چالش‌های طرح‌های توسعه روستایی از دیدگاه توسعه پایدار (با استفاده از مدل swot)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

 هدف اساسی توسعه، رشد و تعالی همه جانبه ی جوامع انسانی است. هدف این تحقیق نیز شناخت واقعی عدم وصول به توسعه‌ی پایدار روستایی در چالش با چرخه‌ی طرح‌ها و برنامه‌ی ریزی‌های انجام شده‌ی روستایی است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و از روش تاریخی و کتابخانه‌ای نیز استفاده و از مدل swot هم بهره گرفته شده است. همچنین، این فرضیه مطرح می‌باشد که توسعه‌ی پایدار روستایی، با انسجام، یکپارچگی، رفع مشکلات و تنگناها و رفع چالش چرخه‌ی طرح‌ها و برنامه ریزی‌های روستایی حاصل می‌گردد. از طرفی، یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در چارچوب سلسله مراتبی، فضاهای روستایی می‌باید، ضمن پایداری در اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن، یعنی محیط اکولوژیک، محیط انسانی و محیط فعالیتی، سهم و نقش خود را در نظام سکونتی تا سطح ملی به منصه‌ی ظهور برساند. چنین نتیجه گیری می‌شود که توسعه‌ی پایدار و یکپارچه‌ی ملی، ارتباط تنگاتنگ با توسعه‌ی پایدار در سطح منطقه‌ای، شهری و روستایی دارد و نمی‌توان به هیچ وجه توسعه‌ی پایدار روستایی را از آن جدا یا از نظر دور ساخت. لیکن توسعه‌ی پایدار روستایی در تمام برنامه ریزی‌های گذشته، نتوانسته موفقیت لازم را در پی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Challenges of rural development initiatives from sustainable development perspective using swot model

نویسنده [English]

  • Nasrollah  Fallahtabar
Associate Prof. of Geography & Rural Planning, Yadegar-e-Imam Khomeine Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
The researches suggest that the main purpose of development is growth and excellence of human societies in all aspects. So, the purpose of this study is the actual recognizing of the non-arrival to the rural sustainable development under the circumstances of human societies and their requirements in material and spiritual aspect and within the framework of rural undertaken challenges, projects and programs.  The research method is descriptive-analytical and its purpose is applying the historical and library method and using of the SWOT strategic model. It is certain that human societies are not irrespective of time and a significant portion of them are living in rural areas. Therefore, applying the development management at national, regional and local level has a customizable concept and its objectives and effects are crystallized on regional spatial scales of "city and village". Here the question is that do the plans and rural planning have challenges and place in limitations of cycle of planning that the sustainable development have not achieved? Also, it is hypothesized that rural sustainable development is achieved by solidarity, integrity, solving the problems, issues and challenges of the project cycle and rural planning.  On the other hand, the results show that within the hierarchy framework, rural areas as the rule of the system and national activity have to in addition of stability in components, i.e. the ecological environment, human environment and operational environment, exhibit its contribution and impact in the habitation system to the national level and if the rural habitation system cannot play the constructive role in the development and sustainable development in the habitation system, then the consequences and adverse effects of rural issues appears in various fields. On the other hand, in the past, especially before the Islamic Revolution, there were significant challenges in the design cycle and rural planning and transfer of funds to the village, in the area of sustainable development.
It is concluded that sustainable development and national integration is closely related to sustainable development at the regional, urban and rural level and in is not possible to separate of go away the rural sustainable development from it. Because, it is the right of development of villages and rural in the system of country. In this way and in the process of development management, policy making, planning, implementation, monitoring and evaluation, the village should be completely considered in order to provide the sustainable development arena.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: development
  • sustainable development
  • Village
  • Challenges
  • projects
  • Planning
آسایش، حسین،1376، اصول و روش‌های برنامه ریزی روستایی، تهران، پیام نور.
آسایش، حسین، فلاح تبار، نصراله،1392، شناخت شناسی روستا، چاپ دوم، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
ازکیا، مصطفی، 1387، توسعه پایدار روستایی، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور، تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
ازکیا، مصطفی، 1374، جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی ایران، مؤسسه اطلاعات.
اسکاپ، 1365، برنامه ریزی در سطح محلی و توسعه روستایی، ترجمه عباس مخبر، وزارت برنامه و بودجه.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1370، فصلنامه مسکن و انقلاب.
بدری، سید علی، 1387، پایداری روستایی، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور.
پاپلی یزدی، محمد حسین، ابراهیمی، محمد امیر، 1391، نظریه‌های توسعه روستایی، تهران، انتشارات سمت.
تقی زاده فاطمه، 1387، توسعه پایدار، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور، تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
رحمانی فضلی، عبد الرضا، 1387، 126، برنامه ریزی راهبردی محیط- محور، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور.
رضوانی، محمدرضا، 1383، مقدمه‌ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی، تهران، نشر قومس.
سازمان برنامه و بودجه، 1362، مجموعه اول سابقه برنامه ریزی در ایران.
سازمان آمار کشور، 1385، گزیده‌ی سرشماری.
سعیدی، عباس، 1387، جهانی شدن و روستا، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور.
سعیدی، عباس، 1387، توسعه روستایی، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور.
شیعه، اسماعیل، 1387، برنامه، دانشنامه‌ی مدیریت شهری و روستایی، وزارت کشور، تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
طالب، مهدی، 1376، مدیریت روستایی در ایران، انتشارات دانشگاه تهران.
عزتی، مرتضی، 1392، روش تحقیق در علوم اجتماعی، کاربرد در زمنیه مسائل اقتصادی، انتشارات نور.
کرمی، فریبا، شریفی، رقیه، 1391، ارزیابی گردشگری روستایی با استفاده از مدل swot مطالعه موردی روستاهای بخش مرکزی مراغه، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 46، صفحات 196- 172
مهدوی، مسعود، 1377، مقدمه‌ای بر جغرافیای روستایی ایران، تهران، سمت.
مطیعی لنگرودی، حسن، 1382، برنامه ریزی روستایی با تأکید بر ایران، جهاد دانشگاهی مشهد.
مولایی هشجین، نصراله، 1392، جایگاه مدیریت محلی در برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه‌های روستایی، تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
ورنون. دبلیو. راتن، 1372، طرح‌های همه جانبه روستایی، فصلنامه روستا و توسعه.
هادیانی، زهره و همکاران، 1390، برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری بر اساس تحلیل Swot (مطالعه موردی: شهر شیراز)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره 2، صفحات 122- 111.
یدقار، علی، 1368، روستا، عمران روستایی، تهران، جهادسازندگی.