ساماندهی و باز زنده‌سازی مرکز محله در بافت تاریخی به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی محله سنگ سیاه شیراز)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده شهرسازی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد بیضا، بیضا، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده شهرسازی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد بیضا، بیضا، ایران

چکیده

    محله‌ها و بافت‌های تاریخی هویت بخش و هویت سازند. این کالبد تاریخی کهن با وجود قابلیت‌های بالقوه و سرمایه‌های گرانقدر، با چالش‌های بسیاری روبروست که عدم پیش بینی تمهیدات لازم، موجب آسیب‌های جبران ناپذیر و اتلاف سرمایه‌های فرهنگی منحصر به فرد می‌شود. محله همیشه و در هر شرایط در ارتباط پویا با اطراف خود بوده، این روند در حال حاضر کم رنگ شده است و ارزش‌های درونی محله، که همان ارتباطات انسانی ناشی از تعاملات فضایی و انسانی در یک مکان خاص بودند، به سمت زوال ونابودی پیش می‌روند. در این پژوهش سعی بر آن شده است که با مطالعات کتابخانه ای و میدانی و روش مصاحبه و مشاهده و استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و با استفاده از مدل استراتژیک swot به شناخت مفهوم مرکز محله پرداخته شود تا با تجزیه و تحلیل وضعیت موجود و شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات و با واکاوی کارکرد نقش مرکز محله در شهرها، راهبردهای طراحی یک مرکز محله فعال و سرزنده را در یک نمونه دارای ارزش‌های تاریخی- فرهنگی ارائه شود. این مقاله به طرح موضوع مرکز محله در محله سنگ سیاه شیراز پرداخته است. دستاورد این تحقیق راهبردهای است که به طور عمده متوجه ارتقا کیفیت‌های بصری، خوانایی، ایمنی و امنیت و مشارکت گروه‌های خلاق، پویایی و سرزندگی محله عرضه می شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Restoration and rehabilitation of the historic fabric of the neighborhood center to enhance social interaction

نویسندگان [English]

  • Alireza Abdollahzade Fard 1
  • Mojtaba Shadmani 2
1 Assistant Prof, of Urban Planning, Islamic Azad University, Beyza Branch, Beyza, Iran
2 M.Sc. student of Urban Planning, Islamic Azad University, Beyza Branch, Beyza, Iran
چکیده [English]

Abstract
    Historic neighborhoods and tissue identity and their identity .This body of ancient history with great potential and capital, with the many challenges facing the lack of foresight necessary measures, Causing irreparable damage and loss of cultural capital is unique. Always and in every circumstance in connection with the neighborhood around its own dynamic, this process has already faded and values within the neighborhood that the human communication and human-induced spatial interaction in a specific location, Goes into decline and destruction. In this study, it was found that Library and field studies and interviews and view and the use of descriptive, analytical and strategic model swot be paid to the concept of neighborhood center To analyze the situation and identify the strengths, weaknesses, opportunities and threats And by analyzing the performance of central urban neighborhoods, strategies, designing an active and lively neighborhood center An example is presented in the historical-cultural values. This article deals with the issue of neighborhood center in the neighborhood of Black Rock Shiraz. . The results of this study are mainly found strategies that improve the quality of visual legibility, safety and security and participation of the creative, dynamism and vitality of the neighborhood will be offered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: Neighborhood
  • neighborhood center
  • community features
  • local black stone
  • SWOT
اسداللهی، شیوا (1380)؛ " شهرگرایی نوین در عمل"؛ نشریه علمی پژوهشی صفه؛ شماره 31؛ دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی؛ صفحه 38-18
الکساندر، کریستوفر (1387)؛ "زبان الگو"، ترجمه رضا کربلایی نوری؛ تهران؛ مرکز مطالعات تحقیقات معماری و شهرسازی؛ چاپ اول
بحرینی، حسین (1391)فرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه شیراز، چاپ هشتم
تیزدل، استیون (1388)؛ احیای محله‌های تاریخی شهرها؛ ترجمه سمانه ساریخانی؛ انتشارات نوید شیراز؛ چاپ اول
حبیبی، محسن، مسایلی، صدیقه(1387)، سرانه کاربری‌های شهری، تهران، انتشارات سازمان ملی زمین و مسکن.
حکمت نیا، حسن و میر نجف، موسوی(1385)کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات علم نوین، یزد
سلطان زاده (1368) فضاهای شهری در بافتهای تاریخی ایران چاپ دوم با همکاری شهرداری تهران
شیعه، اسماعیل (1380)؛ با شهر و منطقه در ایران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، چاپ دوم
عامری، عطیه (1389)؛ طراحی مرکز محله در محله دولاب تهران، پایان نامه؛ دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی
عندلیب، علیرضا (1389)؛ اصول نوسازی شهری: رویکردی نو به بافت‌های فرسوده، انتشارات اذرخش؛ تهران؛چاپ اول
غروی الخوانساری، مریم (1385)نگاهی به انگاره محله و پیشنهاد یک راهکار. دو فصلنامه صفه، سال پانزدهم، شماره 43.
فراهانی، زهره (1389)؛ مرکز محله سازمان‌دهنده بارزه‌های اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
قنواتی، عزت الله (1390)؛ "بازشناسی محله، توانمند کردن ان با عصر جدید"؛ مجله شهرداریها؛ شماره 102؛سال11؛ صفحه 15
لینچ، کوین (1381)؛ تئوری شکل شهر؛ ترجمه حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم
مدنی پور، علی؛ نوریان، فرشاد (1387)؛ فضاهای عمومی و خصوصی شهر؛ شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری، تهران، چاپ اول
مرتضوی، شهرناز (1376)؛ روانشناسی محیط، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
مهندسین مشاور پرداراز (1383)؛ طرح بازنگری در طرح تفصیلی منطقه تاریخی- فرهنگی شیر
نوذری، شعله و همکاران (1383) ؛ مبانی طراحی فضاهای باز محله‌های مسکونی متناسب با شرایط سالمندان؛ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن؛ صفحه 8-3
Mom ford, Lewis, 1954, “the neighborhood and the neighborhood unit, town planning review, Vol 24,