آمایش فضایی شهرستان های استان هرمزگان با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چندمعیاره

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار.گروه جغرافیای سیاسی .دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

   آمایش‌ فضایی، مجموعه‌اى از دانش‌هاى جدید است که به طرز هماهنگ و تلفیق یافته عمل می‌کنند و کارشناسان رشته‌هاى گوناگون علوم‌اجتماعى، مهندسى و علوم‌ جغرافیایی با مشارکت گروهى و گفت و شنود منطقى می‌توانند، در محدوده­ى مسائل آمایش سرزمین مطالعه و برنامه‌ریزى کنند. پژوهش حاضر، با چنین هدفی به بررسی چگونگی برخورداری فضایی در سطح استان هرمزگان پرداخته است. شاخص‌های این پژوهش توسعه­ی زیرساخت­ها و امکانات بهداشتی- درمانی است که کیفیت توزیع آن در سطح شهرستان­های استان هرمزگان مقایسه شده است. روش مطالعه در این پژوهش، علی- مقایسه­ای بوده و تلفیق روش شباهت به گزینه­ی ایده­آل (TOPSIS)، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تحلیل خوشه­ای استفاده شده است. نتایج این تحقیق می­دهد که عدم برخورداری نسبی در سطح استان هرمزگان از لحاظ برخورداری از شاخص‌های توسعه­ی بهداشتی-درمانی مشاهده می­شود؛ چنانکه شهرستان بندرعباس به عنوان مرکز سیاسی-اداری استان، برخوردارترین شهرستان از نظر شاخص­ توسعه­ محسوب می­شود و اختلاف نسبتاً زیادی با دیگر شهرستان‌های این استان دارد. بنابراین، توسعه­ی فضا در استان هرمزگان، نیازمند به­کارگیری اصول و بنیادهای آمایش سرزمین با رویکرد توسعه­ی پایدرا است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial Planning of the Hormozgan Provinces by Using of Multi Criteria Decision Making

نویسندگان [English]

  • Kiuomars Yazdanpanah Dero 1
  • Mosayeb Qarebeigi 2
  • Gholamreza Niyasari 3
1 Assistant Prof. in Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A. student of Political Geography, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 M.A. in Political Geography, Ferdowsi University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Abstract
    Spatial Planning is a comprehensive and methodological totality from the composition of management capacities and comprehensive geographical indicators. This combined knowledge, deals with, organizing space, developed for the purpose, homogeneous and heterogeneous distribution of development in all areas and land areas and support sustainable development. Thus, identification and characterization of the spatial distribution of discrimination and injustice in the way that knowledge is possible. This study aims to examine how such a distributed development is conducted in the province. Among the indicators of development, infrastructure and health facilities opted to investigate the distribution and development of Hormozgan province-level city (14 elected city) is compared. The methodology of this study is descriptive-analytical and using of multi-criteria decision making (MCDM) techniques like combined methods of TOPSIS, AHP and Cluster Analysis. The results showed that there is a level of deprivation in the province in terms of health status indicators, and spatial distribution, so that the city of Shiraz, as the political center of the province, is developed most, city of geography of organization, is a relatively large difference between the development index and other cities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Spatial Planning
  • sustainable development
  • Hormozgan province
  • Multi Criteria Decision Making

مراجع

بیات، م. (1388). سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش کوار شهرستان شیراز با استفاده از روش تحلیل خوشه­ای، فصلنامه­ی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 33، سال 20، بهار 1388.
پورطاهری، م. (1389). کاربرد روش‌های تصمیم گیری چند شاخصه در جغرافیا، انتشارات سمت.
حکمت نیا، ح.، و موسوی، م. ن. (1383). بررسی و تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه و نابرابری‌های ناحیه­ای در استان یزد، فصل نامه علمی – پژوهشی جغرافیا و توسعه، صص 101-112
دانشیان، ب.، پورجعفر، ص.، کافی، آ. و دهقان نژاد، پ. (1386). تحلیل پوششی داده‌ها و تحلیل‌های آماری، مجله ریاضیات کاربردی واحد لاهیجان، سال چهارم، شماره 12، 1386.
زاهدی اصل، م. (1381). مبانی رفاه اجتماعی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی
زبردست، ا. (1380). کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، مجله هنرهای زیبا، شماره 10، صص 22-13.
زنگی آبادی، ع. (1378). تحلیل و سازماندهی ساختار فضایی شاخص‌های توسعه شهری در شهرهای بالای صد هزار نفر جمعیت، رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه هرمزگان
زیاری، ک. (1383). مکتب‌ها، نظریه‌ها و مدل‌های برنامه­ریزی منطقه­ای، انتشارات دانشگاه یزد
سالنامه­ی آماری استان هرمزگان، 1392. استانداری استان هرمزگان
شریف زادگان، م. ح.، و فتحی، ح. (1384). ارزیابی آسیب­پذیری زیست محیطی برای برنامه­ریزی منطقه­ای در حوزه‌های سه­گانه­ی زیست محیطی البرز به روش سلسله­مراتبی، علوم محیطی، شماره­ی 10، ص 1-20
ضرابی، ا.، شیخ­بیگلو، ط. (1390). سطح­بندی شاخص‌های توسعه سلامت استان‌های ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 42، صص 128-107
فرجی سبکبار، ح.، رضاعلی، م. (1388). مقایسه مدل‌های گسسته و پیوسته مکانی (مطالعه موردی: مکان­یابی محل)، فصل نامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 63.
Adshead, F. , Thorpea, A. , and Rutter, J. (2006). Sustainable development and public health: A national perspective, Public Health (120):1102–1105.
Bowen, W. (1993). AHP: Multiple Criteria Evaluation, in Klosterman, R. et al (Eds), Spreadsheet Model for Urban and Regional Analysis, New Brunswick: Center for Urban policy Research.
Cavallaro, F. (2010). A Comparative Assessment thin–film photovoltaic production processes using the ELECTRE III method, Energy Policy (38): 463- 474.
Clegg, S. R. , Kornberger, M. (2006). Space, organizations and management theory. Malmö: Liber.
Conzens, P. M. (2002). Viewpoint Sustainable Urban Development and Grim prevention Through Environmental Desir for the British City, Towards an Effective Urban Ervironmentalism for the 21s century,www. elsevier. com/locat/eiar.
Distaso, A. (2007). Well-being and/or quality of life in EU countries through a multidimensional index of sustainability, Ecological Economics (64): 163-180.
Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. Cambridge: Polity Press
Granovetter, M. (1985). Economic action and economic structure: the problem of embeddedness. American Journal of Sociology, 91, 481-510.
Hernes, T. (2004). The spatial construction of organization. Amsterdam: John Benjamins
Hui, Y. T. , Bao, H. H. , and Siou, W. (2008). Combining ANP and TOPSIS Concepts for Evaluation the Performance of Property-Liability Insurance Companies, Science Publications, Journal of Social Sciences 4 (1): 56-61.
Hwang, C. L. , Masud, A. S. (2008). Multiple Objective Decision Making Methods
Jadidi, T. S. Hong, F. Firouzi, R. M. , Yusuff and Zulkifli, N. (2008). TOPSIS and fuzzy multi-objective model integration for supplier selection problem, Department of Mechanical and Manufacturing Engineering, University Putra Malaysia, 31(2): 762-769.
Müller, M. (2013). Geography of Organization, International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. Second edition. James D. Wright (editor). Elsevier: Amsterdam
Opricovic, S. , Tzeng. G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156: 445–455.
Philo, C. , Parr, H. (2000). Institutional geographies: introductory remarks, GEOFORUM, 31(4), pp. 513-521.
Rogers, T. B. , Bruen, M. (1998). a system for weighting environmental ELECTER III, European Journal of Operational Research (107): 507-529.
Saaty, T. L. (2008). Relative Measurement and its Generalization in Decision Making: Why Pairwise Comparisons are Central in Mathematics for the Measurement of Intangible Factors, The Analytic Hierarchy/Network Process02, 251-318.
Soja, E. W. (1971). The Political Organization of Space, Association of American Geographers, Washington, DC. Commission on College Geography.
Trinantaphyllo, E. (2008). Multi-Criteria decision making method: a comparative study, Boston, MA, USA: Kluwer Academic Publishers.
Tsaur, S. H. , Chang, T. Y. , and Yen, C. H. (2002). The evaluation of airline service quality by fuzzy MCDM, Tourism Management (23): 107 – 115.
Wang, X. , Triantaphyllou, S. (2008). Ranking irregularities when evaluating alternatives by using some ELECTRE method, Omega (36): 45- 63.
Weber, M. (1922). Wirtschaft und Gesellschaft. Tübingen: Mohr.
Weick, K. (1979). The social psychology of organizing. Random House: New York
Wu, H. Y. , Tzeng, G. H. , and Chen, Y. H. , 2009. A fuzzy MCDM, approach for evaluating banking performance based on Balanced Scorecard, Expert systems with Applications(36): 10135-10147.
Xia, H. C. , Li, D. F. , Zhou, J. Y. and Wang, J. M. (2014). Fuzzy Lin Map method for multi – attribute decision making under fuzzy environments, Journal of Operational Research (131): 587- 620.
Zanakis, SH. , Soloman, A. , Wishart, N and Dulish, S. (1998). Multi-attribute decision making: Assimilation comparison of select methods, European Journal of Operational Research (107): 507-529.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار