نسبت طرد اجتماعی و فقر شهری در میان کارتن‏خواب‏های شهر تهران

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

این مقاله با هدف پیدا کردن رابطه‏ی فقر شهری و طرد اجتماعی در میان کارتن‏خواب‏های شهر تهران انجام شد. پژوهشگر با مصاحبه‏ی میدانی از کارتن‏خواب‏ها که تعداد 12048 نفر در گرمخانه‏ها به سر می‏بردند، اقدام به گردآوری داده نمود. پس از 38 مصاحبه که به اشباع نظری رسید، نتایج نشان داد که سه گروه از کارتن‏خواب‏ها در چرخه‏ی طرد اجتماعی و فقر شهری گرفتار آمده‏اند. گروه اول، به دلیل مهاجرت خودخواسته و بدون برنامه‏ریزی برای پیدا کردن فرصت‏های بهتر زندگی همزمان و در رابطه‏ای متقابل، طرد اقتصادی و فقر شهری را تجربه کرده‏اند که پس از آن به دلیل ناسازگاری با مقصد مهاجرت و کمبود روابط سالم، طرد فرهنگی و طرد اجتماعی هم در این چرخه وارد شده است. گروه دوم، به دلیل مهاجرت خانواده با مهاجرتی ناخواسته و اجباری مواجه بوده‏اند که سکونت در مناطق آسیب‏زای شهر فرصت‏های مناسبی برای تجربه‏ی موقعیت‏های پرخطر فراهم نموده و در نهایت با طرد خانواده، ابتدا طرد اجتماعی را تجربه کرده‏اند و به مرور زمان وارد چرخه‏ی فقر و طرد اجتماعی- اقتصادی شده‏اند. گروه سوم، هرگز طرد اجتماعی را تجربه نکرده بودند و در عین حال از موقعیت اقتصادی و اجتماعی خوبی هم برخوردار بودند که اعتبار اجتماعی هم به همراه موقعیت‏های مطلوب داشتند. اما سرخوردگی‏های ناشی از شرایط اجتماعی و گاهی انتقام‏گیری سبب ورود این افراد به گروه کارتن‏خواب‏ها بود؛ این گروه به انزوای اجتماعی و دوری‏گزینی پناه برده بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Proportion of Social Exclusion and Urban Poverty among the Homelessness of Tehran

نویسنده [English]

  • Seyed Saeid Aghaei
Assistant Professor, Department of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This article aimed to find the relationship between urban poverty and social exclusion among the dormancy cartoon in Tehran. the researcher, with the view that social exclusion is not purely economic, while social damage can’t be analyzed solely by antitrust approach, was conducted with a field interview of the homelessness that numbered 12048 They were housed in gardens, they were collected. After 38 interviews that reached theoretical saturation, the results showed that three groups of sleep cartons were caught in a cycle of social exclusion and urban poverty. The first group, due to voluntary and unplanned immigration, to find better opportunities for living together in a reciprocal relationship, economic rejection and urban poverty, which was subsequently due to inconsistencies with the destination of immigration and lack of Healthy relationships, cultural exclusion and social exclusion have also entered into this cycle. The second group faced unwanted and compulsory immigration due to family immigration, which has shown that living in vulnerable areas offers opportunities for experiencing high-risk situations, and ultimately, with family rejection, first experiences social exclusion And have gradually entered the cycle of poverty and social-economic exclusion. The third group never experienced social exclusion, but at the same time enjoyed a good social and economic situation, which had a positive social standing. But frustrations due to social conditions and sometimes revenge led to the entry of these people into the Cartoon Dreams Group, which had sought refuge in social isolation and exclusion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social exclusion
  • Urban poverty
  • Social isolation
  • Risky situations
  • Homelessness
ابونوری، اسماعیل و رضا عباسی قادری. (1386). برآورد اثر رشد اقتصادی بر فقر ایران. فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی ایران. سال 9، شماره 30، صص 52-23
احمدی، حبیب. (1384). جامعه شناسی انحرافات. تهران: انتشارات سمت
اصغرپور، کسری؛ نسیم خانلو؛ کرامت‏الله زیاری و وحید شالی امینی. تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی (مطالعه‏ی موردی: محله دزاشیب منطقه‏ی یک شهرداری تهران). فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‏های اخلاقی (ISC)، پاییز 1397، شماره 33، صص 36-21
بزرگوار، علیرضا؛ کرامت‏الله زیاری و مسعود تقوایی. (1396). سنجش مکانی پهنه‌های فقر شهری در شهرهای جدید (مورد مطالعه: شهر جدید هشتگرد). فصلنامه علمی پژوهشی مجلس و راهبرد (ISC)، زمستان 1396، شماره 92، صص 27-5
تافلر، آلوین. (1387). موج سوم. ترجمه‏ی شهیندخت خوارزمی. تهران: نشر فرهنگ نو
جوادی، سیدمحمدحسین و اعظم پیله‏ور. (1396). بررسی تجربه زیسته مصرف‏کنندگان بی‏خانمان: پژوهشی کیفی. فصلنامه علمی پژوهشی اعتیادپژوهی (ISC)، بهار 1396، شماره 41، صص 48-27
راغفر، حسین، میترا باباپور و محدثه یزدان‏پناه. (1394). بررسی رابطه رشد اقتصادی با فقر و نابرابری در ایران طی برنامه‏های اول تا چهارم توسعه. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران. سال چهارم، شماره 16، زمستان 1394، صص 79-59
رمضانی، ابوالفضل؛ علی ربیعی؛ محمدجواد زاهدی مازندرانی و سیداحمد فیروزآبادی. (1397). مقایسه جهت‌گیری‌های کارآفرینی اجتماعی و خیریه‌ای بر جنبه‌های مختلف فقر در نهادهای حمایتی شهر مشهد، فصلنامه علمی پژوهشی مجلس و راهبرد (ISC)، زمستان 1397، شماره 96، صص 212-179
روستایی، شهریور؛ حسین کریم‏زاده و فاطمه زادولی. (1397). شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر گستره فقر شهری؛ (مطالعه موردی: محله آخماقیه تبریز). فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‏ریزی منطقه‏ای (ISC)، پاییز 1397، شماره 31، صص 166-153
سپهوندی، علی، معصومه شفیعی و حدیث حیدری‏راد. (1395). مقایسه طرد اجتماعی، احساس پیوستگی و ادراک خطر در افراد وابسته به مواد، سیگار، قلیان و افراد عادی. فصلنامه علمی ترویجی سلامت اجتماعی (ISC)، زمستان 1395، شماره 12، صص 224-205
شالچی، سمیه و صفیه قلی‏زاده. (1397). تجربه‌ی طرد اجتماعی زنان در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد مطالعه: محله‌ی اسلام‏آباد تهران). فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات جامعه‏شناختی شهری (ISC)، تابستان 1397، شماره 27، صص 94-64
طالبان، محمدرضا. (1378). بزهکاری جوانان و نظریه‌ی کنترل؛ بررسی تجربی. نمایه‌ی پژوهش. شماره‌ 17، صص100-112
علامه، غلامعلی و دیگران. (1387). بررسی روند تحول فقر و تکدی‏گری در توسعه اجتماعی و راهکارهای کاهش آن. تهران: معاونت امور اجتماعی و فرهنگی اداره کل مطالعات اجتماهی و فرهنگی
کلانتری، محسن و محمدکاظم جباری. (1392). آسیب شناسی کالبدی حوزه های تمرکز بزهکاری در محدوده منطقه 19 شهر تهران، مطالعه موردی: جرائم مربوط به سرقت به عنف و مواد مخدر. فصلنامه جغرافیا. سال یازدهم ، شماره 36 ، صص 157-139
موحد، علی و سامان ولی‏نوری. (1396). تحلیل پویایی فقر شهری در کلان‏شهر تهران 90-1375. فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا، زمستان 1396، شماره 55، صص 50-37
Burt, Martha R., Pearson, Carol L., Montogomery, Ann Elizabeth (1999).Homelessness: Prevention, strategies, effectiveness. Nova science publishers, New York.
Estivill, J, (2003). In  Levinas, Emmanuel & et al., (2007), Sociality and money, Journal of Business Ethics, September 2007, Volume 81, Issue 3, pp 545–553
Pleace  N,  Jones  A,  England  J. (2001) Access  to  general  practice  for  people  sleeping  rough.  York:  Centre for Housing Policy.
Sen, D, (1997). In  Levinas, Emmanuel & et al., (2007), Sociality and money, Journal of Business Ethics, September 2007, Volume 81, Issue 3, pp 545–553
Walker, Russell J. & Walker, Barth P. (1997). In  Levinas, Emmanuel & et al., (2007), Sociality and money, Journal of Business Ethics, September 2007, Volume 81, Issue 3, pp 545–553