نقش و کارکرد حقوق در حوزه محیط زیست،(مطالعه موردی؛ منابع جنگل ها)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

گروه فقه و حقوق خصوصی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

ایران یکی از کشورهای فقیر از لحاظ جنگل می‌باشد که دارای رتبه 45 از میان 154 کشور دارای جنگل است. ایران با کاهش متوسط سالانه 142 هزار هکتار از اراضی جنگلی خود در زمرۀ کشورهای با نرخ بالای جنگل‌زدایی قرار دارد. مساحت جنگل‌های کشور از 18 میلیون هکتار در سال 1343 به 14.32 میلیون هکتار در سال 1393 رسیده است. طی سال-های 1375 تا 1390 بالغ بر 60 هزار هکتار از جنگل‌ها کشور دستخوش حریق شده است، به طوریکه سالانه 06/0 درصد از سطح جنگل‌ها را بر اثر آتش‌سوزی از بین می‌روند. از سوی دیگر با توجه به نقش مهم و حیاتی که جنگلها در ابعاد مختلف زندگی انسان و سایر موجودات زنده ایفا میکنند، پدیده تخریب جنگل یکی از نگرانی‌های عمده و اصلی در جامعه می‌باشد. از همین رو قانونگذار با تصویب قوانین متعدد در صدد جلوگیری از تخریب جنگل‌ها برآمده و با در نظر گرفتن ضمانت اجراهای مدنی و کیفری سعی در حفاظت و حمایت از این منابع داشته است، هر چند نوع واکنش و مجازات‌هایی که برای تخریب‌کنندگان جنگل در نظر گرفته است متناسب با جرم ارتکابی نمی‌باشد و خلاهایی نیز در این راستا مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role and function of law in the field of environment (Case study; forest resources)

نویسنده [English]

  • Mahdi Rahmani
Department of Jurisprudence and Private Law, Faculty of Literature and Humanities, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In Terms of Forest Cover, Iran is one of the Poorer Countries of the Forests & among the 154 Countries That Have Forest Has Rank 45. Iran, With an Average Annual Reduction of 142 Thousand Hectares of ITS Forest Land Is Among the Countries With High Rates of Deforestation. An acre of National Forests is Overed to 14.32 Million Hectares in 1964 from 18 Million Hectares 2014. The Amount of Harvesting in Iran Is 2 Times more Than Stable Amount (6.2 vs 3.2). During the Years 1375 to 1390 Over 60,000 Hectares of Forests Were Burned. So That 0.06 Percent of Forests Are Destroyed Annually by Fire. On the other hand, due to the important and vital role that forests play in various aspects of human life and other living organisms, Deforestation is one of the main concerns in society. Therefore, the legislator has tried to prevent the destruction of forests by passing various laws and has tried to protect these resources by considering the guarantee of civil and criminal sanctions. although the kind of reactions and punishments that have been considered for deforestators. It is not commensurate with the crime committed and there are gaps in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • Forests
  • Protection Forests. Civil liability
  • criminal liability

مراجع

آل یاسین، احمد (1386). تقابل منابع سیاره زمین با الگوهای توسعه و مصرف. تهران: جامعه مهندسان مشاور ایران.
اهلرز، اکارت (1372). ایران: مبانی یک کشورشناسی جغرافیایی، ترجمه محمد تقی رهنمایی، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.
بهرام سلطانی، کامبیز (1387)، محیط زیست (مجموعه مباحث و روش­های شهرسازی)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، جلد اول.
بوبک، هانس (1381). سیمای تاریخی جنگل­های طبیعی و درخت­زارهای ایران، ترجمه عباس پاشایی اول، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
بوبک، هانس (1376). جنگل­های طبیعی و گیاهان چوبی ایران، ترجمه دکتر عباس شاهسواری، تهران: مؤسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع.
تقی­زاده انصاری، مصطفی (1376)، حقوق کیفری محیط زیست، تهران: قومس.
جوانشیر،کریم (1378)، تاریخ علوم منابع طبیعی ایران، 1378، تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
چیراس، دانیل دی. (1382)، ترجمه محمد رضا داهی و بهرام معلمی، تهران: دانشگاه تهران.
خطیبی، نسرین دخت (1383)، جنگل­های باستانی شمال در آستانه وداع، تهران: شرکت سهامی انتشار.
طاهری آبکنار، کامبیز و بابک پیله ور (1387)، جنگل شناسی، تهران: نشر حق شناس.
 شامخی، تقی (1390)، قوانین و مدیریت منابع طبیعی (جنگل­ها و مراتع)، تهران: دانشگاه تهران.
قنبری و دیگران (1388)، عملکرد 30 ساله جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور، تهران: سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور.
کیس، الکساندر، پیترا اچ. سند و وینفراید لانگ (1390)، حقوق محیط زیست، ترجمه محمد حسن حبیبی، تهران: دانشگاه تهران، جلد اول.
گزارش وضعیت محیط زیست ایران (1383)، تهران: سازمان حفاظت محیط زیست ایران.
مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست (1383)، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، جلد اول.
 مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست (1383)، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، جلد دوم.
 مروی مهاجر، محمدرضا (1385)، جنگل شناسی و پرورش جنگل، تهران: دانشگاه تهران.
مولدران، بدریج و سوزان بیلهارز (1381)، شاخص های توسعه پایدار، ترجمه نشاط حداد تهرانی و ناصر محرم نژاد، تهران: سازمان حفاظت محیط زیست.
وضعیت جنگل­های جهان (1386)، فائو. ترجمه علیرضا شهریاری و حامد شفیعی.
 یخکشی، علی (1356)، ارزش اجتماعی و اقتصادی جنگل، تهران: دانشگاه تهران.
 یخکشی، علی (1382)، مدیریت سازمان جنگل­ها و مراتع و حفاظت محیط زیست ایران در مقایسه با سیستم مدیریتی پاره­ای از کشورهای اروپایی، مازندران: دانشگاه مازندران.
حکیمیان، کبری، بررسی تاریخی قلمرو جنگل­های ایران با تأکید بر جنگل­های شمال، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 36، مهرماه 1378.
 شامخی، تقی، اعطای گواهی مدیریت پایدار به جنگل، همایش ملی آینده جنگل­های ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، اسفند 1384.
شامخی، تقی، معیارها و شاخص­های اجتماعی- اقتصادی مدیریت پایدار جنگل و تطبیق آن با وضعیت ایران، همایش حفاظت جنگل­ها در مدیریت پایدار، انجمن جنگلبان ایران، 22-20 مهرماه 1383.
مبرقعی دینان، نغمه (1387)، ارائه و به کارگیری الگوی ارزش گذاری مکانی خدمات اکوسیستم جنگلی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران.
محرم­نژاد، ناصر، بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت­های اجرای اصول جنگل در جنگل­های شمال ایران (ریو تا ژوهانسبورگ)، فصلنامه علم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ یازدهم، شمارۀ چهارم، زمستان 1388.
محمودی، جلال، نگرشی بر معضل قاچاق چوب در ایران، فصلنامه انسان و محیط زیست، شمارۀ 12، بهار و تابستان 1385.
 مروی مهاجر، محمدرضا، مدیریت حفاظت و حمایت از دیدگاه اکوسیستم و جنگلداری نزدیک به طبیعت، همایش ملی آینده جنگل­های ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، اسفند 1384.
 ولایتی، سعدالله و دیگران، چالش­های زیست محیطی جنگل­ها و مراتع ایران و پیامدهای آن، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه­ای، شمارۀ هفتم، پاییز و زمستان 1385.
سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور (شورای جنگل)، گزارش سالانه.
سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور (دفتر جنگل­های خارج از شمال)، گزارش سالانه.
Global Forest Resources Assessment(FAO, 2003).
Global Forest Resources Assessment(FAO, 2005).
 Global Forest Resources Assessment(FAO, 2010).
Toha, G.J. and A. Bavoo (1997), the role of forest policics and institutions in achieving sustainable, forest development, Unasylva, Vol. 48, No. 190/191.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 47
تیر 1401
صفحه 1154-1173

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار