاسی و بین المللی ، تهران
امیر احمدیان و روح الله صالحی دولت آباد ، طرح راه ابریشم چین جدید (اهداف ، موانع و چالش ها) ، مطالعات روابط بین الملل ، زمستان 2015 ، شماره 36
حافظ نیا ، محمدرضا و دیگران (1389) امنیت پایدار در خلیج فارس (موانع و سازوکارها) شماره 1 ، سال 7
حافظ نیا ، محمد (1385) ، اصول و مبانی ژئوپلیتیک ، مشهد ، انتشارات موسسه تحقیقات امیر کبیر
حافظ نیا ، محمدرضا (1381) ، جغرافیای سیاسی ایران ، انتشارات سمت ، تهران
خداقلی پور ، علیرضا (1395). آغاز راه کمربند و چین و تأثیر آن بر منافع جمهوری اسلامی ایران ، فصلنامه سیاست خارجی ، دوره 31 ، شماره 1
خدامی ، عباسعلی (1386) ، تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک ایران در تبدیل شدن به یک قدرت برتر در منطقه
خداقلی پور ، علیرضا 2017 ، طرح کمربند جاده ای چین و تأثیر آن بر منافع جمهوری اسلامی ایران ، فصلنامه سیاست خارجی ، دوره 31 ، شماره 1 ، بهار 13296 ، از صفحه 17 تا صفحه 49 ، تهران
جوادیان، عباس(1397 )احیای جاده ابریشم و موازنه سازی چین با ایالات متحده آمریکا،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی
روشندل ، جلیل و سیف زاده ، حسن (1382) ، درگیری های ساختاری در منطقه خلیج فارس ، مرکز تحقیقات علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه ، تهران
زارع، محمد(1394 ) اهداف استراتژیک چین از طرح جاده ابریشم و واکنش های صورت گرفته در برابر آن   ،گزارش راهبری ، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
زاهدی ، محمدجواد (1393) توسعه و نابرابری ، انتشارات مازیار ، تهران
شریعتی نیا، محسن ( 1395) کمربند اقتصادی جاده ابریشم: زنجیره ارزش چین ، فصلنامه روابط خارجی ، دوره 8 شماره 3 2016
شیری گرگانی ، لیلا (1393) ، مطالعه تطبیقی ​​منطقه ای الگوهای همگرایی جمهوری اسلامی ایران بین خلیج فارس و آسیای میانه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران
شاهنده، بهزاد ( 1398 )، کنفرانس تخصصی یک کمربند یک راه ، انجمن آمایش سرزمین ایران ، تهران
عابدینی ، محسن (1399) تأثیر ژئوپلیتیک یک پروژه کمربند یک طرفه بر توسعه و امنیت کشورهای ترانزیتی ، رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی: تهران
عزتی ، عزت الله (1377) ، ژئوپلیتیک ، تهران ، انتشارات سمت
عزتی، عزت الله و شکری، شمس الدین( 1391) . بررسی جایگاه چابهار در ترانزیت شمال –جنوب و نقش آن در توسعه شهرهای همجوار ، فصلنامه جغرافیایی سرزمین ،سال نهم ، شماره 36
قرونه ، اسماعیل (2016) ، پروژه جاده ابریشم و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران با تأکید بر امنیت اقتصادی ، دانشگاه خوارزمی ، تهران
قاسونی و دیگر نویسندگان (2017) پیوندهای امنیت و توسعه منطقه ای در مناطق جغرافیایی ایران ، فصلنامه ژئوپلیتیک ، دوره 13 ، شماره 1 ، 145-125
گزارش کنفرانس بین المللی یک کمربند ، یک جاده ، پکن ، 2017
گزارش برگزاری مجمع عالی همکاری های بین المللی یک کمربند (2016). کنفرانس جهانی صلح ، رصدخانه روابط بین الملل ، شماره 122
محمدزاده ، مهدی (1393) تأثیر م componentsلفه های ژئوپلیتیک و ژئوپلیتیک بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، دانشگاه فردوسی مشهد24) مالاکوتیان ، مصطفی (2003) جغرافیا و سیاست ، قم ، انتشارات حق یاوران
مطوف، شریف(1398) کنفرانس تخصصی یک کمربند یک راه ، انجمن آمایش سرزمین ایران ، تهران
مینایی ، مهدی (2002) مقدمه ای بر جغرافیای سیاسی ایران ، تهران ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، وزارت امور خارجه
میر حیدر ، دوره و زکی ، یاشار (1389) مفهوم مقیاس و اهمیت آن در جغرافیای سیاسی پست مدرن ، فصلنامه ژئوپلیتیک ، دوره 6 ، شماره 1 ، 5-36
نیکنامی ، کمال الدین و ده پهلوان ، مصطفی (1391) تشکیل جاده ابریشم در پرتو امنیت ، فصلنامه ژئوپلیتیک ، دوره 9 ، شماره 2 ، 2-36
یزدانی ، عنایت الله و شاه محمدی ، پریسا (1393). بررسی جنبه های مثبت و ضرورت پویایی ایران در طرح کمربند اقتصادی از منظر مدرسه کپنهاگ ، فصلنامه آسیای میانه و قفقاز ، شماره 88 ، از صفحه 141 تا صفحه 166
China Arab policy paper, 14,2016, http://www.china.org.cn/world/2016-01-14/content_37573547.htm
Vision and Action on jointly building silk road economic belt and 21st century economic silk road,march2015, http://reconasia-prodoction.s3. amazonaws.com/media/filer_public/e0/22/e0228017-4763-46fc-9094
China Arab states cooperation forum holds ninth ministerial , julay6.2020. http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1795754.shtml
Lisa Watanabe ,the middle east and china ,s belt and road initiative, FTH Zurich, December 2019, http://css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-intrest/gess/cis-center-for-securities-studies/pdfs/ css Analyse 254-EN PDF.
Richard Ghaisy , fei su and Lora Saalman, the 21 st century maritime silk road .sipri,2018.p.28, http://www.sipri.org/sites/defult/files/2019-10/the21st- century maritime silk road.pdf
Alam salah and zakiyeh yazdanshenas, iran pact with chinais bad news for the west . foreign policy .august 9,2020. http:// foreignpolicy.com/2020/08/09irans-pact-with-china-bad-news-for-west
Tomas Erdbrink, for china global ambitions ,Iran is  at the center of everything, the new York times , july25,2017. http://www.nytimes.com/2017/07/25/world/middeleast/iran-china-business-forthe-west/
International energy agency , march 23.2020 , http://www.eai.gov /todayinenergy/detail.php?id=43216
Camille Lons, jonathan  Fulton, Degang  sun and naser Al-tamimi, china,s great game in the middle east .European council on foreign relations(ECFR).octobr 21,2019
Lior Kodner, China irked at US interference in Phalcon deal , haaretz, august 7,,2005. http://www. Haaretz.com/1.4929020
Harsh v pant and premesha saha, mapping the belt and road initiative reach, implications, consequences. Observer research foundation/2021