ارزیابی مؤلفه های تاب آوری شهری در برابر شوکهای طبیعی (مطالعه موردی: محلۀ سیروس منطقه 12 تهران)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

2 عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین گروه ژئومورفولوژی دانشگاه دامغان

3 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری و پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان

4 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

تاب آوری در سال‌های اخیر به یک مفهوم ثابت در تحلیل سیستم‌های پویا تبدیل شده است. همچنین این مفهوم به طور گسترده‌ای در سیستم‌های مکانی پویا نظیر شهرها به کار می‌رود. با توجه به اینکه بافتهای فرسوده شهری همواره مورد تهدید مخاطرات طبیعی همچون زلزله بوده است؛ لذا مقاله حاضر به بررسی وضعیت تاب آوری بافتهای ناکارآمد و عوامل مؤثری که می تواند این بافتها را تاب آور نمایند، می پردازد. از این رو هدف مقاله حاضر بررسی تاب آوری محله سیروس در برابر شوکهای طبیعی (زلزله) است. مقاله حاضر از نوع اکتشافی است، که با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است، برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و برای سنجش تاب آوری بافت فرسوده محله سیروس از تکنیک تحلیل عاملی و آزمون آماری t-Test با استفاده از نرمافزار SPSS انجام شده است. در نهایت نتیجه مقاله حاضر نشان میدهد که بعد کالبدی در تاب آوری محله سیروس از اهمیت بسزایی برخوردار است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

ssessment component of urban resilience against natural shocks (Case Study: Cirrus neighborhood District 12 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Yaghob Abdali 1
  • Esmaeil Najafi 2
  • Maryam Beyranvandzadeh 3
  • Alireza Sadeghi 4
1 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, University of Tehran
2 Damghan University
3 Ph.D. in Geography and Urban Planning and Researcher of Academic Jihad, Lorestan Branch
4 Master's Degree in Geography and Urban Planning, University of Tehran
چکیده [English]

Resilience has in recent years become an established concept in dynamic systems analysis. It is also increasingly employed in dynamic spatial systems, such as cities. Considering that urban worn-out tissues have always been threatened with natural hazards such as earthquakes, the present paper addresses the status of dysfunctional tissue regeneration and effective factors that can resist these tissues. Therefore, the aim of this paper is to investigate the resilience of the cirrus district to natural shocks (earthquakes). The present paper is an exploratory type, which is done by descriptive-analytic method, For data collection, library and survey method was used by questionnaire and for measuring the survival of the worn out texture of the cirrus neighborhood, factor analysis and t-test were performed using SPSS software. The findings of the research show that the highest mean of 3.56 was related to economic dimension and the lowest average of 3.17 was related to physical dimension, Meanwhile, the average overall survival rate of the traumatic tissue of the Cyrous neighborhood is 3.36, indicating a number lower than the theoretical average (theoretical average = 4); the findings also suggest that the combination of 46 variables, fifteen identification factors Which in total 70.21 percent of the variance of factors affecting the circus neighborhood is explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • the natural shock
  • factor analysis
  • cirrus neighborhood
  • Tehran

مراجع

اسدی عزیزآبادی، مهسا، زیاری، کرامت اله و محسن وطن خواهی(1397)، سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری بافت‌های فرسوده شهری در برابر مخاطرات محیطی ( نمونه موردی : بافت فرسوده کلان شهر کرج )، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال9، شماره پیاپی35.
اکبرپور سراسکانرود، محمد؛ پوراحمد، احمد و عابدینی، اصغر (1389). استفاده از راهبردهای مناسب تکنیک SWOT در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده مطالعه موردی محله سیروس تهران. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دوره 21، شماره 4: 88-65.
اکبرپور سراسکانرود، محمد؛ پوراحمد، احمد و عمرانزاده، بهزاد (1390). ارزیابی میزان مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده، نمونه موردی: محله سیروس تهران. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی، سال 16، شماره 36: 32-
حاتمی نژاد، حسین؛ ابدالی، یعقوب و الله قلی پور، سارا (1396). سنجش آسیب پذیری سازهای بافت فرسوده شهری در برابر مخاطرات، با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: بافت فرسوده مرکزی کلانشهر اهواز). فصلنامه اطلاعات جغرافیایی، دوره 26، شماره 104: 172- 159.
پودینه، محمدرضا، یادگاری فر، فاطمه و سعیده رشیدی(1398)، بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب‌آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی شهرستان زاهدان، فصلنامه کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی، دوره 7، شماره 1، صص 209-173.
 حافظ نیا، محمدرضا (1389). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. انتشارات سمت، تهران.
 حیدری سورشجانی، رسول، غلامی، یونس و محسن وطن خواهی(1396)، سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی بافت‌های شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: محلات بافت فرسوده شهر بوشهر)، فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره24، صص80-63.
عباسی فلاح، وحید (1396). سنجش تابآوری اجتماعی، نهادی و کالبدی به منظور کاهش جرائم (مطالعه موردی: جرائم سرقت در شهر ورامین). پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما سیدعباس رجائی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
کلانتری، خلیل (1394). مدلهای کمی در برنامهریزی (منطقه ای، شهری و روستایی). انتشارات فرهنگ صبا، تهران.
محمدپور، صابر؛ زالی، نادر و پوراحمد، احمد (1395). تحلیل شاخص های آسیب پذیری در بافتهای فرسودۀ شهری با رویکرد مدیریت بحران زلزله (مطالعۀ موردی: محلۀ سیروس تهران). فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 48، شمارۀ 1: 52- 33.
مشکینی، ابوالفضل و معززبرآبادی، محدثه (1395). رتبه بندی شهرستانهای استان خراسان رضوی از نظر شاخصهای توسعه یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی. فصلنامه مطالعات فرهنگی- اجتماعی خراسان، دوره 10، شماره 3: 143- 121.
مهدوی، افسون و مریم توسن(1395)، سنجش و ارزیابی میزان تاب اوری کالبدی بافت فرسوده شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: محله ناصریه شهر کرمان)، همایش ملی فرهنگ گردشگری و هویت شهری، موسسه مهراندیشان ارفع با حمایت دانشگاه کرمان.
مؤمنی، منصور و فعال قیومی (1386). تحلیلهای آماری با استفاده از SPSS. انتشارات کتاب نو، تهران.
Barkham, R., Brown, K., Parpa, C., Breen, C., Carver, S., & Hooton, C. (2014). Resilient cities: A Grosvenor research report. London. Retrieved October, 2, 2017.‏
Borsekova, K., Nijkamp, P., & Guevara, P. (2018). Urban resilience Patterns after an external shock: An Exploratory study. International Journal of Disaster Risk Reduction.‏
Folke, C., Carpenter, S., Elmqvist, T., Gunderson, L., Holling, C. S., & Walker, B. (2002). Resilience and sustainable development: building adaptive capacity in a world of transformations. AMBIO: A journal of the human environment, 31(5), 437-440.
Sage, D., Fussey, P., & Dainty, A. (2015). Securing and scaling resilient futures: neoliberalization, infrastructure, and topologies of power. Environment and Planning D: Society and Space, 33(3), 494-511.‏
Shinde, K. A. (2017). Disruption, resilience, and vernacular heritage in an Indian city: Pune after the 1961 floods. Urban Studies, 54(2), 382-398.‏
Simmie, J., & Martin, R. (2010). The economic resilience of regions: towards an evolutionary approach. Cambridge journal of regions, economy and society, 3(1), 27-43.‏
Martin, R. (2011). Regional economic resilience, hysteresis and recessionary shocks. Journal of economic geography, 12(1), 1-32.‏
Modica, M., & Reggiani, A. (2015). Spatial economic resilience: overview and perspectives. Networks and Spatial Economics, 15(2), 211-233.‏
Morinière, L. (2012). Environmentally influenced urbanisation: footprints bound for town?. Urban Studies, 49(2), 435-450.‏
OECD, Overview paper on resilient economies and societies, meeting of the OECD council at ministerial level, 2014. Available at: ⟨www.oecd.org/mcm/C-MIN(2014) 7-ENG.pdf⟩. (Accessed 17 July 2017).
OECD, Resilient Cities, 2016. Available at: ⟨http://www.oecd.org/cfe/regionalpolicy/ resilient-cities-report-preliminary-version.pdf⟩. (Accessed 16 July 2017).
Walker, B., Holling, C. S., Carpenter, S. R., & Kinzig, A. (2004). Resilience, adaptability and transformability in social–ecological systems. Ecology and society, 9(2).‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار