تبعات اقتصادی و امنیتی مناقشه قره باغ بر جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران.

چکیده

روابط بین کشورها متکی بر شرایط اقتصادی، امنیتی، جغرافیایی و فرهنگی است. اگرچه وضعیت این عوامل در عصر جهانی شدن دستخوش تغییر می شود، اما اینکه بگوییم این عوامل تأثیری بر روابط دو کشور ندارد، درست نیست. ایران و آذربایجان به عنوان همسایه دارای اشتراکات فرهنگی، تاریخی، مذهبی هستند. با این وجود، روابط دو کشور با چالش های خاصی روبرو بوده است. یکی از اصلی ترین چالش ها، مسئله قره باغ بوده است که در دو سطح امنیتی و اقتصادی در این پژوهش به آن پرداخته شده است. این پژوهش با هدف بررسی تبعات اقتصادی و امنیتی مناقشه قره باغ بر جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. سوال اصلی اینگونه مطرح شده است که مناقشه قره باغ چگونه چه تبعات اقتصادی-امنیتی را می تواند برای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟ یافته ها حاکی از آن است که تبعات و چالش ها در این دو حوزه در گستره ی مواضع جمهوری اسلامی، تعارض در زمینه ی انرژی و روابط آذربایجان-اسرائیل، در کنار تقابل و ورود سیاست و ایدئولوژی در خصوص روابط اقتصادی این دو کشور است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The economic and security consequences of the Karabakh conflict on the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Zoheir Bahmani 1
  • Amin Ravanbod 2
  • Ali Mohammad Haghighi 3
1 PhD student in political science, Lamard branch, Islamic Azad University, Lamard, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Lamard Branch, Islamic Azad University, Lamard, Iran (corresponding author)
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Lamard Branch, Islamic Azad University, Lamard, Iran
چکیده [English]

Relations between countries are based on economic, security, geographical and cultural conditions. Although the status of these factors is changing in the age of globalization, it is not true to say that these factors do not affect the relations between the two countries. As neighbors, Iran and Azerbaijan share cultural, historical and religious commonalities. Nevertheless, the relations between the two countries have faced certain challenges. One of the main challenges has been the Nagorno-Karabakh issue, which has been addressed in this research on both security and economic levels. This research was conducted with the aim of investigating the economic and security consequences of the Karabakh conflict on the Islamic Republic of Iran. The main question is how the Nagorno-Karabakh conflict can have economic and security consequences for the Islamic Republic of Iran. The findings indicate that the consequences and challenges in these two areas are within the scope of the positions of the Islamic Republic, the conflict in the field of energy and relations between Azerbaijan and Israel, along with the confrontation and the introduction of politics and ideology regarding the economic relations of these two countries. This research is done using descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caucasus
  • Karabakh
  • Azerbaijan
  • Armenia
  • Iran

مراجع

صدیق، میر ابراهیم،(1383)، روابط ایران؛ جمهوری های قفقاز، تهران: دادگستر، ص 23
علی پور، صفر(1377)، حکومت های محلی قفقاز در عصر قاجار، تهران: چاپ و نشر نظر، ص 126 – 125
خالقی نژاد، مریم کاکاوندی، مینا (1399)، حقوق بین الملل و مناقشه قره باغ تمامیت ارضی یا حق تعیین سرنوشت، مرکز بین المللی مطالعات صلح ipsc  نشانی http://peance_ibc.org/fal ، دسترسی در مهر 1400
امیر احمدیان، بهرام (1386)، جمهوری آذربایجان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه
جدیدی، علی و دیگران(1393)، نقش انرژی در جهت گیری سیاست خارجی آذربایجان، تهران: انتشارات سمت
اسمولانسکی، اولمن (1384)، روسیه و قفقاز، مسئله قره باغ
کولایی، الهه (1385)، سیاست و حکومت در فدراسیون روسیه، تهران: وزارت امور خارجه
کریمی پور، یدالله (1379)، ایران و همسایگان، منابع تنش و تهیدی، تهران، انتشارات جهد دانشگاهی تربیت معلم
کوزه گر کالجی، ولی، (1399) تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان، تحولات قره باغ پس از آتش بس
کاظم زاده، حامد (2016)، نقش ایران در روند صلح مناقشه قره باغ کوهستانی بعد از درگیری ها، آوریل 2016، مرکز بین المللی مطالعات صلح، آدرس  http://peace-ipsc.org ، دسترسی در مهر 1400
مرادی، آیت الله (1390) جایگاه ایران در راهبردهایگازی جمهوری آذربایجان، سایت www.iras.ir  دسترسی در مهر 1400
نورانی مهرآباد، قهرمان (10/10/99) آیا مناقشه قره باغ پایان یافته است؟ کد: 1998519
سایت دیپلماسی ایرانی http://www.irdiplomacy.ir  دسترسی در مهر 1400
ارفعی، عالیه(1371)، قضیه ناگورنو قره‌باغ، آسیای مرکزی و قفقاز، سال اول، شماره دوم.
افشردی، محمدحسین(1381)، ژئوپولیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد.
امیر احمدیان، بهرام (1389)، قره‌باغ از دیرباز تاکنون، بررسی رویدادها، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال دوم، شماره 4.
امیراحمدیان، بهرام(1381)، جغرافیای قفقاز، تهران؛ وزارت امور خارجه
امیراحمدیان، بهرام(1384)، روابط ایران و آذربایجان، تهران، وزارت امور خارجه
برجیان، حبیب(1377)، ترکیب قومی قفقاز، دوفصلنامه ایران شناختی، شماره 10، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
بهزاد، عبدالاحد(1388)، قره باغ در چشم انداز تاریخ، تبریز، اراک
بوسک، کرسیتوفر(2010)، روابط اسرائیل و آذربایجان و تاثیر آن بر امنیت منطقه در قفقاز جنوبی
تراب‌زاده، منیژه و همکاران(1388)، ماهیت تحولات در آسیای مرکزی و قفقاز، تهران: وزارت امور خارجه.
حاجی یوسفی، امیرمحمد(1384)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه ای، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
حیدری، محمدعلی(1382)، امنیت در آسیای مرکزی و قفقاز، مجله نگاه، سال چهارم، شماره 38.
راه‌ور لیقوان، علی رضا؛ زارع شامرس، پرویز(1387)، تاریخ قره باغ، تهران: وزارت امور خارجه
رنجبر، مقصود(1381)، ملاحظات امنیتی در سیاست خارجی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی
روشندل، جلیل و قلی پور، رافیک(1389)، سیاست و حکومت در ارمنستان، تهران: وزارت امور خارجه
غفاری امید, ویسی نژاد امیدعلی, تقی پور محمد(1391) مناقشه قره باغ و تاثیر آن بر امنیت ملی ج.ا. ایران، دوره 11 , شماره  39 ; از صفحه 91 تا صفحه 112 .
قنبرلو، عبدالله(1389)، بحران قره باغ و بازی قدرت های خارجی در آن، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
کاظمی، احمد(1381)، الف، کانون های ناامنی در قفقاز جنوبی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کاظمی، احمد(1381)، ب، رویکرد امنیتی در قفقاز جنوبی، تهران: پژوهشکده معالعات راهبردی.
کاظمی، احمد(1384)، امنیت در قفقاز، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
کاظمی، احمد(1388)، اسرائیل و بحران‌های، تهران: پژوهشکده معالعات راهبردی.
کمالی، حبیب(1389)، استعمار انگلیس در ماوراء قفقاز، تهران: وزارت امور خارجه
گنج خانلو، جواد(1398)، راهبرد سیاسی ایران در حل مساله قره باغ با تاکید بر تامین منافع ملی، پژوهش در هنر و علوم انسانی دی 1398 - شماره 21 .
معظمی گودرزی، پروین(1383)، مجموعه مقالات یازدهمین همایش بین المللی آسیای مرکزی قفقاز، تهران، وزارت امور خارجه.
ملکی، محمدرضا(1377)، ترفندهای اسرائیل برای نفوذ در آسیای مرکزی و قفقاز، روزنامه جامعه، 22/2/1377، ص 8
هاشمی، غلامرضا(1384)، امنیت در قفقاز جنوبی، تهران: وزارت امور خارجه
هرزیگ، ادموند(1388)، ایران و حوزه جنوبی شوروری سابق، ترجمه کامیلیا اکبری، تهران، وزارت امور خارجه
واعظی، محمود(1386)، میانجی گری در مناقشات بین المللی الگوی میانجی گری جمهوری اسلامی ایران در بحران قره باغ و تاجیکستان،مجله نامه مفید، دوره 13 , شماره  61 (نامه حقوقی) ; از صفحه 159 تا صفحه 182 .
واعظی، محمود(1382)، مناقشه قره‌باغ، میراثی از چالش‌های قومی شوروی، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ویژه امنیت در قفقاز جنوبی، سال یازدهم، دوره سوم، شماره 42، تهران، وزارت امور خارجه
ولیقلی زاده علی(1391) بررسی و تحلیل ماهیت میانجیگری بین المللی در بحران ژئوپلیتیک قره باغ، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 18 , شماره  79 ; از صفحه 105 تا صفحه 137 .
روزنامه ایران، 23/8/82، ص 14.
روزنامه رسالت، 26/11/83، ص 10.
Abasov, A., & Khachatrian, H. (2006). Karabakh conflict: variants of settlement: concepts and reality. Noyan Tapan.
Azimov, A., Petersen, A., & Ismailzade, F. (2009). Armania–Azerbaijan Karabagh conflict: historical background, legal aspects and negotiation process. Azerbaijan in global politics: crafting foreign policy, 257-295.
Ceyhun Mahmudlu & Shamkhal Abilov (2018) The peace-making process in the Nagorno-Karabakh conflict: why did Iran fail in its mediation effort?, Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 26:1, 33-49, DOI: 10.1080/25739638.2017.1404259
LAZAROFF, T. (2023, March 29). Azerbaijan opens Tel Aviv embassy, Israel seeks tighter anti-Iran ties. The Jerusalem Post.
Chulov, M. (2023, January 29). Drones target Iranian weapons factory in central city of Isfahan. The Guardian.
Edelstein, D. (2021, March 10). Potential Gains for Israel After Azerbaijan's Victory in Nagorno-Karabakh. Just Security.
Edelstein, D. (2021, March 10). Potential Gains for Israel After Azerbaijan's Victory in Nagorno-Karabakh. Just Security
Abasov, A., & Khachatrian, H. (2006). Karabakh conflict: variants of settlement: concepts and reality. Noyan Tapan.
Herzig, E. (1999). The New Caucasus: Armenia, Azerbaijan and Georgia.
Hunter, S. (1994). The Transcaucasus in transition: Nation-building and conflict. (No Title).
Kalpakian, J., & Ipek, V. (2011). The Turkish–Armenian Rapprochment Processes: A Case Study Approach. Digest of middle east studies, 20(2), 291-321.
Güçlü, K. Ö. S. E., & Wakizaka, K. (2022). The Historical Dynamics of the Second Karabakh War and the Shift in Turkey’s Policy: The Effects of the Syrian Civil War. Karadeniz Araştırmaları, 19(74), 311-327.
Jozwiak, R., & Tayebi, A. (2023.). One Person Shot Dead At Azerbaijan's Embassy In Iran; Baku Evacuates Staff. Radio Free Europe. Retrieved March 28, ,
Agayev, Z. & Motevalli, G. (2023, February 8). Analysis | Azerbaijan, Iran and Rising Tensions in the Caucasus. The Washington Post.
Motamedi, M. (2023, April 8). Analysis: Will Azerbaijan-Iran tensions lead to war? Al Jazeera.
Dabell, B. (2013, September 3). Iran Minorities 2: Ethnic Diversity. The Iran Primer.
Souleimanov, E. A., & Kraus, J. (2017,September). Iran’s Azerbaijan Question in Evolution: Identity, Society, and Regional Security. Central Asia-Caucasus Institute and Silk Road Studies Program.
Khoshnood, A., & Khoshnood, A. (2020, October 16). The Armenian-Azerbaijani Conflict and Its Implications for Iran. Lund University Research Portal.
Kazemipur, A., & Rezaei, A. (2003). Religious Life under Theocracy: The Case of Iran. Journal for the Scientific Study of Religion, 42(3), 347–361.
ERENDOR, M. E., & ÖZTARSU, M. F. (2019, March 28). Iranian Relations with Azerbaijan and Armenia: A Comparative Approach in the Case of Pragmatist Politics. DergiPark.
Gurbanov, I. (2018, November 26). Despite US Sanctions on Iran, Green Light for the Southern Gas Corridor. The Jamestown Foundation.
Ekhbari M. The Geopolitical Implications of the Karabakh Crisis for the Relations of the Islamic Republic of Iran in the Caucasus. IQBQ. 2020; 3 (1) :20-31
Pegolo V. (2021) The Impact of the Nagorno-Karabakh Conflict on the Middle East Region: Iran’s Policy of Strategic Retreat and the Dangers of a New Geopolitical Game in the Caucasus. In: Leandro F.J.B.S., Branco C., Caba-Maria F. (eds) The Geopolitics of Iran. Studies in Iranian Politics. Palgrave Macmillan, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-16-3564-9_22
Shaffer B. (2017) The Islamic Republic of Iran’s Policy Toward the Nagorno-Karabakh Conflict. In: Cornell S. (eds) The International Politics of the Armenian-Azerbaijani Conflict. Palgrave Macmillan, New York. https://doi.org/10.1057/978-1-137-60006-6_6

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار