تحلیل منطقه‌ای عوامل مؤثر بر توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

    این پژوهش توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی را در استان‌های کشور مورد بررسی قرار داده است. اهداف پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه خدمات دفاتر مورد مطالعه، سنجش میزان تمرکز خدمات دفاتر و بررسی سطوح توسعه خدمات آن‌ها در استان‌های کشور است. روش پژوهش «توصیفی- تحلیلی» بوده و برای دستیابی به اهداف پژوهش، مدل‌های تحلیل عاملی، تکنیک سنجش سطح تمرکز، تحلیل خوشه‌ای و رگرسیون چند متغیره به‌کار گرفته شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که با تقلیل 55 شاخص ایجاد شده به 40 شاخص انتخابی، 6 عامل معنادار که 2/67 درصد واریانس جامعه را تبیین می‌کند، بر توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی مؤثر هستند. میزان تمرکز خدمات مورد مطالعه، بیانگر حداکثر تعادل در عامل «مکالمات تلفنی» و عدم تعادل در عامل «پوشش بیمه‌ای دفاتر» می‌باشد. بر اساس عامل‌های مورد مطالعه، استان تهران تقریباً بیشترین تمرکز عامل‌ها را به خود اختصاص داده است. به لحاظ توسعه عملکردی، 4 استان در سطح فراتوسعه، 10 استان در سطح میان توسعه بالا، 7 استان در سطح میان توسعه پایین و 10 استان در سطح فروتوسعه قرار دارند. برای متعادل‌تر شدن منافع حاصل از عملکرد دفاتر مخابرات خصوصی، رگرسیون چند متغیره تأثیر عامل «کارکردی- نهادی» را بیش از سایر عامل‌ها پیش‌گویی می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Regional Analysis of the Factors Affective on Developing the Services of Private Telecommunication Offices in Iran

نویسنده [English]

  • Hamid Reza Rakhshaninasab
Assistant prof. of Geography & Urban Planning, University of Sistan and Balouchestan,Zahedan, Iran
چکیده [English]

    The present study investigates developing of the services of private telecommunication offices in provinces of Iran. The objectives of this study include identifying the factors affective on developing the services of the studied offices, evaluating the amount of the centralization of the offices' services and investigating the levels of developing their services in Iran's provinces. The method of the study is descriptive-analytical and to access the objectives of the study, the models of factor analysis, technique to measure the concentration level, Cluster Analysis and Multivariate regression were employed. The findings of the research indicate that by reducing 55 created indices to 40 selective indices, 6 significant factors which explain 67.2 percent of the variance of the population, are affective on developing the services of private telecommunication offices. The amount of centralizing the studied services indicates the maximum of balance in the factor "telephone conversations" and lack of balance in factor "offices insurance coverage". Based on the studied factors, Tehran Province almost allocates to itself the highest centralization of the factors. In terms of performance development, 4 provinces in the upper-development level, 10 provinces in the upper-intermediate level, 7 provinces in lower-intermediate level and 10 provinces in the lower-development level are located. The interests obtained from the performance of private telecommunication offices to be more balanced; multivariate regression predicts the influence of the factor "functional-institutional" more than those of other factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decentralization
  • centralism
  • Regional Development
  • private telecommunication offices
  • Iran's provinces
دارنلی، جیمز و جان فدر (1384)، جهان شبکه‌ای؛ درآمدی بر نظریه و عمل در باب جامعه اطلاعاتی، ترجمه نسرین امین‌دهقان و مهدی محامی، تهران، انتشارات چاپار.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و الهه حجازی (1376)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، نشر آگه.
طالبی، هوشنگ و علی زنگی‌آبادی (1380)، «تحلیل شاخص‌ها و تعیین عوامل مؤثر در توسعه انسانی شهرهای بزرگ کشور»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 60.
عیسی‌زاده روشن، یوسف و خسروی، بهزاد (1390)، «رتبه‌بندی مخابرات استان‌های کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها»، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، شماره 30.
کابلی‌زاده، احمد (1384)، خصوصی‌سازی مردمی؛ کارایی همراه با عدالت، تهران، مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی.
کارنکراس، فرانسس (1384)، زوال فاصله‌ها؛ چگونه انقلاب ارتباطات زندگی ما را تغییر خواهد داد؟، ترجمه نصرالله جهانگرد و همکاران، تهران، انتشارات دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی.
کلانتری، خلیل (1380)، توسعه منطقه‌ای (تئوری‌ها و تکنیک‌ها)، تهران، انتشارات خوشبین.
کلانتری، خلیل (1387)، پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی با استفاده از نرم‌افزار SPSS، چاپ دوّم، تهران، انتشارات شریف.
لاریجانی، باقر، ایمان رحیمی، محمد پژوهی، رضا برادر جلیلی، آرش حسین‌نژاد و میثم وهابی (1387)، «ضرورت کاربرد ICT در ارائه خدمات بهداشتی- درمانی به مناطق دورافتاده و پروژه مشارکت درمانی دیابت»، مجموعه مقالات همایش کاربرد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در روستا، تهران، پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران.
مؤسسه SPSS (1384)، خودآموز مبانی 12SPSS، ترجمه رضا رنجبری و سید طاهر شریعت‌پناهی، تهران، انتشارات کتاب غزال.
مؤسسه فرصت‌های دیجیتال (1384)، ایجاد توسعه پویا: گزارش نهایی مؤسسه فرصت‌های دیجیتال، ترجمه نصرا... جهانگرد و علیرضا رشیدی، تهران، انتشارات شورای عالی اطلاع‌رسانی.
ماتور، کانوار بهادر (1385)، ارتباطات برای توسعه و تغییر اجتماعی، ترجمه تیمور محمدی، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
محمدی، حمید (1386)، «علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی»، در علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، به کوشش احمد شعبانی و مظفر چشمه سهرابی، تهران، نشر چاپار و دبیزش.
مرکز آمار ایران (1390)، آمار و اطلاعات عملکرد دفاتر مخابرات خصوصی کشور، قابل دسترسی در سایت اینترنتی www.sci.org.ir.
هومن، حیدرعلی (1382)، تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری، تهران، نشر پارسا.
Capra, Miranda G., (2005), “Factor Analysis of Card Sort Data: An Alternative to Hierarchical Cluster Analysis”, Proceedings of Human Factors and Ergonomics Society, 49th Annual Meeting.
Gosling, P., (2010), Government in the Digital Age, London, Bowerdean Press.
Graham, S. & Marvin, S., (2009), Telecommunications and the City: Electronic Space, Urban Places, London, Routledge.
Zangiabadi, A. & Rakhshaninasab, H. R. (2009), “The Spatial Distribution Pattern of Indices for Development of Information Technology”, International Journal of Information Science and Technology, Shiraz University, Is Printing.
http//:www.ict.ir