بررسی نمودهای تعامل جغرافیای انسانی- طبیعی در معماری به مثابه درونزایی: مطالعه موردی خانه روستایی اورامان

نوع مقاله : مقاله های علمی - پژوهشی بنیادی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه معماری و ساختمان، دانشگاه فنی و حرفه ای تهران، ایران

3 استادیار دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

امروزه مشابه‌سازی تا کالایی سازی، با نادیده انگاشتن ارتباط با ماهیت وجودی بستر بوم(جغرافیای) انسانی طبیعی، بنیان های معماری را درنوردیده است. مدل درونزا در اقتصاد با ریشه در گیاه شناسی، منابع انسانی و شکوفایی استعداد های درونی انسانی را با آموزش در تقابل با تجمیع امکانات مادی و کالا محوری مورد توجه قرار داده است. پیشینه ی این مفهوم با معانی معماری درونزا وارد ادبیات معماری ایران شد که انسان و مردم را به عنوان علت غایی در تقابل با کالایی سازی محور قرار داده است. این پژوهش با بسط مفهوم درونزایی در پی آزمون این فرضیه هاست : الف. وجود انسان اندرکنش بوم (جغرافیای) انسانی طبیعی، ماهیت معماری درونزا است که در معماری به حضور می‌آید. ب. دلالت‌های اجتماعی فرهنگی یا زیست بوم انسانی تعیین کننده‌ی علل کارکردی، جغرافیایی یا بوم طبیعی است؛ که با روش‌های کیفی و استدلال منطقی، مفهوم نظری معماری درونزا در نسبت با وجود انسان در بوم(جغرافیای) انسانی طبیعی برساخت و با روش تفسیر پدیدارشناسانه، وجوه آن را در خانه‌های روستایی اورامان چنان مصداقی استخراج می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که معماری درونزا مدلی برای خلق و نقد، با مفهومی پدیدارشناسانه، حاصل وجود انسان اندرکنش بوم انسانی طبیعی است که در معماری به تماشا می‌آید و تداوم بودن با معماری در بستر بوم با مراقبت، محافظت و مشارکت ممکن می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Manifestations of Human-Natural Geography (Ecology) Interaction in Architecture as Endogenous: A Case Study of Oraman Rural House

نویسندگان [English]

  • Noureddin Pirkhezri 1
  • Vida Taghvaei 2
  • Behrouz Jani Pour 3
1 PhD student, Department of Architecture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Associate Professor, Department of Architecture and Construction, Technical and Vocational University of Tehran, Iran
3 Assistant Professor, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Nowadays it is acknowledged that simulation and commodification of architecture through ignoring the connection with the existential nature of the ecosystem, has spread across many valuable residential areas after cities, especially in the villages. This research study has sought to find the meaning given to the human inner self within existence and makes endeavors to scrutinize these hypotheses: A. In the endogenous theoretical development, human existence creates the nature of endogenous architecture through the interaction with the natural human ecology. B. Endogenous architecture is a phenomenological concept that creates man and his existence in the ecology through architecture. C. Socio-cultural implications or the human ecology determine the functional, geographical, climatic or natural ecology causes which construct the theoretical concept of endogenous architecture in relation to human existence in the ecology through qualitative methods and logical reasoning. Subsequently, with the method of semiotic and phenomenological interpretation, the endogenous architectural aspects are extracted as an instance in the case study of the architecture of Oraman village houses. The findings of the study demonstrate that endogenous architecture as a model for creating and criticizing the work, is a phenomenological concept that is the result of human existence interacting with the natural human environment observed in architecture (over time), and the continuity of existence and the manifestation of human existence for immortality in the adaptation of architecture with the ecology can occur by care, protection, and participation. And thus the relationship among man’s inner part, architecture, and the environment is crystallized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Endogenous Architecture
  • Natural Human Ecology
  • Existence
  • Oraman Village House
  • Protection
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1380) ، قواعد کلی فلسفه اسلامی، جلد دوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: تهران، ص 591 به بعد.
اردلان، نادر و بختیار، لاله. (1390). حس وحدت، نقش سنت در معماری ایران، ت: ونداد جلیلی و احسان طایفه. تهران: علم معمار رویال، (نشر اثر اصلی 1973).
اسلامی، غلامرضا. (1392). مبانی نظری معماری، عینکمان را خودمان بسازیم. تهران: پژوهشکدۀ هنر و علم معمار.
اسلامی، سید غلامرضا. (1380). فرایند تولید و توسعه درون زا. مجله هنرهای زیبا، شماره 10: 51-44.
الفتی، سمن؛ بابایی، النا. 1380. بررسی مدل رشد درونزا در اقتصاد ایران. مجله پژوهشنامه اقتصادی، 169 دوره 2، شماره 5، تابستان 1381، صفحه 169-184 –
پیرخضری, نورالدین, فلاحت, محمدصادق. (1396). نقش دلالت‌های فرهنگی اجتماعی بر شکل خیمه (مطالعه موردی: سیاچادر بختیاری و آغچ اوی ترکمن. هویت شهر, 11 (1) , 43-52
پرتوی، پروین. (1387). حس مکان، تهران، فرهنگستان هنر.
تقوایی، ویدا. (1389). از چیستی معماری تا تعریف معماری، هویت شهر، سال پنجم، شماره 7، ص 75 تا 86.
تقوایی، سید حسین. (1391). از سبک تا هویت در معماری. نشریه هنرهای زیبا،
معماری و شهرسازی، دوره 17، شماره 2: ص 65-73.
حسینی، سید روناک؛ اسلامی، سید غلامرضا؛ ماجدی، حمید. (1394). تدوین اصول رویکرد درونزا در آموزش معماری. مجله مدیریت شهری و روستایی، شماره 44: 155-175.
حسینی، مالک. (1388). وینکنشتاین و حکمت. نشر هرمس. (نشر اثر اصلی 1921).
حمه جانی, یوسف, بایزیدی, قادر, سحابی, جلیل. (1396). مطالعة کیفی دلالت‌های معنایی معماری هورامان‌تخت از منظر نشانه‌شناسی. باغ نظر, 14 (57) , 45-62.
دباغ، امیر مسعود؛ مختاباد امرایی، سید مصطفی. (1390). تاویل معماری پسامدرن از منظر نشانه شناسی. نشریه هویت شهر، (9) : 72-59.
سالم محمد دانا، حسن پور فرامرز، دژدار امید. گونه‌شناسی کالبدی– ذهنی مسکن بومی مناطق غرب کردستان بر بنیاد نگره‌ تاریخی-تکاملی (مدرسه‌ موراتوری . (مسکن و محیط روستا. ۱۳۹۸; ۳۸ (۱۶۵) : ۳۳-۴۸.
صافیان، محمد جواد؛ انصاری، مائده؛ غفاری، علی؛ مسعود، محمد. 1390. بررسی پدیدارشناسی هرمنوتیک نسبت مکان با هنر معماری، نشریه پژوهش‌های فلسفی، دانشگاه تبریز، سال چهارم، شماره 8.
طهوری، نیر. (1396). آموختن از هایدیگر؛ پدیدارشناسی در معماری تاثیر فلسفه هایدیگر در نظریه پردازی معماری؛ هویت مکان در نظریات کریستین نوربرگ شولتس و کریستوفر الکساندر، فصلنامه کیمیای هنر، سال ششم، شماره 25، 73-92.
فلاحت، محمد صادق. 1395. نگرشی مفهومی به انسان، طبیعت و معماری، نشر دانشگاه زنجان، چاپ اول.
کدخدامحمدی, امیر, دولت آبادی, فریبرز, کابلی, هادی. (1399). انکشاف جهانِ مکان در معماری مسکونی هورامان تخت (ازمنظرهستی شناسانه. نشریه علمی اندیشه معماری, 4 (8) , 120-134
گروت لیندا، وانگ دیوید. 1384. روش‌های تحقیق در معماری، ت: علیرضاعینی فر (1392). تهران: چاپ هفتم، دانشگاه تهران.
موسوی، سید جلیل؛ عینی فر، علیرضا؛ پرتوی، پروین؛ حبیب، فرح. (1398). گفت و گوی درون و برون در 31. نگرش پدیدارشناسانه به مکان. نشریه هویت شهر، (39) : ص 35-46.
مولوی، جلال الدین محمد بلخی. 1396. مثنوی معنوی، تصحیح: محمد علی موحد. نشر هرمس.
معماریان غلامحسین، عظیمی سیروان، کبودی مهدی. ریشه یابی کاربست رنگ آبی در پنجره‌های ابنیه سنتی مسکونی (نمونه موردی ابنیه مسکونی اورامان. مجله پژوهش‌های معماری اسلامی. ۱۳۹۳; ۲ (۲) : ۴۶-۵۹.
مهدوی, ابوالقاسم, طاهری هنجنی, مرضیه, شمس الاحرار, فاطمه. (1396. تأثیرآزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خاورمیانه (با تأکید برمدل‌های رشد درون‌زا) ، مجله اقتصاد کاربردی، شماره 20, 11-22.
لنگ، جان، 1386، آفرینش نظریه معماری، ت: علیرضا عینی فر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، (نشر اثراصلی1987).
نیچه، فریدریش؛ هایدگر، مارتین؛ گادامر، هانس گئورگ. 1377. گزیدۀ جستارهای هرمنوتیک مدرن. (ت: بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی، مترجمان.) تهران: چاپ اول، نشر کانون چاپ.
نوربرگ، شولتز، کریستیان، (1393) ، معماری: معنا و مکان، مترجم: ویدا نوروز برازجانی، پرهام نقش. (نشر اثر اصلی 1998).
نوربرگ- شولتز، کریستیان. 1381. مفهوم سکونت، به سوی معماری تمثیلی، ت: محمود امیر یاراحمدی، تهران: آگه.
Heidegger, Martin; (1971) , Building Dwelling Thinking” in: Poetry, Language, Thought ; trans. Albert Hofstadter; New York, Harper & Row.
Malpas, ieff. 2006. Hidegger,s Topologe. Cambridge: MIT PRESS.
Magee, B. 1978. Men of Ideas: Some Creators of Contemporary Philosophy, Oxford University Press, 1978 ISBN0-19-283034-1 (later titled Talking Philosophy: Dialogues With Fifteen Leading Philosophers).
Magee, Bryan. 2016. The story of philosophy, The essential gnide to 2500 years of western philosophy, published: 2May 2016, ISBN: 9180241241264, Hard back, Penguin Books Australia, Dorling Kindersley.
Rapaport,Amos (1969) ,House Form and culture,University college London29.
Romer, P. M. (1994) , The Origins of Endogenous Growth, Journal of Economic Perspectivs, Vol. 8. , No. 6.
We, Gladys, 1994, What is Endogenous Theory? http: //thump. cprost. sfu. ca/we/mise/endogenous, Gladys we (we@sfu. eas.).