نقش منطقه گرایی بر روابط ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

2 دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استاد یار اقلیم شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

با پایان یافتن جنگ سرد، روند همگرایی منطقه ای وارد مرحله جدیدی شد. به علت اولویت یافتن فعالیتهای اقتصادی بر اقدامات نظامی و بروز ایده ژئواکونومی، بیشتر توافقات منطقه ای در قالب همکاری های متقابل اقتصادی تعریف شده است. این تحقیق در صدد است نقش منطقه گرایی بر روابط ژئواکونومیک ایران و کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با مراجعه به منابع کتابخانه ای و سایتهای معتبر نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام گردیده است. منطقه جنوب غرب آسیا به دلیل دارا بودن منابع انرژی و ظرقیتهای ژئواکونومی مرکز توجه جهانی قرار گرفته است.کشور جمهوری اسلامی ایران به لحاظ قرار گرفتن در حوضه مهم خلیج فارس و منطقه جنوب غرب آسیا و دارا بودن منابع انرژی، علاوه بر اهمیت ژئوپولیتیکی و استراتژیکی اهمیت ژئواکونومیکی ویژه ای پیدا کرده است. کشور جمهوری اسلامی ایران می تواند با بهره مندی از این ظرفیت و با ایجاد همگرایی منطقه ای و منطقه گرایی با کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا به اهداف ژئواکونومیک در منطقه دسترسی پیدا کند. اما ج.ا.ایران تا کنون در ایجاد منطقه گرایی و همگرایی های منطقه ای به منظور دستیابی به رهبری ژئوپولیتیکی و قدرت تاثیرگذاری بر سیاستهای انتقال انرژی در منطقه موفق نبوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of regionalism on geo-economic relations of Iran and other countries in south west of Asia

نویسندگان [English]

  • Majid Qasabzadeh 1
  • Mohammad Akhbari 2
  • Davood Hassan Abadi 3
1 Student of Political Geography, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
2 Associate Professor of Political Geography, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor of Climatology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
چکیده [English]

By ending the Cold War the regional convergence entered a new level that due to prioritizing economy activities over military actions and the emergence of geo-economic idea most of the regional agreements are described as a form of mutual corporations. This research is going to analyze the role of regionalism on Iran geo-economic relations with the countries of southwest of Asia. The method of this research is analytical- descriptive collecting data and information from libraries and valid websites. Southwest of Asia has become the focus of global attention because of the energy resources and geo-economics capacities. The Islamic Republic of Iran due to being located in the important area of Persian Gulf and southwest of Asia and having energy resources In addition to geopolitics and geostrategic importance has got a special geo-economics importance. Iran can use this capacity, and creating convergence and regionalism with the countries of the area to reach the geo-economic goals in the area. But Iran hasn’t been successful in creating convergence and regionalism with the countries of the area in the mean of geopolitics leadership and influential power on energy transporting policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • regionalism
  • regional convergence
  • geo-economy
  • geo-strategy

مراجع

اخباری،محمد،1383،ساختار ژئوپولیتیکی جهان و تاثیر آن بر خاورمیانه، مجموعه مقالات نخستین کنگره علمی انجمن ژئوپولیتیک ایران،تهران، سازمان جغرافیایی.
کیهان برزگر، (1388)، منطقه­گرایی در سیاست خارجه ایران، مطالعات اوراسیای مرکزی، مرکز مطالعات عالی بین­الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی(ویژه همایش مطالعات منطقه­ای سال دوم) زمستان 1388
 کاتوزیان، محمد علی همایون، 1377، جامعه شناسی تاریخی ایران، نفت و توسعه اقتصادی، ترجمعه علیرضا طیب، نشر مرکز، تهران
الوندی، فاطمه،1389،بررسی منطقه گرایی خاورمیانه ای و اروپایی، مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc، peace-ipsc.org.
پیشگاهی فرد،زهرا و محمد علی رحمانی، 1390، قلمروخواهی ایران و آمریکا در خاورمیانه، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
 حسینی، لطیفه،1394، نقش منطقه گرایی در حفظ صلح و امنیت منطقه ای،فصلنامه پژوهشهای تطبیقی حقوق اسلام و غرب،شماره 3، پاییز 1394.
زین العابدین عموقین،یوسف،1396،ژئوپولیتیک(ایده-کاربد)دانشگاه آزاداسلامی واحد رشت.
 الهی،همایون،1384،خلیج فارس و مسائل آن، نشر قومس.
جعفری ولدانی، اصغر،1388، چالشها و منازعات در خاورمیانه، پژوهشکده مطالعاتراهبردی.
عزتی،عزت اله،1384،ژئواکونومی انرژی و پیامدهای امنیتی آن بر سه کشور ایران، پاکستان و هند، فصلنامه ژئوپولیتیک ایران.
عزتی، عزت اله،1385،
خبرگزاری شانا، 2/5/1386
 فاست،لوئیس،1386،روابط بین المللی خاورمیانه، ترجمه: احمدسلطانی نژاد، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، تهران.
کولایی،الهه،1379،اکو و همگرایی منطقه ای، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، تهران.
کمپ، جفری و رابرت هارکاوی،1383، جغرافیای استراتژیک خاورمیانه جلد 1و2،ترجمه: سید مهدی حسینی متین، پژوهشکده راهبردی، تهران.
رشنو،نبی اله، 1392، ژئوپولیتیک و دیپلماسی اقتصادی ایران، نشر مرکز ملی جهانی شدن، ریاست جمهوری.
صفوی، سید یحیی، ( 1380 )، مقدمه ای بر جغرافیای نظامی ایران، جلد سوم، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، دانشگاه امام حسین ( ع )، تهران
 زین العابدین عموقین،یوسف،1386،درآمدی بر جغرافیای سیاسی پیشرفته، انتشارات کتیبه گیل، رشت.
  عزتی،عزت اله،1385،استراتژی آمریکا در خلیج فارس، همشهری دیپلماتیک، 9/11/1385.
ویسی،هادی، 1396، جغرافیای منطقه خلیج فارس ، انجمن ژئوپولیتیک ایران.
مجتهد زاده،پیروز،1381، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، انتشارات سمت، تهران.
محرابی،علیرضا و حسین مهدیان، 1389، انرزی و امنیت ملی ایران، نشر انتخاب.
ولایی، علیرضا،1382، نقدی بر خواندنیهای ژئوپولیتیک، معاونت پژوهشی امام باقر(ع).      
خبرگزاری شانا 2/5/1386.
بهادر زارعی و دیگران، 1394، منطقه گرایی و چالشهای آن در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران،پژوهشهای جغرافیای انسانی شماره 4 زمستان 1394
سریع القلم، محمود،1384، ایران و جهانی شدن، مرکز تحقیقات استراتژیک، تهران
 هاشمی، فاطمه و نبی اله رشنو،1395، ایران و تحولات ژئواکونومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
 british peter 2009
energypost 24 1398
www.trt.net.tr nov 2017                                                               
https://www.aa.com 2018
 Stewart M. Patrick.                                                                                    
  foreignaffairs.com 2012  
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 9، شماره 36
آذر 1398
صفحه 665-680

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار