شناسایی و مفهوم‌پردازی کیفیت تجربه مذهبی گردشگر (مورد مطالعه: گردشگران خارجی شهر قم)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

یک مقصد گردشگری برای رسیدن به مزیت رقابتی باید تضمین کند که تمامی جذابیت‌ها و تجربه­های گردشگری­ای که تاکنون ارائه کرده، از مقاصد دیگری که گردشگر مد نظر دارد، متفاوت می‌باشد. بنابراین، کیفیت تجربه گردشگر یکی از کلیدی­ترین مزیت­های رقابتی برای جذب گردشگر به یک مقصد گردشگری می­باشد. در این میان در زمینه کیفیت تجربه مذهبی گردشگر تاکنون تحقیقات جامعی صورت نگرفته است. با توجه به موقعیت مذهبی شهر مقدس قم تاکنون فعالیت­هایی در زمینه تجربه مذهبی گردشگر در این شهر صورت نگرفته است تا بتوان از مزیت مذهبی بودن شهر قم جهت ارتقا گردشگری این شهر استفاده کرد و تجربه مذهبی متناسبی برای گردشگران آن فراهم کرد. لذا پژوهش حاضر بدنبال شناسایی و مفهوم­پردازی کیفیت تجربه مذهبی گردشگر می­باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات توصیفی و از نوع پیمایشی می­باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه گردشگران خارجی شهر قم بوده‌اند که در فروردین و اردیبهشت ماه 1396 به قم سفر کرده‌اند. برای تعیین حجم نمونه آماری از الگوی کومر و لی استفاده و تعداد نمونه 500 نفر تعیین شد. جهت انتخاب اعضای نمونه آماری از روش نمونه­گیری ترکیبی استفاده شد و جمع­آوری داده­ها با استفاده از دو روش کتابخانه­ای برای مرور ادبیات پژوهش و روش میدانی (توزیع و جمع­آوری پرسشنامه) انجام گرفت. روایی پرسشنامه توسط خبرگان سنجیده شد و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده­ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی از طریق نرم­افزار SPSS صورت گرفت. نتایج و یافته­های پژوهش نشان داد که کیفیت تجربه مذهبی گردشگر شامل پنج بعد دانش افزایی دینی، روانشناختی، زیارتی، اخلاقی – عبادی و تعاملات فرهنگی – اجتماعی است. بررسی این ابعاد در جامعه پژوهش نشان داد که همه ابعاد بجز بعد تعاملات فرهنگی – اجتماعی در وضعیت مناسبی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Conceptualizing the Quality of Religious Experience of Tourist (The Case of Foreign Tourists in the City of Qom)

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammadbagher Jafari 1
  • Mohammad Ghaffari 1
  • Ahmad Abasi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Management & Accounting, College of Farabi, University of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A. Student, Faculty of Management & Accounting, College of Farabi, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
A tourist destination for competitive advantage must ensure that all the tourist attractions and experiences that have been offered so far are different from other destinations that the tourist is considering. Therefore, the quality of the tourist experience is one of the key competitive advantages for attracting tourists to a tourism destination. In the meantime, no comprehensive research has been carried out on the quality of the religious experience of the tourist. Regarding the religious situation of the holy city of Qom, activities have not been carried out on the religious experience of the city in this city so that the religious advantage of the city of Qom could be used to promote the tourism of this city and provide a suitable religious experience for its tourists. Therefore, the present research seeks to identify and conceptualize the quality of religious experience of the tourist. This research is a descriptive and survey oriented method for the purpose of application. The statistical population of the study was all foreign tourists of Qom who visited Qom in April and May 2017. To determine the sample size, the Kumer and Lee patterns were used and the sample size was 500. Combination sampling method was used to select the members of the statistical sample. Data were collected by using two library methods for reviewing the literature and the field method (distribution and collecting questionnaire). Validity of the questionnaire was measured by the experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha. Data analysis was done by exploratory factor analysis using SPSS software. The results and findings of the research showed that the quality of religious experience of the tourist includes five dimensions of religious, psychological, pilgrimage, ethical-worship and cultural-social interactions. The study of these dimensions in the research community showed that all aspects except the cultural-social interactions are in a good condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Tourism
  • Religious tourism
  • Tourist Experience
  • Quality of Tourist Experience
  • religious experience

مراجع

اسکات، نوئل. جعفری، جعفر. (1393). گردشگری در جهان اسلام. ترجمه مهدی رمضان­زاده لسبویی، محمود حسن­پور و نازنین تبریزی. تهران: مهکامه.
آهنگران، جعفر. کدپوری، علی. (1393). «نقش امکانات تفریحی شهری در افزایش مدت توقف زائران (مطالعه موردی: شهرقم)». نشریه گردشگری علم و فرهنگ. سال سوم، شماره 3، 56-51.
جان­بزرگی، مسعود. (1378). بررسی اثربخشی روان­درمانگری کوتاه مدت آموزش خود درمانگری با و بدون جهت­گیری مذهبی اسلامی بر مهار اضطراب و تنیدگی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
جوادی، مرتضی. (1385). فلسفه زیارت و آیین آن. قم: نشر اسراء.
حاجی­باباییان امیری، سید محسن. (1388). «نقش معنوی زیارت در تحول رفتار و شخصیت». خانواده و پژوهش. شماره 9، 97-67.
دهشیری، محمدرضا. (1394). «ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران». برنامه­ریزی و توسعه گردشگری. شماره 12، 92-72.
رنجبریان، بهرام، زاهدی، محمد. (1389)، شناخت گردشگری، اصفهان: انتشارات چهارباغ.
زنگنه، یعقوب. شمس الله زاده، یاسر. (1391). «بررسی و تحلیل نقش تصویر مقصد در توسعه صنعت گردشگری (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)». نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی. سال 16، شماره 41، 168-153.
سبحانی، اسرافیل. میردریکوندی، رحیم. (1393). «آثار روان­شناختی زیارت در سلامت روانی و زندگی انسان». معرفت. شماره 205، 30-13.
صمدانیان، محسن. عادل­فر، نازیلا. (1394). «زیارت در ادیان و بررسی فواید و آفات آن». سراج منیر. سال ششم، شماره 20، 147-119.
ضرغام بروجنی، حمید. ترکمان، نسرین. (1392). «تحلیلی بر توسعه گردشگری مذهبی در استان همدان». فصلنامه علوم مدیریت ایران. سال هشتم، شماره 30، 80-57.
غفاری، محمد. رضایی دولت­آبادی، حسین. دهقانی اناری، فرشید. (1393). «تحلیل عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری (مورد مطالعه: گردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان)». مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره دوازده، شماره 3. 568-551.
فیروزجاییان، علی اصغر. یوسفی، علی. میرمحمدتبار، سید احمد. (1393). «تحلیل کارکردی گردشگری مذهبی در ایران (فرا تحلیلی از تحقیقات موجود)». مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری. سال سوم، شماره 8، 165-143.
کاظمی، علی. غفاری، محمد. کنجکاو منفرد، امیر رضا. تسلیمی بابلی، امین. (1394). «بررسی تأثیر احساس تعلق به مقاصد گردشگری بر رضایت و وفاداری گردشگر (مطالعه موردی: گردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان)». برنامه­ریزی و توسعه گردشگری. شماره 12، 52-34.
کرمی­پور، الله­کرم. (1394). «گردشگری دینی: ماهیت و کارکرد». اسلام و علوم اجتماعی. سال هفتم، شماره 13، 71-53.
نهاوندی، مریم. نعمتی، سیده فاطمه. (1389). «تهدیدها و فرصت­های گردشگری زیارت در ایران». فصلنامه انجمنن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. سال ششم، شماره 20، 172-145.
یوسفی، علی. صدیق اورعی، غلامرضا. کهنسال، علیرضا. مکری­زاده، فهیمه. (1391). «پدیدار شناسی تجربی زیارت امام رضا (ع)». مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره ششم، شماره 3 و 4، 198-180.
Altunel, M. C., & Erkut, B. (2015). Cultural tourism in Istanbul: The mediation effect of tourist experience and satisfaction on the relationship between involvement and recommendation intention. Journal of Destination Marketing & Management, 4(4), 213-221.
Chen, C. F., & Chen, F. S. (2010). Experience quality, perceived value, satisfaction and behavioral intentions for heritage tourists. Tourism management, 31(1), 29-35.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (2013). A first course in factor analysis. Psychology Press.
Dwyer, L., & Kim, C. (2003). Destination competitiveness: determinants and indicators. Current Issues in Tourism, 6(5), 369-414.
Jafari,jafar. (2000). Encyclopedia of Tourism(Routledge world reference), USA&Canada: Routledge
Jennings, G., & Nickerson, N. (Eds.). (2006). Quality tourism experiences. Routledge.
Meng, F. (2006). An examination of destination competitiveness from the tourists’ perspective: the relationship between quality of tourism experience and perceived destination competitiveness (Doctoral dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University).
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 8، شماره 31
شهریور 1397
صفحه 7-29

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار