آسیب شناسی توسعه گردشگری با رویکرد آمایش سرزمین (نمونه مورد مطالعه: شهرساحلی سرخرود)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه آزاداسلامی واحد نور، نور، ایران

چکیده

چکیده
    شهرهای ساحلی به دلیل دارا بودن پتانسیل در زمینه جذب گردشگر و به عنوان یکی از قطب­های گردشگری، از آسیب‌ها و تبعات منفی گردشگری رنج می‌برند که بررسی و ارائه راهکار و تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها از ضروریات مهم در زمینه­ گردشگری ساحلی می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی آسیب­های موجود در زمینه توسعه گردشگری با رویکرد آمایش سرزمین در شهر ساحلی سرخرود انجام شده است. نوع روش این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش 379 نفر از مردم بومی شهر ساحلی سرخرود می‌باشند. در تحقیق حاضر از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده و برای تحلیل داده‌های تحقیق از آزمون T تک نمونه‌ای و آزمون اسپیرمن استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که توسعهگردشگری در شهر ساحلی سرخرود موجب پدید آمدن نگرانی­ها و بیم­هایی از تهدید و تخریب هویت، محیط زیست و میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی، افزایش قیمت زمین و نابسامانی در رابطه با دسترسی‌ها و ترافیک برای ساکنان محلی گردیده است، به­طوری­که مقابله با اثرات ناشی از رشد گردشگری کنترل نشده وبی برنامه، نیازمند روش‌ها و شیوه‌های صحیح برنامه­ریزی، طراحی و مدیریت درست این مکان­هاست. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Pathology of Tourism Development with the Approach of Land Use Planning (Case Study: the Coastal City of Sorkhrood)

نویسندگان [English]

  • Jalal Azimi Amoli 1
  • Parvin Ghanbari 2
1 Assistant Prof. of Geography & Urban Planning, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran
2 M.A. student of Geography & Land Use Planning, Islamic Azad University, Noor Branch, Noor, Iran
چکیده [English]

Abstract
    Coastal cities because Having Potential in attracting tourists as one of the tourism hubs, Suffer from patology and negative effects of tourism, that reviews and solutions and making threats to opportunities Is one of the essential principles in the field of tourism.This research was done with the purpose of identify existing patology in the field of tourism development With the approach of land use planning In the coastal city of Sorkrood. Method of this research is Descriptive and analytical. In this research sample includs 379 persons that were selected randomly from indigenouse people of the coastal city of Sorkhrood, Furthermore, for Data analysis was done by One- sample T-Test and Spearman test.The result of this study shows tourism development cause of creation Concerns and fears of the threat and the destruction of identity, Environment and Natural heritage, history and culture Local residents beaches. So that for combat the effects of uncontrolled tourism development, needs to methods and the correct way of planning, design and management this places. According to the one-sample T-test Mean of current situation was more than average at a rate of 19/69, and the obtained SIG has been lower than the Alpha level 0/05. So H0 hypothesis is rejected and the H1 hypothesis is accepted, and according to the items that were discussed, the arrival of tourists to the coastal city of Sorkhrood causes environmental - physical, social - cultural and economic patologies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Tourism Pathology
  • Coastal Developmen Tourism
  • Land Use Planning Approach
  • Sorkhrood
ابراهیم زاده، عیسی و موسوی، میرنجف (1392)، روش‌ها و تکنیک‌های آمایش سرزمین، سمت، تهران،
ابراهیم نیا سماکوش، سعید- خاکساری، علی- لطیفی، غلامرضا- دامادی، محمد (1392)، ارزیابی نقش گردشگری شهری در توسعه اقتصادی-محیطی شهر بابلسر، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره سوم، (17 – 32)
افتخاری، عبدالرضا – مهدوی، داود- اکبری سامانی، ناهید (1392)، ارائه الگوی برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 45، شماره 1، بهار، (123 – 146)
آمار، تیمور، (1392)، آسیب­شناسی توسعه گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان (دهستان دیلمان)، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، دوره 2، شماره3 (171 - 192)
ایمانی، بهرام- خسروی­مهر، حمیده- طورانی، علی(1394)، ارزیابی و رتبه بندی موانع توسعة گردشگری در شهرستان مینودشت، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 2، شمارة 1، (75 - 89)
الیوت، جیمز (1379)، مدیریت توریسم (مدیریت جهانگردی)، ترجمه مهدی جمشیدیان و داود ایزدی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران.
برارپور، کوروش، (1386)، بررسی علل و پیامدهای وقوع چرخه تخریب محیط‌زیست درکلاردشت، فصلنامه محیط شناسی، شماره 45. ، (121 - 137)
بستانی، علیرضا - فردوسی، صغری (1389)؛ بررسی پیامدها و اثرات توریسم در توسعه مناطق روستایی، همایش منطقه‌ای توریسم و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج
 بهرام سلطانی، کامبیز(1375)، مجموعه مباحث و روش‌های شهرسازی(محیط زیست)، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، تهران.
بیشمی، بهار (1387)، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪارژﺋﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﺎﺗﺎﻛﻴﺪﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﺤﻤﻞ، فصلنامه علمی و ترویجی "نامه پژوهشگاه". سال سوم، شماره 4، (45 – 53)
پاپلی یزدی، محمد حسین - سقایی، مهدی (1385)، گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، سمت، تهران.
توفیق، فیروز (1384)، آمایش سرزمین، تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
تقی زاده، فاطمه (1387)، آمایش سرزمین، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی موسسه فرهنگی، اطلاع رسانی و مطبوعاتی، سازمان شهرداریها ودهیاریهای کشور، تهران.
حسینی، سیدعلی- پورزال، مریم- ویسی، رضا، (1392)، نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری شهرهای ساحلی در سالهای68-88؛ (مورد مطالعه: شهر نوشهر)، فصلنامه پژوهش‌های بوم شناسی شهری، سال چهارم، شماره 2، (113-124).
خاکپور، براتعلی- پیری، عیسی (1384)، آسیب شناسی اجتماعی شهر و نقش سرمایه‌های اجتماعی و کالبدی شهروندان در کاهش آن، مجله علوم اجتماعی - دوره دوم، شماره2، (13-30).
رحمانی، بیژن - شمس، مجید - حاتمی فر، ساناز (1389)، امکان­سنجی توسعه پایدار گردشگری در شهر ملایر با استفاده از مدل SWOT، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، شماره 3، (13-25)
روح الله زاده اندواری، قاسم، (1385)، گردشگری و آثار اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه­ای(نمونه موردی:روستای آبگرم لاریجان آمل)، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد دانشگاه تهران(دانشکده علوم اجتماعی).
رهنمایی، محمد تقی – فرهودی، رحمت ا... – دیتمان، آندریاس- قدمی، مصطفی، (1387)، بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری باتاکید بر جامعه میزبان(نمونه: شهرکلاردشت)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 66، شماره 66، (17 – 33).
زاکس، ولفگانگ، (1377)، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ترجمه‏ی فریده فرهی و وحید بزرگی، نشر مرکز، مرکزنشر.
زیویار، پروانه- تیموری، سمیه- نوروزی، مصطفی (1392)، امکان سنجی صنعت توریسم در شهر خرم آباد بر اساس مدل تحلیلی swot، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال دهم، شماره 39، (73-88)
دیناری، احمد، (1384)، گردشگری شهری درایران وجهان، انتشارات واژگان خرد، تهران.
سجادی، ژیلا – سالاری، فرضعلی – بیرانوند، مریم – بوچانی، محمد حسین (1392)، ظرفیت سنجی گردشگری ساحلی پایدار (مطالعه موردی: شهرستان کنگان)، دوفصلنامه کاوشهای جغرافیایی مناطق بیابانی، سال اول، شماره دوم (123 – 146)
سرور، رحیم(1385)جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین، سمت، تهران.
شهرداری سرخرود، (1390)، اداره آمار و اطلاعات جغرافیایی وجمعیتی، کالبدی و اقتصادی
صادقیان، ‌هادی - حسن پور، امید - خدابخشی، سیده لیلا(1389)، توسعه پایدار توریسم با تأکید بر توریسم ساحلی (توریسم ساحلی استان گلستان)، همایش منطقه‌ای توریسم و توسعه، همایش منطقه‌ای توریسم و توسعه، یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج.
ضرابی، اصغر- محبوب فر، محمدرضا(1392)، کاربرد مدلQSPM-swot در تدوین استراتژی توسعه گردشگری شهر کاشان، فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه­ریزی فضایی (جغرافیا)، سال سوم، شماره 4، (37-58).
ضرغام بروجنی، حمید - بارزانی، هلیا (1392)، آسیب‌شناسی برند گردشگری، فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، دوره 3، شماره 1، (63-80).
عظیمی آملی، جلال – افتخاری، عبدالرضا (1393)، حکمروایی روستایی، سمت، تهران.
-------------، اصطلاحات و مفاهیم علوم شهری، (1388)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور.
عندلیب، علیرضا. 1380. نظریۀ پایۀ واصول آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، دوره عالی جنگ. ، دانشکده فرماندهی وستاد، تهران.
قدمی، مصطفی – تولایی، سیمین – فاطمی، محمد مهدی (1389)ف ارزیابی استراتژیک قابلیت‌های توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهرفریدونکنار)، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 16، (111- 128)
قدیری معصوم، مجتبی - مطیعی لنگرودی، سید حسن - مهرپویا، حسن(1392)، تبیین اثرات کالبدی گردشگری بر نواحی روستایی(مورد پژوهش: دهستان بیرون‌بشم- بخش کلاردشت)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دانشگاه مازندران، سال دوم، شماره 5، (33-49)
کهزادی، سالار(1389)، آسیب­شناسی توسعه گردشگری در استان کردستان، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز(دانشکده ادبیات و علوم انسانی).
مخدوم. مجید (1381)، شالوده آمایش سرزمین، تهران، دانشگاه تهران.
ممقانی نسب، اشکان (1391)، ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ درﯾﺎﯾﯽ)ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی:ﺧﻠﯿج ﭼﺎﺑﻬﺎر(، همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران،
منصوری، علی(1381)؛ گردشگری و توسعه پایدار، مجله رشد آموزش جغرافیا، شماره 63، (36-41).
مهدوی، مسعود- قدیری معصوم، مجتبی- قهرمانی، نسرین(1387)، نقش گردشگری در توسعه روستایی در دره کن و سولقان شهرستان تهران، فصلنامه روستا و توسعه، شماره2، (39-60).
مهندسان مشاور مازند طرح، (1380)، طرح جامع شهر محمودآباد، دفتر فنی استانداری مازندران، ساری
مهندسین مشاور طرح محیط پایدار، (1391)، طرح جامع و تفضیلی شهر سرخرود، اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران.
ناصرپور، نادر (1382)، بررسی و تبیین موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران (دانشکده علوم انسانی و اجتماعی).
ویسی، رضا- نازکتبار، حسین (1391)، آسیب­شناسی توسعه گردشگری با توجه به ملاحظات آمایش سرزمین در استان خراسان رضوی، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری ،   دوره 1، سال اول، شماره2، (81-94).
یغفوری، حسین- آقائی، واحد (1390)، تحلیلی بر جاذبه‌های شهری و نقش آن در تحول اقتصادی (موردی: شهر اردبیل)، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
Aronsoon. ,lars. ,(1994),sustainable tourism system,example of sustainable rural development in Sweden. “Bramwell & B. lane (Eds), rural tourism and sustainable rural development, celevedon,channel,view publication,P:77
Butler. ,R. w (2002), Ecotourism-Has it Achieved Maturity or Has the Bubble Burst? Key note Address, Pacific Rim Tourism, Rotorua, New Zealand,4Nov.
Craick, J. , (1995), "Are There Cultural Limits to Tourism?", Sustainable Tourism, Vol. 3, pp:. 387-398.
Getz, Donald. , (2001), Festivals, Special Events and Tourism. New York: Ven Nostrand Reinhold.
Henry, William. ,(2002), Curiculum:Perspective, Paradigm &Posibility, Leonard Hill Books.
Key & Alder. ,(1999), Coastal planning and management. London,21P.
Lea John. , (2002), Tourism and Development in the Third Word. London Routledge.
Mills, R. C. , (2002), Tourism the international business. Englewood Cliffs: Prentice Hall. 18.
Moscardo , G,. (2008) , “Building community capacity of tourism development “ Wallingford, Cabi publications.
Murphy, P. E. ,(2004), Tourism: A Community Approach. New York: Methuen.
Oila ,M, K,Mrtines & L. Gabriel , (2012), ” tourism managmant in urban region:Brazile vest urban region “, journal of sustainable tourism, vol. 29,PP: 567 – 569
. Pearce, P. L. ,(2000), Fundamentals of tourist motivation. In D. G. Pearce & R. W Sutter (Eds. ) Tourism research: Critiques and challenges, pp. 113-124. London: Rutledge.
Popson,N. E. ,Ruble,A. B. ,(2001) ,A test of urban social sustainability: Societal Responses Torkivs “Non – traditional” migrants , journal of urban anthropoloty , vol. 30,No. 4,pp:381-410
Williams, R. H. , (2000), Constructing the European Spatial Development perspective: for whom? European Planning Studies.
Tosun,C. ,(2003), Challenges of sustainable tourism development in developing world: the cases of Turkey ,journal of tourisy management ,vol. 22 , No. 2 , PP:289 -303