تأثیر تحریم بر تغییرات تکنولوژی در صنایع ایران با توجه به موقعیت استراتژیکی (1394-1374)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه اقتصاد نظری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه اقتصاد بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

این مطالعه به بررسی تاثیر تحریم های اعمال شده از سوی ایالات متحده آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا بر تغییرات تکنولوژی صنایع ایران می-پردازد. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش مولفه اصلی، تحریم های اعمال شده از سوی سه مرجع فوق در شش حوزه مشترک انرژی، امور بانکی، پتروشیمی، بیمه، کشتیرانی و حمل و نقل به صورت کمی استخراج و به عنوان وزنی تحریم معرفی خواهد شد. سپس اطلاعات و آمار مربوط به کد آیسیک دو رقمی صنایع کشور برای دوره 1394-1374 را پس از استحصال و همراه با متغیر وزنی تحریم را به مدل تجربی این مطالعه اضافه می کنیم. در نهایت نتایج حاصل از براورد این مدل با برآوردکننده عمومی میانگین متحرک در اقتصاد سنجی نشان می‌دهد بر اساس اطلاعات موجود، اعمال تحریم‌ها از یک سو سبب افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع محصولات کانی غیرفلزی(کد 26) و ماشین آلات حسابگری و اداری (کد 30) شده و از سوی دیگر تاثیر تحریم‌ها بر تغییرات تکنولوژیکی صنایع تولید توتون و تنباکو – سیگار (کد 16) و وسایل نقلیه موتوری و تریلر و نیمتریلر(کد 34) نتیجه معکوسی به همراه دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Sanction on Technological Changes in Iranian Industries According to the Strategic Position (1995-2015)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Hajimohammadi 1
  • Javad Taherpoor 2
  • Aliasghar Salem 2
  • Habib Morovat 3
1 PhD student in Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Theoretical Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Business Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This paper discusses the impact of sanctions imposed by the US, the UN Security Council and the European Union on the lranian industrial technological changes. In this regard, at first, the sanctions imposed by the above three on six common fields (energy, banking affairs, petrochemicals, insurance, shipping and transportation) are being partly extracted in terms of quantity by the use of Principle Component Analysis approach. Then, by contribution of the data and statistics relevant to the estate industry 2_digit lSlC code and adding the sanctions variable, we estimate the model of this study by the Generalized Method of Moments (GMM). The result demonstrates that based on the existing data, on the one hand, imposing these sanctions has increased the benefit of the whole production of nonmetal mineral industries (26) and official and accounting machineries (30) and, on the other hand, sanctions' influence has a reversed result on technological changes of the production of tobacco and cigarette (16) and vehicles, trailers and mini trailers (34).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sanctions
  • Technological Changes.Total Factor Productivity
  • Panel data Simultaneous Equations model
  • Generalized Method of Moments (GMM)
آقایی مجید، رضاقلی زاده مهدیه، محمدرضایی مجید(1397)، تأثیر تحریم های اقتصادی و تجاری بر روابط تجاری ایران و کشورهای شریک عمده تجاری طی سالهای 1394-1375، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 28، 68-49.2.
جعفری رامین و دیگران(1395)، تعیین عوامل موثر بر اشتغال با تاکید بر زیر ساختها. سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد 1-31. مشهد: دانشگاه مفتح.
زینلی، ابولفضل و لطفی، حیدر و عزتی، عزت­اله­(1397)، ژئوپولیتیک انرژی و تأثیر آن بر اقتصاد رانتی ایران در راستای ارائه یک راهبرد ملی، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، سال هشتم، شماره 3، تابستان 1397، صص 237 –
شاکری، عباس(1385) " اقتصاد خرد2"نشرنی، چاپ اول
شاکری عباس (1387)، نظریه ها و سیاست های اقتصاد کلان­، پارس نویسا، چاپ اول.
شاه آبادی، ابو­الفضل­، ثمری، ‌هانیه­(1392)، تأثیر نوآوری بر صادرات صنایع مبتنی بر فناوری برتر کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته، مجله تحقیقات اقتصادی، 633-611.
ضیائی بیگدلی محمدتقی، غلامی الهام، طهماسبی بلداجی فرهاد (1392)، بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر تجارت ایران کاربردی از مدل جاذبه، پژوهشنامه‌های اقتصادی 119-109،
عزتی مرتضی، سلمانی یونس­(1394)، تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر رشد اقتصادی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج, 101-69.
فخری، م(1389)، روش تحلیل مؤلفه های اساسی و بررسی عوامل مطالعه موردی: استخراج شاخص قیمت دارایی ها و بررسی اثر آن بر تورم . پژوهش های اقتصادی بانک مرکزی 51-1.
کازرونی سید علیرضا ، اوین خضری (1397)بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر واردات کالاهای سرمایه ای، واسطه ای و مصرفی ایران طی دوره 1392-1360، مجلس و راهبرد، 420-393
گرشاسبی، علیرضا، یوسفی دیندارلو مجتبی­(1395)، بررسی اثرات تحریم بین المللی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی 25، 182-129.
لطفی، حیدر و کرمی، علی و پزشکی، مهدی­(1397)، آمایش سرزمینی و اقتصاد مقاومتی: ارائه مدلی راهبردی برای مقاوم­سازی فعالیت­های اقتصادی، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، سال هشتم، شماره 3، تابستان 1397، صص 175 –
محمودی، نرگس، حسین پور عبدالکریم و رضایی محمد(1396)، تجزیه و تحلیل بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش های منتخب با وجود شاخص تحریم‌های اقتصادی، تحقیقات اقتصادی شماره 12، 693-659
مرزبان، حسین و استادزاده حسین علی( 1394)، تأثیر تحریم­های اقتصادی برتولید و رفاه اجتماعی ایران: رهیافتی از الگوی رشد تعمیم یافته تصادفی، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 63، 69-37
مسعودی صاحبه، مومنی فرشاد و فقیهی مهدی­(1394)، انتقال و توسعه فناوری، ضعف چارچوب نهادی در ایران با تأکید بر ظرفیت‌های سازمانی، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس.
مهرثابت، حسین و علی­اکبری، اسماعیل و امیرعضدی، طوبی و پوراحمد، احمد و جودکی، حمیدرضا(1400)، بررسی نقش مؤلفه­های تأثیرگذار اجتماعی و زیست­محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمان­یابی فضایی کلانشهر رشت با تکنیک Dematel، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، سال دوازدهم، شماره 1، بهار 1400، صص 197 –
مهرگان علی و کردبچه حمید(1395)، آثار کوتاه مدت و بلند مدت تحریم کالاهای سرمایه­ای وارداتی بر تولید ناخالص داخلی طی دوره زمانی 1338-1385، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 22، 209-197.
میرزاجانی، محسن و لطفی، حیدر­(1396)، نقش و تأثیر سواحل خلیج فارس و منطقه مکران در اقتصاد بین­الملل و تأثیر استراتژیکی آن بر ایران با ارائه یک مدل راهبردی در توسعه اقتصادی و سیاسی، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، سال هشتم، شماره1، زمستان 1396، صص 91 –
نوروزی، شیهکی تاش، محمدنبی، طاهرپور، جواد­(1395)، ارزیابی تغییرات تکنولوژی و تأثیر آن بر ترکیب نهاده و مقیاس تولید در صنایع کارخانه ای ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی, 179-143.
نعمت الهی و دیگران(1397) کتاب سال صنعت، معدن و تجارت. تهران: مرکز پژوهش های بازرگانی.
Basher Syed Abul, Perry Sadorsky andAlfred A. Haug(2012) Oil prices, exchange rates and emerging stock markets ,Energy Economics,Volume 34, Issue 1, January, Pages 227-240.
Baum, C.F. and Caglayan, M., (2010). On the sensitivity of the volume and volatility of bilateral trade flows to exchange rate uncertainty, Journal of International Money and Finance, 29 (1), 79-93.
Doraszelski Ulrich and Jaumandreu Jordi (2018) Mearsuing the Bias of Technological Change,journal of plotical Economy,126,issue 5,1-60
Fakhari, Hussein (2018) The long Term Impact of Economic Sanctions on the Technological Development of Iran, The Development of Science and Technology in Iran pp 243-265
Keller, W., (2002). Trade and the Transmission of Technology, Journal of Economic Growth, 7 (1), 5-24.
Mitze Timo(2015) Dynamic Simultaneous Equations and Panel Data: Small Sample Properties and Regional Factor Demand Modeling for Policy Analysis, 1- 58.
Shabaninejad Vahid, Zare Merjerdi Mohammadreza, Yaqubi morteza (2014) Total Factor Productivity Growth, Technical Change and Technical Efficiency Change in Asian Economies: Decomposition Analysis
Wang Yiwei, Wang Ke and Chun-Ping Chang (2019)The impacts of economic sanctions on exchange rate volatility, Economic Modelling, 82,58-65