الگوهای معماری پایدار مسکن بومی اقلیم گرم و خشک و سرد با معیار تناسبات کالبدی (نمونه موردی: میان اقلیم BW و Ds)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات

2 عضو هیات علمی ، گروه معماری، مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ، تهران، ایران.

3 دانشیار و عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

امروزه کره زمین با مشکل جدی آلودگی هوا مواجه است، یکی از نتایج آن پدیده گرم شدن کره زمین است. فاکتورهای مهم آلودگی هوا خصوصاً در محیط‌های شهری، اتومبیل و ساختمان‌های مسکونی هستند. بنابراین اگر ساختمان‌های مسکونی که به عنوان بخشی از مصرف‌کنندگان این انرژی هستند، میزان مصرف انرژی را کاهش دهند، آلودگی هوا کاهش می‌یابد. یکی از جلوه‌های معماری پایدار، معماری سنتی ایران است که با انتخاب درست تناسبات و جهت‌گیری‌ها، سعی در حرکت به سمت معماری پایدار داشته است. این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی تطبیق معماری و اقلیم در اقلیم خشک و چگونگی توجه به شرایط آب و هوایی در ایجاد خانه‌های مورد نظر برای ایجاد آسایش مطلوب و کاهش مصرف انرژی بوده است. در راستای دستیابی به این اهداف ، شهرهایی از میان اقلیم BW , Ds خانه هایی به عنوان نمونه‌های مطالعاتی جهت تحلیل انتخاب گردیده که بر اساس معیار تناسبات کالبدی مورد تحلیل قرار گرفته اند. بررسی‌ها نشان داد که از نظر ویژگی‌های کالبدی در اقلیم خشک، فرم حیاط ، توده‌های ساختمانی ، جهت کشیدگی حیاط در خانه‌ها ، میانگین نسبت فضای باز به فضای بسته متفاوت می باشد. همچنین می‌توان گفت هر دو اقلیم دارای شباهت هستند؛ بدین شکل که بیشترین مساحت نما و بازشو به نمای جنوبی و کمترین سطح و بازشو به نمای غربی تعلق دارد. استفاده از این الگوها می تواندمصرف انرژی را کاهش دهد. به طوریکه می توان از طریق تأمین معیار تناسبات کالبدی، در کنار سایر معیارهای معماری پایدار، گامی در جهت ارتقای پایداری برداشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sustainable architectural patterns of vernacular housing in Cold and Hot Arid Climate whith physical Proportion criteria (case study: BW, Ds climate)

نویسندگان [English]

  • lila zarin 1
  • sayed majid mofidi shemirani 2
  • mansoreh tahbaz 3
1 PhD student in Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University, UAE Branch
2 Faculty member, Department of Architecture, Architectural Engineering, Faculty of Architecture and Urban Planning, University of Science and Technology, Tehran, Iran.
3 Associate Professor and Faculty Member, Department of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran,
چکیده [English]

: Today, the planet is facing a serious problem of air pollution, one of the results is the phenomenon of global warming. Important factors OF air pollution, especially in urban environments, are cars and residential buildings.Therefore, air pollution will be reduced if residential buildings ,that are part of the consumers of this energy, reduce the amount of energy consumption. manifestations of sustainable architecture is the traditional architecture of Iran, which has tried to move towards sustainable architecture by choosing the appropriate proportions and orientations. This study sought to investigate how architecture and climate adapt in arid climates and how to pay attention to climatic conditions in creating the desired homes to create optimal comfort and reduce energy consumption. In order to achieve these goals, cities then houses were selected from the climate of BW and Ds as study samples for analysis, which were analyzed based on physical criteria. Finally, studies showed that in terms in arid climate the form, shape of the yard, building massesis ,the average ratio of open space to closed space is different. It can also be said that both climates are similar in terms of physical characteristics. the highest area of the facade and opening belongs to the southern facade and the lowest level and opening belongs to the western facade. The use of these models can reduce energy consumption, So that we can take a step towards promoting sustainability by providing the criteria of physical proportions along with other criteria of sustainable architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Architecture
  • Cold Arid
  • Hot Arid
  • Physical Proportion

مراجع

احدی، پریسا، (1393). بررسی معماری اقلیمی حیاط در بناهای مسکونی بومی منطقه سرد ایران. دکتری، رشته معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
احمدی دهکاء، فریبرز، (1397). سنجش میزان تحقق پذیری فرهنگ محیط زیست شهری در راه رسیدن به توسعه پایدار شهری، مطالعه موردی: شهر سنندج، فصلنامه شهر پایدار، دوره 1، شماره اول، 1-13
آرشیو اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کل استان تهران.
توسلی، محمود، (1391). ساخت شهر و معماری دراقلیم گرم و خشک ایران . تهران: تندیس نقره‌ای
حوریجانی، نسیم؛ چاره جو، فرزین (1398) نقش محیط مصنوع در پایداری شهری، با تأکید ویژه بر قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی. فصلنامه معماری و شهر پایدار، سال هفتم، شماره اول، 29-48.
خاکی، غلامرضا، (1390).روش تحقیق(با رویکرد پایان نامه نویسی)، تهران: انتشارات بازتاب.
زینالی ر، ذوالفقارزاده ح، (1393). خانه های تاریخی ارومیه و تاثیر شرایط اقلیمی (نمونه موردی: خانه شهریار خان اعزاز الدوله و خانه انصاری)، دومین کنگره بین المللی سازه، معماری و توسعه شهری، 14.
سرور، هوشنگ، (1398). شناسایی بافت های فرسوده شهری بر اساس شاخص های کالبدی، مطالعه موردی: منطقه 1 شهر تبریز، فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره اول، 1-14.
سلطاندوست، م، (1397). اقلیم معماری تهویه مطبوع، تهران: انتشارات یزدا.
ضئی، طیب. (1396). منطقه‌بندی اقلیمی ایران به روش کوپن-گایگر و بررسی جابه‌جایی مناطق اقلیمی کشور در سده بیستم، فیزیک زمان و فضا، 2(43)، 439 -419.
طاهباز م، جلیلیان ش. (1397). اصول طراحی معماری همساز با اقلیم در ایران با رویکرد به معماری مسجد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی
عبداله زاده فرد، علیرضا؛ محمدی، زهرا (1397) نقش تفرجگاه های شهری در ارتقاء توسعه پایدار معماری و شهر پایدار(نمونه موردی: رودخانه خشک شیراز)، فصلنامه معماری و شهر پایدار، سال ششم، شماره دوم، 1-16.
کاتب، فاطمه ، (1391). معماری خانه های ایرانی . چاپ دوم، سازمان چاپ و انتشارات وابسته به اوقاف و امور خیریه.
کاویانی م، علیجانی ب. (1391). مبانی آب و هوا شناسی، تهران: انتشارات سمت.
کسمایی،مرتضی، (1395). اقلیم و معماری. چاپ هشتم، انتشارات خاک.
گرجی ی، یاران ع، پروردی نژاد س، (1390). ارزیابی معماری همساز با اقلیم در خانه‌های کاشان . فصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر، 7(4)، 40-31.
گودرزی، غزاله، (1398). واکاوی اثر تغییرات کالبدی بافت تاریخی بر حافظه تاریخی شهروندان، مطالعه موردی: محور پانزده خرداد تهران، فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره دوم، 53-69.
لشکری ا، خلج م. (1390). اصول پایداری شهری در اقلیم گرم و خشک ایران با تأکید بر شهرهای کهن. تهران: گنج هنر
لطفی، صدیقه، (1398). بررسی تاثیر فرم شهر بر میزان مصرف انرژی در بخش مسکونی، فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره اول، 109-122.
معماریان غلامحسین، (1391). معماری مسکونی ایرانی گونه‌شناسی درونگرا. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
میرموسوی، حسین، (1396). بررسی طبقه‌بندی اقلیمی کوپن در ایران در سال 1975 و مقایسه آن با خروجی مدل MIROC برای سال‌های 2030، 2050، 2080 و 2100 تحت سناریوی A1B و A2 (با تأکید بر مساله تغییر اقلیم)، مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، 22 ، 72-59.
نیکقدم، نیلوفر؛ مفیدی، مجید (1394). مقایسه تحلیلی پهنه‌بندی اقلیمی مناطق جنوبی ایران با روش کوپن-تراورتا و معیارهای آسایش گیونی، فصلنامه آرمانشهر، 15،130-119.
Ghobadian, V, (2015). Shape of Sustainable Houses in Iran: a Climatic Analysis, European Online Journal of Natural and Social Sciences, Vol 3, No 3, 110-120.
Mahdavinejad, Mohammad javad, (2013), the Adoption of Central Courtyard as a Traditional Courtyard Archetype in Contemporary Architecture of Iran, World Applied Sciences journal, 21(6).
Rezazadeh Ardebili M, Shafiei M. (2016). Lessons from the Past: Climatic Response of Iranian Vernacular Houses to Hot Climate, Space Ortology International Journal, Vol 5, Issue 4 Autumn, 15-28
Shahamipour A, Farzanmanesh R. (2015). Analysis of Climatic Factors in Traditional Houses whith Architectural Features of Qajar Period in Tabriz, Journal of Natural Sciences Research, vol 5, no 17, 20-31.
Taleghani M , Tolou  K,  Heidari  Sh, (2011).  Energy Efficient Architectural Design Strategies in HOT-DRY Area of IRAN: KASHAN,  Emirates Journal for Engineering Research.
http//:Green Architecture.com
http//:sustainable.org
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46
فروردین 1401
صفحه 757-773

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار