جایگاه وزرای عصر مسلمانی ایلخانان در آبادانی حیات شهری

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

پس از یک دوره تلاش برای مهار رفتار مغولان و بومی کردن قوم غالب از سوی دولتمردان ایرانی، وزیران عهد ایلخانان با تشویق ایلخانان مسلمان به ایجاد اصلاحات گسترده، زمینه های شکوفایی نسبی اقتصاد و حیات شهری را هموار نمودند . نوشتار حاضر با طرح این سوال که بازخوانی اندیشه های ایرانشهری در رویکرد آبادگرایانه وزیران عهد مسلمانی ایلخانان چه جایگاهی داشته است؟ بر این باور است که آگاهی به اهمیت امنیت و عدالت، همنوایی مناسبات جامعه و حکومت، ضرورت اعتنای حکام به معیشت رعایا و اهتمام به عمران شهری و سازندگی، آنان را به ترغیب  دستگاه ایلخانان به انجام اصلاحات گسترده در عهد مسلمانی واداشته است. بنابراین، وزرای ایرانی در این عصربا ایجاد تحول در حوزه ی اقتصاد و اجتماع، دریچه ای به سوی کارآفرینی گشودند تاساختار جامعه عصر ایلخانی را ماهیت نظام مندی ببخشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ministrs status in the development of urbanism in Muslim Ilkhanid era

نویسندگان [English]

  • Mohammad Arefnia 1
  • Seyed Abolfazl Razavi 2
  • Naser Jadidi 3
1 Department of History, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran
2 Associate Prof. Department of History, Khwarizmi University, Tehran, Iran
3 Department of History, Khwarizmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
After a period of effort for controlling mongolians behavior and domesticating the majority tribe of Iranian statesmen,the ministers of Ilkhanid era by encouragement muslim Ilkhans to creat extend reformation,opened fields of prosperity in economic and urbanism .  This essay has a question that Iranian thoughts in development approach of ministers of Muslim Ilkhanid era had what position? It is believed that information about the importance and security and justice, the harmony between society relation and government, the necessity of governor’s attention to peoples livelihood and effort of improvement and development in Iranian thoughts, made him do extensive reformation in Ilkhanid organization in Muslim era. Thus, Iranian ministers in this era by creating economic and social development in the field of entrepreneurship have opened a window into the structure of society to systematically lead the Ilkhanid era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key word: city and urbanism
  • Ministry
  • Ilkhanid
  • urban economic
  • justice and security
ابن بطوطه،محمدبن عبداله (1376ش)،سفرنامه، ترجمه محمد علی موحد، چاپ ششم، انتشارات آگه، تهران.
اشپولر، برتولد (1384)، تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میر آفتاب، چاپ ششم، علمی و فرهنگی، تهران .
افشار، ایرج (1350)، رشیدالدین فضل الله و یزد(در مجموعه خطابه های تحقیقی درباره رشیدالدین فضل الله همدانی)، ج1، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
اللهیاری، فریدون،(1382)، بازنمایی مفهوم ایران در جامع التواریخ رشیدالدین فضل الله همدانی، فصلنامه مطالعات ملی، بهار، شماره 15.
 بناکتی، ابوسلیمان داود بن محمد(1378)، روضهاولیالالبابفیمعرفهالتواریخوالانساب(تاریخبناکتی)، به کوشش جعفر شعار، چاپ دوم، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران.
بحرانی، مرتضی( 1385)، تقلیل عدالت به امنیت در اندیشه ایرانشهری، فصلنامه علوم سیاسی، بهار، شماره 33.
پطروشفسکی، ای، پ (1344)،کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ترجمه کریم کشاورز،ج1، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، تهران.
 ____________(1344)، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ترجمه کریم کشاورز، ج2، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، تهران.
___________(1371) «مقاله اوضاع اجتماعی-اقتصادی ایران در دوره ایلخانان »: در تاریخ ایران کمبریج، گردآورنده بویل، ترجمه حسن انوشه، ج5، امیرکبیر، تهران.
 جعفری، جعفربن محمد بن حسن(1384ش)، تاریخیزد، به کوشش ایرج افشار، انتشاراتعلمی و فرهنگی ، تهران
حافظ ابرو، نورالله عبدالله بن لطف الله(1350ش)، ذیلجامعالتواریخرشیدی، به اهتمام خانبابا بیانی، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی، تهران.
خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1380ش)،  تاریخحبیبالسیر، ج 3، چ چهارم، کتابخانه خیام، تهران.
 ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2535ش)، دستورالوزراء، تصحیح و مقدمه سعید نفیسی، چاپ دوم، انتشارات اقبال، تهرانمی و فرهنگی، تهران..
رجب زاده، هاشم(1377)، خواجه رشیدالدین فضل الله، چاپ اول، طرح نو، تهران.
رشیدالدین فضل الله همدانی، (1356)، وقف نامه ربع رشیدی، به کوشش مجتبی مینوی - ایرج افشار- عبدالعلی کارنگ، انجمن آثار ملی، تهران.
________________(1362)، جامع التواریخ، تصحیح بهمن کریمی، ج1، چاپ دوم، اقبال، تهران.
________________(1362)، جامع التواریخ، تصحیح بهمن کریمی، ج2، چاپ دوم، اقبال، تهران.
________________(1945)، مکاتبات رشیدی، گردآوری محمد بن ابرقویی، به اهتمام محمد شفیع، کلیله پنجاب.
رضوی، سید ابوالفضل(1388)، شهر، سیاست و اقتصاد در عهد ایلخانان، چاپ اول، امیرکبیر، تهران.
ساندرز، ج. ج (1363)، تاریخ فتوحات مغول، ترجمه ابوالقاسم حالت، چ چهارم، امیرکبیر، تهران.
عقیلی، سیف الدین حاجی بن نظام(1364)، آثارالوزراء، تصحیح میر جلال الدین حسینی ارموی، چاپ دوم، اطلاعات، تهران.
القاشانی، ابوالقاسم عبدالله بن محمد(1384)، تاریخ اولجایتو، چ دوم، علمی و فرهنگی، تهران.
کاتب، احمد بن حسین بن علی (1386ش)،تاریخجدیدیزد، به کوشش ایرج افشار، چاپ سوم، انتشارات امیر کبیر، تهران.
کسایی، نورالله(1379ش)، سرگذشت دانشمندان و مراکز دانش در حمله مغول، مجموعه مقالات اولین سمینار تاریخی مغول، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ج1، تهران.
گروسه، رنه(1379)، امپراطوری صحراگردان، ترجمه عبدالحسین میکده، چاپ چهارم، علمی و فرهنگی، تهران.
 لمبتون، ا.ک.س(1377)، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، چاپ چهارم، علمی و فرهنگی، تهران.
 لسترنج، گی(1377) ،جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، چ سوم، علمی و فرهنگی، تهران.
مستوفی، حمدالله(1381)، نزهه القلوب، تصحیح محمد دبیر سیاقی، چاپ اول، حدیث امروز، تهران.
نخجوانی، محمدبن هندوشاه بن سنجربن عبدالله صاحبی (1976م)، دستورالکاتبفیتعیینالمراتب، به سعی و اهتمام وتصحیح عبدالکریم اوغلی زاده، ج2، اداره انتشارات دانش، مسکو.
ولادیمیرتسف(1365)، نظام اجتماعی مغول، ترجمه شیرین بیانی، چاپ دوم، علمی و فرهنگی، تهران.
وصاف الحضره ، فضل الله بن عبدالله (1338ش)، تاریخوصافالحضره،به اهتمام محمد مهدی اصفهانی، کتابخانه ابن سینا وکتابخانه جعفری تبریز، تهران
________________(1383ش)، تحریر تاریخ وصاف، به قلم عبدالمحمد آیتی، ج1، چاپ سوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.