تاثیر تکانه قیمت نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در کشورهای عضو اوپک - رویکرد خودرگرسیون برداری ساختاری پانلی

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران

3 استادیار و عضو هیات علمی گروه اقتصاد، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران

چکیده

درآمدهای نفتی در کشورهای عضو اوپک از یک­سو به لحاظ جغرافیای اقتصادی منبع اصلی درآمد آن‌ها را تشکیل می­ دهد؛ و از سوی دیگر به لحاظ نیاز این کشورها به نفت و انرژی به منظور حرکت به سمت صنعتی شدن و توسعه اقتصادی، تکانه نفت تاثیرات قابل توجهی بر متغیرهای اقتصاد کلان آن­ ها بر جای می­ گذارد. به همین علت مطالعه آثار تکانه نفتی بر متغیرهای اقتصاد کلان در کشورهای اوپک از اهمیت بسزایی برخوردار است.  با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد خود رگرسیون ساختاری پانلی اثر تکانه‌ قیمت نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان شامل تولید، مصرف، سرمایه گذاری، تورم و نقدینگی را در کشورهای اوپک برای دوره زمانی 2018-1990 بررسی کرده­است. یافته ­ها حاکی ­اند با بروز تکانه مثبت قیمت نفت، قیمت نفت و درآمد نفتی افزایش می­یابد و بالطبع میزان تولید ناخالص داخلی را بهبود می ­بخشد؛ افزایش سطح تولید به افزایش سطح مصرف و افزایش سرمایه­گذاری منجر می­گردد. از سوی دیگر، با افزایش درآمد نفتی و ورود ارز خارجی به داخل کشورها، پایه پولی و نقدینگی افزایش می­یابند که به نوبه خود از طریق رشد تقاضای داخلی برای کالاها و خدمات افزایش تورم را در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Oil Price Shocks on Macroeconomic Variables in OPEC Countries- Panel SVAR Approach

نویسندگان [English]

  • Marjan Mohammadesmaeil 1
  • Reza Maaboudi 2
  • Mohammad Khorsand 3
1 PhD student in Economics, Department of Economics, Aligudarz Branch, Islamic Azad University, Aligudarz , Iran
2 Assistant professor and member of the academic staff of the Department of Economics, Faculty of Humanities, Ayatollah Azami Borujerdi University, Borujerd, Iran
3 Assistant professor and member of the academic staff of the Department of Economics, Aligudarz Branch, Islamic Azad University, Aligudarz, Iran
چکیده [English]

In OPEC member countries, on the one hand, in terms of economic geography, oil revenues are their principal source of income; On the other hand, in terms of their need for oil and energy to move towards industrialization and economic development, the oil shock has significant effects on their macroeconomic variables. Therefore, the study of the oil shocks effects on macroeconomic variables in OPEC countries is vital. Given the importance of the issue, the present study has used the panel structural regression approach to investigate the effect of oil price shocks on macroeconomic variables, including production, consumption, investment, inflation, and liquidity in OPEC countries from 1990-2018. The findings showed that with a positive shock to oil prices, oil prices and oil revenues increase and, of course, improve GDP. Increasing the level of production leads to increasing the level of consumption and increasing investment. On the other hand, with the increase in oil revenues and the inflow of foreign currency into countries, the monetary base and liquidity increase, which in turn increases inflation through the growth of domestic demand for goods and services.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Price Shocks
  • Macroeconomic Variables
  • Panel SVAR Approach
  • OPEC

مراجع

اثنی عشری، ابوالقاسم، ندری، کامران، ابوالحسنی، اصغر، مهرگان، نادر، بابایی سمیرمی، محمدرضا(1390)، تاثیر تکانه های قیمت نفت بر تورم، رشد و پول، مطالعه موردی ایران، پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی 6 (22)، 85-102
جهادی، محبوبه، علمی، زهرا(1390)، تکانه های قیمت نفت و رشد اقتصادی (شواهدی از کشورهای عضو اپک)، پژوهش های رشد و توسعخه اقتصادی
خانی، ذبیح الله، رجب دری، حسین، موسوی زاده، سیدعلی(1398)، بررسی اثر شوک های قیمت نفت بر عملکرد بانک ها، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی؛ 7(26):163-183
خوش کلام، خسرو، شاهی، موسی(1398)، اثرات متقارن و نامتقارن تکانه های نفتی بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران طی دوره 1395-1369
سرودی، عاطفه؛ میرزایی خلیل آبادی، رضا(1392)، بررسی تأثیرات نامتقارن شوک های قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال اول، شمارة اول،  ص 1 - 26 سیف الهی، ناصر(1397)، بررسی اثر نامتقارن نااطمینانی قیمت نفت بر رشد اقتصادی (به روش الگوی گشتاور تعمیم یافته)، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری 1397؛ 15(3): 1-20
صادقی، سیدکمال، متفکر آزاد، محمدعلی، پور عبادالهان، کوییچ، شهباززاده، خیاوی(1392)، اثر بی ثباتی قیمت نفت بر رشد تولید ناخالص داخلی در ایران، تجزیهو تحلیل مدل چرخشی مارکوف، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
صمدی، سعید، یحیی آبادی، ابوالفضل، معلمی، نوشین(1388)، تحلیل تاثیر شوک های قیمتی نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران. سال 17، شماره 52، ص 5-26
گزارش بانک جهانی­(2014)، بررسی سقوط شدید قیمت نفت در نیمه دوم سال. معاونت بررسی های اقتصادی مرکز  گردآوری و تحلیل آمار.
گزارش صادرکنندگان فرآورده های نفتی­(1394).
محنت فر، یوسف، برادران، زینب، آذری، زهرا(1394)، اثر تکانه های قیمت نفت بر وضعیت تورم در اقتصاد ایران طی سال های 1360-1393، رویکرد رگرسیون کوانتایل، پژوهش­های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی 4(10) – 171-191
نجاری، زهره(1385)، بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی،  پایان نامه کارشناسی ارشد.
مرادزاده، مسلم؛ شهیکی تاش، محمد نبی؛ اعزازی، محمداسماعیل­(1395)، بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی نرخ ارز، قیمت طلا و قیمت نفت با بازدهی سهام بر اساس رویکرد تئوری قیمتگذاری آربیتراژ APT، نخستین کنفرانس بین المللی پارادیم های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
مشایخ، شهناز، سعادت آبادی، راضیه سعادت، و وطن خواه، سمیه­(1391)، نوسانات طلا در بازار ایران و جهان. فصلنامه پژوهش حسابداری،7 .
موذنی، سیدحجت اله؛ ربیعی، مهناز، (1395)، سیر تحول روشهای قیمت گذاری نفت خام، همایش پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران، تهران، موسسه پژوهشی مدیریت مدبر، دانشگاه تهران.
مهر آرا، محسن و حائری، مجتبی­(1387)، بررسی تطبیقی نوسانات اقتصادی در کشورهای صادر کننده نفت. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی. سال 5. شماره 17.
میرهاشمی دهنوی، سیدمحمد(1394)، آثار نامتقارن تکانه‌های قیمت نفت بر بازار سهام: مطالعه موردی کشورهای صادر کننده  نفت، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، سال سوم،شماره 11، ص85—108.
میرهاشمی دهنوی، سید محمد؛ سلیمی فر، مصطفی؛ فلاحی، محمد علی (1394)، بررسی آثار نامتقارن تکانه‌های قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار ایران، نشریه پژوهش های اقتصاد پولی و مالی، شماره 9، سال22. ص29-56.
نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی، (1391).
Basher, S.A. and sadresky, P.(2006), Oil price risk and emerging stock markets, Global Journal, 17, 224-251.
Bohi, D. R. (1991), “On the Macroeconomic Effects of Energy Price Shocks,” esources and Energy, 13, pp. 145-162.
Hamilton, J., (1988). A neoclassical model of unemployment and the business cycle. Journal of Political Economy 96, 593–617.
Harding, D. and Pagan, A., (2006). Synchronization of Cycles, Journal of Econometrics, 132: 59–79
Harding, D., and Pagan A., (2002). Dissecting the cycle: a methodological investigation. Journal of Monetary Economics, 49: 365-381.
Hamilton, J. D. (1983), “Oil and the Macro economy since World War II.” Journal of Political Economy, January, 91 (2), pp. 228-48.
Maghyereh, A.; & A. Al-Kandari (2007), "Oil Price and Stock Markets in GCC Countries: New Evidence from Nonlinear Co-Integration Analysis", Managerial Finance, Vol. 33, PP. 449-460.
Mu-Lan Wang, Ching-Ping, Wang Tzu-Ying Huang, (2010), Relationships among Oil Price,Gold Price, Exchange Rate and International Stock Markets , International Research Journal of Finance and Economics, Issue 47 Euro Journals Publications.
Mussa, K. (2000), The impact of higher energy prices on growth and inflation in an industrializing economy: The Korean experience; Journal of Policy Modeling, 2 (3), September, pp. 389-408.
Mork, K. A. (1989), “Oil and the Macroeconomy when Prices Go Up and Down: An Extension of Hamilton’s Results,” Journal of Po- litical Economy, 97 (3), 740-744.
Omolade, Adeleke, Ngalawa, Harold & Kutu, Adebayo (2019). Crude oil price shocks and macroeconomic performance in Africa’s oil-producing countries, Journal of Cogent Economics & Finance, 7, 1-17.
Sujit, k.s & Rajeshkumara.B.(2011).” study on dynamic relationship among gold price ,oil price ,exchange rate and stock market returns”. International Journal of Applied Business and Economic Research, Vol. 9, No. 2, : 145-165
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 46
فروردین 1401
صفحه 1003-1017

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار