سنجش سطح ایمنی بوستان‌های شهری (مطالعه موردی: بوستان‌های منطقه 1 شهر شیراز)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

امروزه در جهان، مسأله ایمنی در فضاهای عمومی به خصوص بوستان‌های شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا، مقاله حاضر با هدف ارزیابی متغیرها و شاخص‌های ایمنی در بوستان‌های منطقه یک شهر شیراز و سنجش و رتبه‌بندی بوستان‌های مزبور بر اساس این شاخص‌ها صورت گرفته است. این پژوهش از نظر روش توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی است. اخذ اطلاعات از طریق توزیع پرسشنامه در میان 300 نفر بعنوان حجم نمونه، انجام و با استفاده از آزمون‌های آماری T تک نمونه‌ای و کروسکال والیس به تجزیه و تحلیل پژوهش پرداخته شد. نتایج پژوهش بیانگر آنست که میانگین کلی ایمنی در بوستان‌های مورد بررسی 95/2 درصد که نزدیک به حد متوسط قرار گرفته و شاخص‌های دسترسی فیزیکی، طراحی خوانا، روشنایی، ایمنی فیزیکی، احساس ایمنی و ایمنی بهداشتی با میانگین‌های 41/3، 07/3، 89/2، 85/2، 83/2، 64/2، (با توجه به میانگین نرمال 3)، به ترتیب در وضعیت متوسط رو به پایینی قرار گرفته‌اند و بوستان‌های آزادی، بعثت، قدوسی غربی، خلدبرین، کوثر و چمران با میانگین رتبه‌های 69/274، 74/199، 17/168، 70/139، 24/90، 46/30 به ترتیب در رتبه‌های اول تا ششم از نظر شاخص‌‌های ایمنی مورد مطالعه قرار دارند. بنابراین، با توجه به یافته‌های پژوهش، پیشنهاداتی از قبیل: بهبود وضعیت روشنایی محوطه‌ی بوستان‌ها جهت استفاده‌ی شبانه استفاده‌کنندگان و حفاظت از تجهیزات در بوستان ، رسیدگی به سرویس‌‌های بهداشتی و چاره‌اندیشی و انجام تدابیری جهت ممانعت از ورود معتادان و ولگردان خیابانی به داخل بوستان‌ها و غیره جهت بهبود وضعیت ایمنی بوستان‌های مورد پژوهش ارائه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assess the safety level of urban gardensnCase Study: gardens of the 1st district of Shiraz City

نویسندگان [English]

  • hossein ebrahimzadeh asmin 1
  • fazel hajizadeh 2
  • hamidreza rakhshani 3
1 Assistant Professor, Department of Social Sciences, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
2 Master of Geography and Urban Planning, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
چکیده [English]

In today's world, the issue of safety in public spaces, especially urban gardens is of particular importance. Therefore this paper attempts to assess and Measure the safety level of urban gardens the 1th region of Shiraz. This paper is an applied research, the research aims is to evaluate variables and indicators of safety in the city's park. The relevant parameters were assessed and the parks were ranked based on this index. Obtaining information prepared and distributed a questionnaire among a sample of 300 people, by using single-sample Tests as well as Kruskal-Wallis test data and information was used for inferential analysis.The results of the studies indicated that Safety in the Parks Average is 2.95 percent, which is close to the average.And indicators of physical access, legibility design, lighting, physical safety, sense of safety and health safety, respectively with averages3.41, 3.07, 2.89, 2.85, 2.83, 2.64 (according to the normal average 3), respectively, are in a state of moderate to low.Parks: azadi, Besat, khold barin, ghodoosigharbi, kowsar and chamaran with average grade of 274.69, 199.74, 168.17, 139.70, 90.24, 30.46, Respectively ranked from first to sixth in terms of safety indicators studied. Therefore, according to research findings, suggestions such as: Improve lighting conditions in the gardens for nightly use by users, attendance the health services and Remedy and measures to prevent the entry of street addicts and street Stray into gardens, etc To improve the safety of the studied gardens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safety
  • public space
  • Urban gardens
  • Azadi garden
  • city Shiraz
ابراهیم­زاده، عیسی و روستا، مجتبی (1395): «ارزیابی و تحلیل ایمنی پارک­های شهری (موردشناسی: شهر جهرم)»، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه­ای، شماره 18، صص52-37.
ابراهیم­زاده، عیسی؛ ملکی، سعید و حاتمی، داود (1393): «ارزیابی وضعیت ایمنی در پارک­های شهری (نمونه موردی: پارک­های شهر ایذه)»، مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال پنجم، شماره نوزدهم، صص72-57.
ارجمندی، رضا، جوزی، سیدعلی، نوری، جعفر و افشارنیا، آزاده (1387): «مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در پارک­های شهری»، مجله علوم و تکنولوژی محیط­زیست، دوره دهم، شماره 1، 89-75.
اکبرپور سراسکانرود، محمد (1386): «بررسی کاربری فضای سبز (پارکهای شهری) از دیدگاه برنامه­ریزی شهری (نمونه  موردی: منطقه یک شهرداری تبریز)»، سومین همایش ملی فضای سبز و منظر شهری، جزیره کیش، سازمان شهرداریها و دهداریهای کشور.53-43
آزادی­نجات، سعید؛ جلالی، سید غلامعلی و قدسی­پور، سید حسن (1388): «اولویت­بندی معیارهای طراحی در برنامه­ریزی و مدیریت ایمنی پارک­ها و فضاهای سبز شهری با به کارگیری متد تصمیم­گیری چند معیاره»، دومین همایش جامعه ایمن شهر تهران، شهرداری تهران، 86-73
جعفری، حمیدرضا؛ صالحی، اسماعیل و صادقی نایینی، حسن (1389): «بررسی ایمنی زمین­های بازی کودکان در پارک­ها با رهیافت برنامه­ریزی محیطی»، مجله محیط­شناسی، سال سی و ششم، شماره 56، صص24-13.
حسینی، معصومه؛ مهدیان بهنمیری، معصومه و صدیقی، ابوالفضل (1394): «ارزیابی و تحلیل وضعیت ایمنی در پارک­های شهری (نمونه موردی: پارک کوهسنگی و پارک بسیج شهر مشهد)»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، سال سیزدهم، شماره 1، شماره پیاپی 24، 207-185.
حیاتی، باب اله؛ تقی­زاده، مجید؛ رضایی، رسول محمد (1390): «بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی مراجعه­کنندگان از کیفیت خدمات ارایه شده در پارک­های شهر تبریز»، اولین کنفرانس اقتصاد شهری، مشهد، دبیرخانه اولین کنفرانس اقتصاد شهری، 17-1.
خادم­الحسینی، احمد؛ قائدرحمتی، صفر و جمشیدی، زهرا (1395): «ارزیابی پایداری فضاهای سبز شهری در مناطق پانزده­گانه شهر اصفهان»، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 48، شماره 4، 763-751.
خاکپور، براتعلی، کمانداری، محسن و حسینی، سیدمصطفی (1396): «بررسی وضعیت شاخص­های ایمنی در پارک­های منطقه­ای شهر کرمان»، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه­ای، شماره 22، 84-71.
خلیل­نژاد، سیدمحمدرضا و کیانی، واحد (1391): « بررسی کیفی توسعه­ی پارک­های شهری و بهینه­سازی استفاده شهروندان از آن در شهر بیرجند»، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای، شماره 5، 34-21.
روستایی، شهریور؛ ترکمن­نیا، نعیمه و حسینی، معصومه (1393): «بررسی تطبیقی عدالت فضایی در شاخص­های ایمنی پارک­های شهری (مطالعه موردی: پارک کوهسنگی و پارک وحدت شهر مشهد)»، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال ششم، شماره بیست و دوم، 126-109.
سازمان پارک­ها و فضای سبز شهرداری شیراز (1395)، «وضعیت فضای سبز منطقه یک شهر شیراز».
سالنامه آماری شیراز ، گزارش اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی استان فارس (1394): معاونت برنامه­ریزی شهرداری شیراز.
سرایی، محمد حسین و شمشیری، مسلم (1392): «بررسی وضعیت گردشگری در شهر شیراز در راستای توسعه پایدار با استفاده از تکنیک SWOT»، جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 24، پیاپی 49، شماره 1، 88-69.
سرایی، محمد حسین؛ رضایی، محمدرضا و حسینی، سید مصطفی (1392): «ارزیابی وضعیت ایمنی در پارک­های شهری (مطالعه موردی: پارک­های ناحیه­ای شهر یزد)»، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال پنجم، شماره هجدهم، 138-123.
شمس، مجید؛ صفاری راد، علی و قاسمی، احمد (1393): «شهرسازی مشارکتی رویکردی نوین در مدیریت شهری کلان شهرها (مطالعه موردی: منظقه یک شیراز)»، دوازدهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران با محوریت آمایش سرزمین، الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف­آباد.
شیخی، حجت؛ عباس­نژاد، حسن و حقانی، الهه (1395): « ارتقاء کیفیت فضایی پارک­های شهری به منظور افزایش بهره­وری اجتماعی و پیشگیری جرائم ناهنجاری موردشناسی: پارک ملت شهر ایلام»، جغرافیا و آمایش شهری، شماره 21، 152-139.
صادقی نایینی، حسن؛ جعفری، حمیدرضا؛ صالحی، اسماعیل و میرلوحی، امیر حسین (1389): «ایمنی کودکان در زمین­های بازی ­پارک­های شهری (مورد خاص: پارک­های محلی و ناحیه­ای تهران)»، فصلنامه سلامت کار ایران، دوره هفت، شماره 3، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران، 42-32.
فربدنیا، مهران؛ حسینی، معصومه و مینائی، فهیمه (1393): «بررسی و تحلیل وضعیت شاخص­های ایمنی در پارک­های شهری نمونه موردی: پارک ملت شهر مشهد»، تبریز، دومین کنگره بین­المللی ساختار، معماری و توسعه شهری، 8-1.
محمدی، جمال و رخشانی­نسب، حمیدرضا (1390): « تحلیل رفتاری عوامل کمی و کیفی مؤثر بر جذب شهروندان به پارک­های شهری در اصفهان»، فصلنامه­ی فضای جغرافیایی، سال یازدهم، شماره 34، 48-28.
مرکز آمار ایران (1390): «سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهری، سالنامه آماری استان فارس»، سایت www.amar.org.ir
ناصر، مریم و محمدی، اصغر (1395): «ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت پارک­های درون شهری (مطالعه موردی: پارک­های شهر اهر)»، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هشتم، شماره بیست و ششم، 56-44.
الیاسی، ابراهیم؛ زندیه، مهدی و محمودی، آکام (1395): «بازطراحی بوستان­های شهری با تأکید بر توسعه اجتماع­پذیری (مورد مطالعه: بوستان­های شهرمهاباد)»، دوفصلنامه، پژوهش­های منظر شهر، سال سوم، شماره 6، 42-25.
یوسفی روبیات، الهام؛ قسامی، فاطمه؛ صالحی، اسماعیل و جهانی، فاطمه (1393): «تناسب فضایی-مکانی فضای سبز شهری در پارک­های منطقه­ای شهر بیرجند»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره 33، 130-113.
Balram Shivanand, dragicevic Suzana, (2005), “Attitudes Toward Urban Green Space: Inegrating Guestionnaire Survey and Collaborative Gis Techniques To Improve Attitude Measurements”, Landscape and Urabn Planinng.
Cohen, Deborah , Terry Marsh, Stephanie Williamson, Kathryn Pitkin Derose, Homero Martinez, Claude Setodji, Thomas L. McKenzie, (2010), “Parks and physical activity: Why are some parks used more than others”?, Preventive Medicine, No.50.
Nady, Riham (2016), “Toward Effective and Sustianable Urban Park in alexandria”, Procedia Environmental Sciences 34, 474-489.
Rizavi, N., Luby, S., Azam, S. I., & Rabbani, F. (2006). “Distribution and cricumstances of injuries in squatter settlements of Karachi, Pakistan”. Accident Analysis & Prevention , 38(3), 526-531.
Sakip, S. M. R , akhir Norizan Mt, Omar Siti Syaimimi, (2015),Determinant Factors of Successful Public Parks in Malaysia”, Asian Conference On Environment-Behaviour Studies Chung-Ang University, Seoul, S. Korea, 25-27 August 2014.
Syed Othman Thani, Sharifah Khalizah, Hashim, Nor Hanisah Mohd, Wan Ismail, Wan Hazwatiamani (2016), “Surveillance by Design: Assessment Using Principles of Crime Prevention throught Environmental Design (CPTED) in Urban Parks”, Social and Behavioral Sciences, Volume 234, pp506-514.
Williams,C., Thwaites, E. (2011), “Managing Urban Parks, Journal Of Park and Recreation Administration”, 12(2), 11-24.