تاثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی با ارایه الگو (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

امروزه فناوری ارتباطات امکان استخراج دانش را از ذهن صاحبان دانش فراهم می‌سازد که منجر به انتقال این دانش به حوزه‌ها و قلمروهای روستایی می‌شود، با استفاده از این نوع فناوری‌ها می‌توان برای روستاییان از طریق اولویت‌بندی نیازها، فعال کردن آنها، سرمایه‌گذاری در زیرساختها و ارائه‌ی خدمات اجتماعی به عنوان فرایندی مؤثر در توسعه‌ی پایدار روستایی قلمداد شود و همچین در صورتی تکنولوژی صحیح و متناسب با نیازهای جامعه به کارگرفته شود، تاثیرات چشم گیری برتوسعه اجتماعی روستایی خواهد داشت. مساله پژوهشی فناوری اطلاعات و ارتباطات قابلیت لازم برای توسعه اجتماعی در مناطق روستایی را دارد؟ جامعه آماری شامل 25روستا در بخش رودبار قصران می‌باشد، نمونه آماری با استفاده روش نمونه گیری طبقه‌ای بر اساس صفت جمعیتی 5 روستا (امامه بالا، رودک، زایگان، امین‌آباد و زردبند) به صورت تصادفی انتخاب شدند.حجم نمونه 267 نفر می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- پیمایشی است و تحقیق از نوع کاربردی است، ابزار تحقیق پرسشنامه و مشاهده می‌باشد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از هر دو روش توصیفی و استنباطی از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. شاخص های تحقیق(کاهش مهاجرت، تحصیلات مجازی، گرایش به استفاده از اینترنت و کامپیوتر، افزایش آگاهی در حوزه مشارکت، همبستگی خانوادگی) می باشد. نتایج نشان می‌دهد توسعه فناوری اطلاعات رابطه معنی‌داری با توسعه اجتماعی روستا نداشته است. توجه به یافته های پژوهش راهکارهای اجرایی مانند ارائه خدمات نهادی و اداری، افزایش امکانات و تجهیزات از طریق دفاتر ICT در روستا، ارتباط بین مسئولان و روستاییان از طریق دفاتر ICT برای اطلاع رسانی اجتماعی پیشنهاد می شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Information and Communication Technology on The Social Development of Rural Areas by Providing a Achema (Case study: Rudbar Qasran Area)

نویسندگان [English]

  • zohreh Zahrani Azbari 1
  • shohreh taj 2
  • reza borna 3
1 PhD Student, Department of Geography and Rural Planning, Islamic Azad University, , Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 , Assistant Professor of Department of Geography and Rural Planning, Tehran Center, Iran, Tehran.
3 Associate Professor, Department of Geography, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Today communication technologies have made it possible to extract knowledge from the minds of knowledge holders, which has led to the transfer of this knowledge to rural areas and territories. Using these types of technologies, it can be considered for the villagers by prioritizing the needs, activating them, investing in infrastructure, and providing social services as an effective process in sustainable rural development. Also, if the technology is used correctly and in accordance with the needs of the community, it will have significant effects on rural social development. The problem of the present study is how information and communication technology has the necessary capability for social development in rural areas? Accordingly, the statistical population of the study includes 25 villages in the Rudbar Qasran area. The sample size of this research is 267 people. The research method in this study is descriptive-survey and the research is applied type. Also the research tools is questionnaire and observation. In descriptive and inferential methods, SPSS statistical software was used to analyze the data. The research indicators include reduced migration, virtual education, tendency to use the Internet and computers, increased awareness in the field of participation, and family solidarity. The results show that the development of information technology has not had a significant relationship with the social development of the village. research findings, executive solutions such as providing institutional and administrative services, increasing facilities and equipment through ICT offices in the village, communication between officials and villagers through ICT offices for social information are suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information and Communication Technology
  • Social Development
  • Rudbar Qasran
  • Rural Areas

مراجع

آیت، سعید و الهه اعظمیان ، 1390، «تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی زنان روستایی» فصلنامه روستا و توسعه، سال 14 شماره 3 ، تهران، صص 151 – 164
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. 1387، تدوین برنامه راهبردی توسعه کالبدی روستاهای کشور، مجری طرح مؤسسه جغرافیایی دانشگاه تهران با همکاری مؤسسه توسعه روستایی.
پیران نژاد علی ، قلی پور آرین، پور عزت علی اصغر ، حنفی زاده پیام، 1392، تبیین تاثیرات گسترش نفوذ ICT بر توسعه اجتماعی، مدیرت فناوری اطلاعات، دوره 5، شماره 3، سس1-24
جلالی. علی اکبر، عباسی. علی، حسینی. سید اسحاق، اولین طرح جامع خدمات کاربردی فناوری اطلاعات روستایی-روستای قرن آباد، مجموعه مقالات همایش کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه محلی، دانشگاه علم و صنعت ایران ، پژوهشکده الکترونیک ، فروردین ماه4 ۱۳۸
حیدی ساربان وکیل، 1394، نقش فناوری اطّلاعات و ارتباطات در توسعه­ی اجتماعی مناطق روستایی(مطالعه موردی: شهرستان مشگین شهر)، فصلنامه­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی- فرهنگی، دورهی چهارم، شماره­ی 2، صفحات101-85
حیدری ساربان وکیل، میرباقری هیر میرناصر، اشتری مهرجردی اباذر، ابراهیم زاده آسمین حسین؛ زمستان 1395.بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات پیرامون سبک زندگی فرهنگی روستاییان شهرستان مشگین شهر، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)سال هفتم، شماره1 صفحه2
خسروی ، علی ، 1382، فناوری و اطلاعاتی و ارتباطی در توسعه کشاوری و روستایی ، همایش کاربرد فناوری اطلاعات در روستا، دانشگاه علم و صنعت ایران، پژوهشکده الکترونیک
خنیفر، حسین ­و ر­. باباییان­ و ­ز­. موسوی.1389 .باز کاوی ابعاد فناوری اطلاعات و شیوه­ها­، مزایا و چالش­ها . راهبرد . سال 4 ، شماره 6 ( پاییز ).
دادورخانی، فضیله و سحر قربانی؛ 1394. تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقا عملکرد و رضایتمندی کارکنان مراکز پذیرایی گردشگری: مطالعه موردی رستوران‌های میان راه روستای رودک(دهستان رودبارقصران، شهرستان شمیرانات)، فصلنامه علمی پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال هفتم، شماره دوم، بهار 1394
ذوالقدر، حسین و مرتضی قاسم­زاده عراقی.1391 . بررسی نقش شبکه­های اجتماعی در بازنمایی دهکده جهانی مک لوهان.فرهنگ ارتباطات.(زمستان 1391) ، دوره 2 ، ش 8 : 193-171
رضوی­، سیده­زهرا؛ علیرضا موغلی؛ و محمد­حسن سیف.1390. ارایه مدل علی استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان شرکت بهره­برداری نفت و گاز آغاجاری. پایان­نامه کارشناسی­ارشد رشته مدیریت دولتی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه پیام نور استان فارس(شیراز)
رضوی مشعوف سید جمشید، ارمغان سیمین، استعلاجی علیرضا؛ 1397. تبیین نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (آی سی تی) در توسعه اقتصادی دهستان فیروزبهرام. فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا0برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال نهم، شماره1
رهنمایی، محمدتقی. 1370، توان‌های محیطی ایران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
سرامی حسین ، بهاری عیسی، 1389، نقش ICT در توسعه روستایی، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شوشتر، سال چهارم، شماره نهم، تابستان 1389، صص129-154
سروری آرش، اشرف گنجویی فریده، زارعی علی، 1398. فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا0برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال دهم، شماره1ص2
عرب‌نیاسر علیرضا، رحمان‌زاده سیدعلی، 1396، نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در توسعه گردشگری مذهبی(مطالعه موردی:شهروندان تهرانی)، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا0برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال هشتم، شماره1ص12
عنابستانی علی اکبر، وزیری سمیه، 1390، تحلیل آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی ICT در توسعه نواحی روستایی(مطالعه موردی: شهرستان گرگان)، پژوهش های روستایی، سال دوم، شماره یکم بهار 1390
فتحی سروش، مطلق معصومه، 1389 رویکرد نظری بر توسعه پایدار روستایی مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات ICTT، فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره دوم، بهار 1389
فراهنای ، احمد، حجی پور محمد، حق دوست ناهید، فلزی مرتضی، 1391، اثرات گسترش فناوری اطلاعات در توسعه روستایی مورد: روستاهای استان خراسان جنوبی، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال یکم، شماره2، زمستان 1391، پیاپی 2 صفحات 94-79
فرهادی فریبا، صادق ابراهیمی، 1394، بررسی نقش دفاتر ICT روستایی در توسعه اجتماعی زنان روستایی شهرستان شهرضا، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای سال پنجم، شماره 19، پاییز 1394، صص 137-148
قنبری نسب، علی. 1388، تحلیل جایگاه بوم‌شناختی گردشگری خانه‌های دوم در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان رودبارقصران-شهرستان شمیرانات)، دانشگاه تهران.                
مرکز آمار ایران، سرشماری نفوس و مسکن، سال 1395
Annam, S., 2002, ICT as Tool for Rural Development, Available: www.thinkcycle. media.mit,edu/public.www.mazandnume.com
UNDP,work for Human Development,United Nation Development Program,New York,2015
Common, D. (1978). A Theoretical Model for Curriculum Implemntion. Doctoral Dissertation, Ottawa University. Retrieved on 10.03.2010 from
Joice, w. 2000. Telework and the work place of the 21st century. New Orleans, L A : Xavier universities.
- Kozma, R. 2005 . National policies that connect ICT-based education reform to economic and social development. Human Technology, 1(2), 117-120  
Rama,R. 2004. ICT and E-governance for rural development.Center for electronic government, Indian Institute of Rural Management, Ahmedabad, Poetuc, 6(36),220-225.    
Chen, H. 2002. Digital government: technologies and practices. Decision Support Systems, 7(34), 224-226.
- Malecki,E. 2003. Digital development in rural areas: potentials and pitfalls. Journal of Rural Studies,2(4), 205-210
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 42
خرداد 1400
صفحه 281-294

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار