رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری شهرسازی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران

2 استاد جغرافیا انسانی دانشگاه تهران، واحد تهران، تهران، ایران

3 دکتری شهرسازی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران

چکیده

بافتهای فرسوده شهری که تحت تأثیر مدرنیزاسیون شتابزده، جمعیت غیربومی بلاتکلیف و ناهماهنگ با زندگی شهری را به جای جمعیت بومی نشانده است، علاوه بر ایجاد محیط فیزیکی ناخوشایند، فضای اجتماعی ناپایداری نیز بوجود آورده است که ابتدا ساکنین محدوده و سپس سایر مناطق شهر در معرض خطر آن قرار دارند. به همین دلیل، نوسازی بافت‌های فرسوده شهری یکی از مسائل اساسی در حوزه شهرسازی می‌باشد. منطقه 12 شهر تهران با توجه به اینکه قلب تاریخی تهران می‌باشد و از طرفی با فرسودگی بافت‌ها رو به زوال است اگر تا چند سال آینده شهرداری با برنامه ریزی درست و با استفاده از مشارکت ساکنان و مالکان و بر اساس طرح تفصیلی منطقه به ساماندهی بافت‌های فرسوده در راستای ارتقا کیفیت زندگی شهروندان نپردازد بسیاری از آثار و بناهای تاریخی و همچنین بناهای مسکونی تخریب می‌شوند. هدف از این پژوهش بررسی رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران است. پژوهش حاظر از نوع کاربردی توصیفی- تحلیلی می‌باشد و اطلاعات با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان می‌باشد و از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله‌ای استفاده شده است و اطلاعات یدست آمده با استفاده از و روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، تاپسیس، تحلیل شده است و نتایج نشان می‌دهد به منظور عملیاتی نمودن رویکرد مشارکت جویانه در روند نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده می‌توان از فرآیند همکاری پایدار به عنوان روشی جامع استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cooperative approach to modernization and improvement of worn-out tissues in 12th district of Tehran

نویسندگان [English]

  • Seyed Hamid Mousavi 1
  • Abbas Bakhshandeh Nosrat 2
  • Seyed Nasroldin Elyaszadeh 3
1 Ph.D. of Urban Planning, University of Edalat, Tehran, Iran
2 Professor of Human Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Ph,D. in Urban Development, University of Edalat, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
The urban worn-out texture, which is influenced by the hasty modernization, has a non-nomadic uncertain population and inconsistent urban living in place of indigenous populations, In addition to creating an unpleasant physical environment, it has created a social atmosphere of instability first, residents of the area and then other areas of the city are at risk. For this reason, the modernization of urban exhausted tissues is one of the major issues in the field of urban planning. The 12th district of Tehran is considered to be the historical heart of Tehran And on the other hand, the weariness of tissues is declining If, for a few years, the municipality does not plan properly using the partnership of residents and owners and based on the detailed plan of the region to organize the worn out tissues in order to improve the quality of life of citizens. Many monuments and monuments as well as residential buildings are destroyed. The purpose of this research is to investigate the participatory approach in modernizing and improving the worn out texture of the 12th district of Tehran. The research is a descriptive-analytical application and the information has been gathered using a documentary and library method. And the information has been analyzed using multi-criteria decision making methods, topsis And the results show that in order to operationalize the participatory approach in the process of renovation and repair of worn out tissues, the sustainable cooperation process can be used as a comprehensive method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Worn texture
  • renovation and renovation
  • area 12
  • collaborative approach
آئینی، محمد، 1386، موضوعات اقتصادی مالی و مدیریتی در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
اسدیان، فریده، سیاحی، زهرا، 1390،. نقش الگوی مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسودهی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه‌ی موردی محله‌ی عامری اهواز). فصلنامه‌ی جغرافیایی آمایش محیط، شماره‌ی 12
اکبرپور سرارکانرود، محمد، سهیلی وند، لیلا، 1390، مفهوم مشارکت شهروندان در بهسازی بافت فرسودهی محله‌ی سیروس تهران. سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
اصلانی، رضا (1383). روش‌های بهبود کیفیت بافت کالبدی در محله‌های فرسوده، همایش توسعه محل‌های چشم انداز توسعه پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
ایمانی جاجرمی، حسین، 1386، ویژگیهای تاریخی فرهنگی و تحولات معاصر مدیریت محلة شهری در ایران، -(مطالعة موردی: شهرداری محله در تربیت حیدریه)، نامة انسانشناسی، سال چهارم، شمارة 8، صص 17 29
بحرینی، سید حسین، فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، 09
توسلی، محمود (1379). اصطلاح شناسی نوسازی و بهسازی شهری، مجله هفت شهر، شماره 2، زمستان 1379
حاجی پور، خلیل (1385). مقدمه‌ای بر سیر تحول و تکوین رویکردهای مرمت شهری؛ دوره بعد از جنگ جهانی اول تا هزاره 14، مجله اندیشه ایرانشهر، سال دوم، شماره 9 و 10، صص 24
حبیبی، سید محسن و مقصودی، ملیحه (1381). مرمت شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران،
حبیبی، کیومرث و پوراحمد، احمد و مشکینی، ابوالفضل (1386). بهسازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری. سنندج: انتشارات دانشگاه کردستان،
رهنمایی، محمد تقی و شاه حسینی، پروانه (1384). فرایند برنامه ریزی شهری ایران. تهران: انتشارات سمت،
رهنمایی، محمدتقی، 1369، مباحث و روشهای شهرسازی ) جغرافی(، چاپ اول، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران.
زنگی آبادی، علی، غلامی، یونس، موسوی، سید علی، 1390، بررسی رویکرد بازآفرینی شهری با استفاده از مدل SWOT نمونه موردی: بافت مرکزی شهر مشهد، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دوره، جدید، سال نهم، شماره 3
زیاری، کرامت الله، زندوی، سید مجیدالدین، آقاجانی، محمد، مقدم، محمد، 1388، بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک (نمونهی موردی شهرهای گلهدار، وزنه و هیدج). مجله‌ی جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‌ای، شمارهی سیزدهم.
سرور، رحیم، 1390، بررسی ظرفیتهای بافت فرسوده و توانمندسازی آن مطالعه موردی: شهر بافق، فصلنامه علمی، پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال نهم، شماره
سجادی، ژیلا، پورموسوی، سید موسی، اسکندرپور، مجید، 1390، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسودهی شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مطالعه‌ی موردی محله‌ی دولاب تهران). فصلنامهی جغرافیایی آمایش محیط، شماره‌ی 14
شماعی، علی و پوراحمد، احمد (1384). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران،
شهرداری تهران (حوزة معاونت شهرسازی و معماری)، 1381، بررسی مسائل توسعة شهری منطقة 12
شهرداری منطقة 12 تهران،1391، کتاب جامع طلایی منطقة 12
شیعه، اسماعیل، 1371، مقدمهای بر برنامهریزی شهری، ویرایش سوم، دانشگاه علم و صنعت تهران.
طرح تفصیلی منطقه 12 شهر تهران، 1385
عباس زادگان، مصطفی (1383). بافت‌های فرسوده درون شهری-چالش ها و راهبردها، همایش توسعه محله‌ای چشم انداز
توسعه پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
عندلیب، علی، 1388، فرآیند نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران، تهران، نشر ری پور.
عندلیب، علی، 1387، رویکردی نوین به مدیریت نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران، تهران، نشر ری پور.
عندلیب، علی، 1386، نگاهی نو به راهبردها و سیاست‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران، تهران، نشر ری پور
فرهودی، رحمتاله، رهنمایی، محمدتقی و ایرج تیموری، 1390، سنجش توسعة پایدار محلههای شهری با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی ) مطالعة موردی: منطقة 17 شهرداری تهران(، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 77
فلامکی، محمد منصور (1383). باززنده سازی بناها و شهرهای تاریخی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم.
کلانتری، حسین و پوراحمد، احمد (1384). فنون و تجارب برنامه ریزی مرمت بافت تاریخی شهرها، پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی، تهران.
مجتهد زاده، غلامحسین (1382). برنامه ریزی شهری در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور،
منصوری، سید امیر، علی خانی، 1387، طرح ویژه نوسازی بافت‌های فرسوده، تهران، نشر ری پور.
مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، 1383، الگوی توسعة منطقة 10
وزارت مسکن و شهرسازی (1380). طرح جامع تهران، مهندسین مشاور بوم سازگان.
هیراسکار، جی. کی (1376). در آمدی بر مبانی برنامه
Bianchini, F. & Parkinson, M.)1993(. Cultural policy and Urban Regeneration: The Western European Experience, Manchestet
Cowan, Robert. (2005). «The Dicthonary of Urbanism», Great Britain: Streetwise press.
Doratli,N.,Oual hoskara,S.,fasli,M.2004,An aualytical methodology for revitalization strategies in historic urban quarters: a case study of the walled city opnicosia, north Cyprus. Cities, volume21, [ssue4,329,398].
Evans, nigel, Campbell, Dovid, stonhouse, Geor, e2003, strategic management for travel and tourism, butterworth,oxford.
Manchester University Press.
20. Frampton, K. (1999). Seven Points for the Mhllenniun: An Untmely Manifesto, Architectural Record. P15