بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه احداث سد نیروگاهی منطقه غرب کشور (بررسی تجربه زیسته اهالی منطقه غرب کشور از احداث سد نیروگاهی سردشت)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

10.22034/jgeoq.2024.382164.3994

چکیده

در 5 دهه گذشته احداث سدهای مخزنی همواره زمینه‌ساز جابجایی بیش از میلیون‌ها نفر از محل زندگی خود به محل‌های دیگر شده است. احداث سد و پروژه‌های وابسته به آن همواره با اثرات مثبت و منفی توأم بوده است. این اثرات، محیط‌های فیزیکی، بیولوژیکی، فرهنگی و اقتصادی- اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی پژوهش بررسی و ارزیابی اجتماعی و فرهنگی پیامدهای احداث سد سردشت در منطقه غرب کشور است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع روش کیفی و رویکرد روش تحقیق این مقاله، رویکرد اکتشافی با تأکید بر نظریه داده بنیاد است. یافته‌های پژوهش که نتیحه یک مطالعه میدانی و مصاحبه با افراد بومی و مسئولین منطقه‌ای ست، نشان می‌دهد مردم به اثرات منفی سدسازی و مدیران به اثرات مثبت سدسازی توجه دارند و هر دو گروه مردم و مدیران توسعه گردشگری و گسترش کسب‌وکار و اشتغال را از اثرات اجتماعی و فرهنگی سدسازی در منطقه می‌دانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the social and cultural consequences of the power plant dam construction project in the western region of the country (examining the lived experience of the residents of the western region of the country from the construction of the Sar

نویسنده [English]

  • Abdul Mutalib Abdullah
Associate Professor, Department of Islamic Studies, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The construction of the dam and related projects have always been accompanied by positive and negative effects. These effects affect the physical, biological, cultural and economic-social environments. The main purpose of the research is to investigate and evaluate the social and cultural consequences of the Sardasht dam construction in the western region of the country. The research method of the current research is qualitative method and the research method of this article is an exploratory approach with emphasis on foundational data theory. The findings of the research, which is the result of a field study and interviews with local people and regional officials, show that people pay attention to the negative effects of dam construction and managers pay attention to the positive effects of dam construction, and both groups of people and managers consider the development of tourism and the expansion of business and employment as social effects. And they know the culture of dam building in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Damsazi
  • Zidete
  • West of Iran
  • Nirogah
  • Sardasht
احمدی، شیـرکو و توکلی، مرتضی (1394)، «تحلیل حرکات مکانی جمعیت در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان سردشت)»، مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، سال دهم، شماره 33، زمستان 1394
احمدیاوندی، ذوالفقار؛ بهمئی، سجاد؛ سپهوند، عزیزاالله؛ لجم اورک مرادی، علی (1393)، «ارزیابی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه احداث سد کارون 3 شهرستان ایذه»، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 8، شماره 3، بهار 1393
استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1393)، اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی)، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
اکبرزاده، پیمان و کابلی، سید حسن (1396)، «ارزیابی اثرات اقتصادی - اجتماعی سدسازی و تأثیر آن بر نظام بهره‌برداری سنّتی (مطالعة موردی: سدّ سیازاخ شهرستان دیواندرّه)» جغرافیا و پایداری محیط، شماره 23، تابستان 1396
انصاری، ثمین؛ مساح بوانی، علیرضا؛ باقری، علی (1397)، «ارزیابی راهکارهای سازگاری با تغییراقلیم بر اساس نشانگرهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی امنیت آبی»، تحقیقات منابع آب ایران، سال چهاردهم، شماره 5، زمستان 1397
ایمان، محمدتقی و محمدپور، احمد (1383)، «فرآیند و پیامدهای نوسازی و تغییر و تحولات اجتماعی؛ نمونه موردی سردشت»، نامه انسان‌شناسی، دوره اول شماره 5، 1383
بی نا (1398)، گزارش: راهبردهای کاهش آثار و پیامدهای منفی اجتماعی و فرهنگی آزادسازی مخازن سدها، نشریه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، آذر 1398، شماره مسلسل: 347، شماره شاپا: 150 – 98
پیرستانی، محمدرضا و شفقتی، مهدی (1388)، «بررسـی اثرات زیست‌محیطی احـداث سـد»، جغرافیـای انسانی. سال اول، شماره 3
جمیلی کهنه شهری، فاطمه؛ رنجبر، مهناز (1391)، «بررسی جامعه‌شناختی شادمانی با استفاده از نظریه بازکاوی»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال چهاردهم، شماره 56
خاکپور، هومان (1393)، «خلاصه سیاستی خرسان 3؛ سدی که نباید ساخته شود!» نشریه شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (شمس)، اسفند 1393، شماره مسلسل: 1100069
صادقی، حجت‌الله؛ صیدائی، اسکندر؛ رضوانی، محمدرضا؛ (1396)، «بررسی تأثیرات اقتصادی سدهای مخزنی بر توسعۀ سکونتگاه‌های روستایی. نمونه موردی: سد کارون سه-شهرستان ایذه»، آمایش جغرافیایی فضا، سال هفتم، شماره 24، تابستان 1396
طاهری صفار، مرجان؛ شاهنوشی فروشانی، ناصر؛ ابوالحسنی، لیلی (1394)، «ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی احداث سد بار نیشابور»، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره پانزدهم، پاییز 1394
فلیک، اووه (1388)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ دوم
قربانی، مهدی؛ عوضپور، لیلا؛ خراسانی، محمدامین (1394)، «تحلیل و ارزیابی سرمایه اجتماعی شبکه‌های خرد توسعه در راستای توسعه پایدار محلی مطالعه موردی: پروژه بین‌المللی RFLDL شهرستان سرایان، پژوهش‌های روستایی، دوره 6، شماره 3، پاییز ١٣٩٤
قمشی، مهدی (1394)، «خلاصه سیاستی درس‌هایی که باید از سرنوشت سد گتوند آموخت»، نشریه شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (شمس)، اسفند 1394، شماره مسلسل: 1100183، شماره شاپا: 5385 – 2423
مددی، المیرا و ملکی، محسن (1397)، «ارزیابی اثرات اجتماعی - اقتصادی پروژه‌های منابع طبیعی اجراشده از دید ذینفعان (مطالعه موردی: حوزه آبخیز اندبیل- شهرستان خلخال)، مرتع، سال دوازدهم، شماره 3، پاییز 1397
میرشکاران، یحیی؛ پورغلامی، محمدرضا؛ بارانی پسیان، وحید؛ (1397)، «نقش بازارچه‌های مرزی در توسعه اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی قاسم رش در شهرستان سردشت)» علوم و فنون مرزی، دوره نهم، شماره 3، پاییز 1397
میرنظامی، سیدجلال الدین (1394)، «حذف سدها، از توهم تا واقعیت»، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، 1394
ناظمی، امیر (1394)، «خلاصه سیاستی سدسازی به‌مثابه سرمایۀ ملی: پیشنهادهای سیاستی در خصوص آینده صنعت سدسازی کشور و بهبود نظام تدبیر توسعه»، نشریه شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (شمس)، بهمن 1394، شماره مسلسل: 1100175، شماره شاپا: 5385 – 2423
گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران "ایرنا"، 1391، کد خبر: 80411718، قابل بازیابی در نشانی اینترنتی https://www.irna.ir/news/80411718
خبرنامه شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس، 1398 قابل بازیابی در نشانی اینترنتی http://mahabghodss.net/ExternalSites/new/PrjDtl.aspx?ID=81