نقش مهاجرت معکوس در تحولات اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی روستاهای ساحلی شهرستان رشت

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

2 استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

3 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

چکیده

مهاجرت معکوس پروسه مهاجرت از روستا به شهر و بازگشت به موطن روستایی است. روستاهای ساحلی شهرستان رشت یکی از مناطقی است که پدیده مهاجرت معکوس را تجربه کرده است. بی‌تردید این بازگشت دارای تأثیرات کالبدی- محیطی و اجتماعی فراوانی خواهد بود اما هدف تحقیق حاضر تحلیل و تبیین پیامدهای مهاجرت‌های معکوس در تحولات اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی روستاهای ساحلی شهرستان رشت طی دو دهه اخیر است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که تحولات اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی روستاهای منطقه مورد مطالعه در ابعاد مختلف تا چه حدی متأثر از مهاجرت معکوس بوده و اثرات و پیامدهای مهاجرت‌های معکوس در روستاهای ساحلی منطقه مورد مطالعه چگونه بوده است‌؟ روش مورد استفاده در این مقاله روش کتابخانه‌ای و میدانی بوده که برای تکمیل داده‌ها و اطلاعات از ابزارهایی مانند مشاهده مستقیم و عکس و پرسشنامه نیز استفاده نموده و برای تعیین جامعه نمونه از روش مورگان استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می‌دهد در صورتی که مدیران روستایی بتوانند سرمایه حاصل از مهاجرین را جذب نمایند به‌طور حتم خواهند توانست کمک بیشتری به توسعه روستایی داشته باشند و البته مهاجران بر فرهنگ کلی جامعه جدید تأثیرگذار هستند، از این رو، مدیریت بحث آسیب‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی و نحوه تأثیرپذیری مهاجران از فرهنگ مقصد یا تأثیرگذاری آن‌ها بر فرهنگ مقصد نیز بایستی مدیریت شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of reverse migration in socio-economic and cultural developments in Rasht coastal villages

نویسندگان [English]

  • Zahra Maleki 1
  • Nasrollah Molaei Hashjin 2
  • Mohammad Baset Ghorshi Mina Abad 3
1 PhD student in Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran.
2 Professor of Geography Department,‌ Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran.
3 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Reverse migration is the process of migrating from village to town and back to rural home. Rasht coastal villages are one of the areas that has experienced the phenomenon of reverse migration. This return will undoubtedly have many physical, environmental and social impacts but the purpose of the present study is to analyze and explain the consequences of reverse migration in the socio-economic and cultural developments of Rasht coastal villages during the last two decades. The main question of this article is that to what extent have the socio-economic and cultural developments of the villages in the study area been affected by the reverse migration and how were the effects and consequences of the reverse migration in the coastal villages of the study area? The method used in this article is library and field method it also uses tools such as direct viewing, photos and questionnaires to complete the data and Morgan's method was used to determine the sample population. The results of the study show in the event that rural managers can attract immigrant capital will be able to contribute more to rural development and of course immigrants have an impact on the overall culture of the new society, hence, the management of the discussion of cultural, social, economic and psychological damages and how immigrants are affected by the target culture or their impact on the target culture also needs to be managed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • migration
  • reverse migration
  • village
  • Rasht city
آراسته خو ، محمد (1370) نقد و نگرش به فرهنگ اصطلاحات علمی‎و اجتماعی ، تهران ، گستر.
ارشاد ، فرهنگ (1370)،مهاجرت ، شهرنشینی و توسعه انتشارات سازمان بین الملل کار.
اسکلدون ، رونالد (1996)، مهاجرت روستاییان به شهر و اثرات آن درکاهش فقر روستایی ترجمه حمید رضا وجدانی ، دانشگاه شریف.
اعتماد ، گیتی (1363)، شهر نشینی در ایران ، مهاجرت در ایران در دهه‎های اخیر تهران ،آگاه.
اوبرای ، آ،یس(1370)، مهاجرت شهرنشینی ، توسعه ، ترجمه فرهنگ ارشاد
آیرملو،رضا (1363)،مهاجرت از روستا به شهرها در ایران ، بخش تحلیل مهاجرت ، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز شماره 133.
ایمان ، محمد تقی (1368)،مهاجرت در کشورهای جهان سوم ، مجله ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه فردوسی مشهد .
بدیعی ، ربیع (1362)، جغرافیای مفصل ایران جلد اول، انتشارات اقبال ، تهران.
بدیعی ، ربیع (1362)، جغرافیای مفصل ایران جلد دوم، انتشارات اقبال ، تهران.
زاهد زاهدانی ، سید سعید (1365)، نظری در مورد مهاجرت با توجه به نمونه ایران ، نشریه علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز شماره 1.
زنجانی ، حبیب الله (1376) ، تحلیل جمعیت شناسی تهران ، سمت.
زنجانی ،حبیب الله(1380)،مهاجرت ،تهران ،سمت و اثرات.
مهدوی ،د(1382)، نقش توریسم در توسعه روستایی پیرامون شهرها.
53-مهدوی ، مسعود (1374)، جغرافیای روستای ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، تهران .
مهدی ، جمال (1375)، عوامل موثر بر توسعه و گسترش کالبدی شهرها ، خلاصه مقالات اولین سمینار شهرسازی و ابنیه تاریخی دانشگاه زنجان.
مهدوی ، مسعود (1371)، جغرافیای روستای ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، تهران .
مهدوی ، مسعود (1374)، جغرافیای روستای ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، تهران .
وحیدی ، پریدخت (1364)،مهاجرتهای بین المللی و پیامدهای آن ، انتشارات سازمان برنامه و بودجه .
زنجانی، حبیب الله ( 1380 ) مهاجرت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی.
لهسایی زاده، عبدالعلی (1368 ) نظریات مهاجرت، شیراز: انتشارات نوید.
مجموعه برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشورجمهوری اسلامی ایران 1389، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور.
مرکز تحقیقات وبررسی مسائل  روستایی ،1379، نقش جهادسازندگی در بخش کشاورزی و توسعه روستایی ،مجموعه مقالات ، چاپ اول ، تهران وزارت جهاد سازندگی .
مطیعی لنگرودی،دکترسیدحسن،1382، مدیریت و نو سازی روستایی تجربه اروپا و شمال آمریکا ، فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیا و توسعه ناحیه ای ، دانشگاه فردوسی مشهد.
معاونت پژوهشی و جهاد دانشگاهی واحد تهران ، 1387 ، بررسی و تحلیل قوانین و مقررات مرتبط با امور دهیاریها وارائه پیشنهادات قانونی جهت رفع ابهامات ، تعارضات و خلاءهای  قانونی آن ، انتشارات جهاد دانشگاهی.
مهدوی، مسعود، 1377، مقدمه ای بر جغرافیای روستایی ایران جلد اول، انتشارات سمت تهران.
موسسه توسعه روستایی ایران،1381،چالش‌ها و چشم‌اندازهای توسعه روستایی ایران،تهران.
مولایی هشجین،دکترنصرالله،1385،چشم اندازجغرافیایی (مفاهیم ،تعاریف ،تقسیمات)،فصلنامه چشم اندازجغرافیایی،دانشگاه آزاداسلامی واحدرشت.
 https://www.ft.com
https://www.jmaterenvironsci.com