تحلیل وارزیابی قابلیت های توسعه صنعت گردشگری بافت تاریخی خرم آباد (مورد مطالعه: محله باباطاهر)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا، واحد یادگارامام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران و مدرس واحد یادگارامام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

گردشگری ­به‌عنوان­ بزرگترین­و­پیچیده­ترین صنعت دنیا محسوب می­گردد­.­تنوع ابعاد و پیچیدگی­های صنعت گردشگری متناسب با مناطق جغرافیایی،­زمینه­های ویژه­ای جهت برنامه­ریزی و مدیریت گردشگری می­طلبد. گردشگری از طریق ایجاد شغل و کسب درآمد می­تواند مناطقی را که استعداد گردشگری را دارد به‌عنوان یکی از عناصر کلیدی توسعه مطر­ح نماید­. در میان شهرهای مختلف کشور، شهر خرم‌آباد به سبب قدمت تاریخی، شمار فراوان جاذبه‌ها و نیز تنوع در آن‌ها از شهر­های بارز کشور به شمار می­آید­.­ محله باباطاهر به سبب داشتن آثار تاریخی متعددی ازجمله مجاورت با قلعه فلک الافلاک،­بازار­میرزا­سید­رضا، مقبره باباطاهر،­چند­خانه­تاریخی، حمام باشی، میدان گپ، حمام گپ و ... قابلیت‌های زیادی را برای تبدیل به قطب مهمی از گردشگری را دارد. لذا هدف اصلی این تحقیق، تحلیل و ارزیابی قابلیت‌های توسعه صنعت گردشگری بافت تاریخی خرم­آباد (محله باباطاهر) می­باشد­. روش تحقیق در پژوهش حاضر، توصیفی – تحلیلی و از نوع تحقیقات پژوهشی- کاربردی می­باشد. نتایج به‌دست‌آمده در مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP نشان می‌دهد که جاذبه‌های تاریخی- فرهنگی با ضریب (656/0)، زیرساخت­ها با ضریب (185/0) و تسهیلات و خدمات با ضریب (156/0) به ترتیب اهمیت بالاترین نمره را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج حاصل از­ ارزیابی ماتریس­SWOT نشان می­دهد که بزرگ‌ترین عدد به‌دست‌آمده مربوط به os که نقاط فرصت و قوت پروژه می‌باشد که باید­"استراتژی تهاجمی "­اتخاذ شود­،­در­­این­استژاتژی­os{ حداکثر- حداکثر} می­باشد که باید با بهره‌گیری از نقاط قوت از فرصت‌های موجود نهایت استفاده را کرد­.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and evaluation of tourism development capabilities historical context Khorramabad‌ (case study: neighborhood of Baba Taher)

نویسندگان [English]

  • Parvaneh Zivyar 1
  • Somayeh Teymouri 2
1 Associate Professor, Yadegar-e- Imam (Rah) Branch, Islamic Azad Univesity, Shahr-e- Rey, Tehran, Iran
2 Ph.D. student of Geography & Urban Planning, Kharazmi University of Tehran & Assistant Professor of Yadegar-e- Imam (Rah) Branch, Islamic Azad Univesity, Shahr-e- Rey, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
As the world's largest and the most complex tourism industry in throughput. The diversity and complexity of the tourism industry according to geographical areas, special areas of planning and management of tourism it is needed. Among the various cities, Khorramabad to the history of the Great attractions, as well as diversity in the country it comes from cities of obvious. Baba neighborhood because of the numerous monuments including castles vicinity­ Falak al­ aflak, market Mirza Reza, the tomb of Baba Taher, a historic home, for you, the chat, chat rooms and many features to become an important pole of its tourism.­The main objective of the research, analysis and evaluation of tourism development capabilities historical context Khorramabad­(neighborhood Baba)­respectively.­The research­ method in this study is descriptive-­analytic and practical Research- respectively. Results obtained in AHP model shows that by a factor of cultural, historical attractions­ (0/656) ­Infrastructure­ (0/185) ­facilities and services by a factor of (0/156) ­accounted for the highest score in order of importance have. The results of the evaluation show that the largest number obtained swot matrix of the so that the opportunities and strengths of the project to be "aggressive strategy" be taken, in this strategy­ so­ is maximum, maximum that should interest making the best use of the strengths of the existing opportunities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: ­development
  • Tourism
  • historical context­
  • ­Khorramabad­
  • ­Baba Taher neighborhood
آقا­یاری هیر،­محسن­(1383)؛­سطح­بندی پایداری توسعه روستاهای بخش هیر با استفاده از GIS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس.
الوانی،­مهدی­و­ده­دشتی­شاهرخ، زهره­(1373)؛ اصول و مبانی جهانگردی، تهران: معاونت اقتصادی و برنامه‏ریزی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی.
بدری، سید علی، یاری حصار، ارسطو­(1388)؛ انتخاب مناطق نمونه گردشگری با استفاده از روش AHP (نمونه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و چهارم، شماره 4.
ترشیزیان، پریوش­(1387)­؛­کاربرد تکنیک­SWOT در برنامه­ریزی و ساماندهی فضاهای شهری در رابطه با توسعه گردشگری (تربت‌جام)، نشریه پویش، شماره 1.
حکمت­ نیا، حسن و موسوی، میر نجف (1390)؛ کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه­ای، یزد، انتشارات علم نوین، چاپ دوم.
خلیل پور، سید علی (1380)؛ اولویت‌بندی شاخص­های تأثیرگذار فرهنگی – اجتماعی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از مدل، AHP پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
جعفری، غلام حسن، جعفری، محمد، عباسی، مهدی، ارامی، ابراهیم (1394)؛”بررسی پتانسیل­های اکوتوریسم و ژئوتوریسم شهرستان ماهنشان با استفاده از الگوی تحلیلی SWOT و تکنیک GIS"، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگرِی، دوره 4، شماره 16، پاییز 1394.
دیوید، فرد آر (1383)؛ مدیریت استراتژیک، ترجمه: پارسائیان، علی و اعرابی، سید محمد؛ تهران،­انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی، چاپ ششم.
رهنمایی، محمدتقی (1390)؛ گردشگری شهری،­انتشارات سازمان شهرداری­ها ­و دهیاری­های کشور، چاپ اول.
رادکلیف، مایکل (1373)؛ توسعه پایدار،­ترجمه: حسین نیر، تهران؛­انتشارات مرکز مطالعات برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، وزارت کشاورزی، چاپ اول.
رضایی نیا، حسن، جعفری، فرهاد (1393)؛ اولویت‌بندی راهبردهای مدیریت مقاصد گردشگری با استفاده از مدل‌های کمّی و کیفی (مطالعه موردی: شهر سلطانیه)، مجله گردشگری شهری، دوره 1، شماره 1.
زیویار، پروانه، تیموری، سمیه، نوروزی، مصطفی (1392)، امکان‌سنجی صنعت توریسم در شهر خرم‌آباد بر اساس مدل تحلیلی SWOT، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال دهم، شماره 39.
زبردست،­اسفندیار­(1380)­؛­کاربردفرآیند­تحلیل­سلسله­مراتبی­دربرنامه­ریزی­شهری­ومنطقه­ای، پژوهش‌های هنرهای زیبا دانشگاه تهران، شماره 10.
سقایی، محسن، امینی نژاد، غلامرضا، صبوحی، غلامرضا (1395).­"­بررسی توانمندی‏های گردشگری شهر ساحلی بوشهر بر اساس مدل سوات و تاپسیس"، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی،دوره 27، شماره 1­،­شماره (پیاپی­61)، بهار­1395.
سبحانی، بهروز، صفریان زنگیر، بهروز (1396).­"کاربرد شاخص­TCI و مدل SWOT در توسعه گردشگری دریاچه ارومیه"، مجله پایداری، توسعه و محیط زیست،دوره 4، شماره 2(پیاپی14)، تابستان 1396.
طرح جامع گردشگری استان لرستان (1384)­؛­مهندسین مشاور آبادی سرزمین.
طبیبیان، منوچهر و همکاران­(1386)؛­جستاری بر مفاهیم و روش­های برآورد کمی ظرفیت برد و ارائه یک نمونه کاربردی بر پایه تجربه برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری دره عباس آباد-گنج نامه همدان، نشریه هنرهای زیبا، شماره 29.
قرخلو، مهدی و جانبابانژاد، محمدحسین (1385)؛­گردشگری، فرصت یا تهدید؛ فصلنامه علوم جغرافیایی، شماره 4.
کریم پناه، رفیق­(1384)؛ تحلیل اکو توریسم و نقش آن در توسعه منطقه­ای استان کردستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی،­دانشکده علوم انسانی،­دانشگاه تربیت مدرس.
کاظمی، ایرج (1376)؛­مشاهیر لر­،­انتشارات افلاک.
گل‌کار، کورش­(1384)­؛ مناسب‌سازی تکنیک تحلیلی سوات­(SWOT)­ برای کاربرد در طراحی شهری، فصلنامه صفه، سال پانزدهم، شماره 4.
موحد، علی و کهزادی، سالار­(1389)؛ تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری استان کردستان با استفاده از مدل SWOT، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال اول، شماره 2.
مشکینی، ابوالفضل و حیدری، تقی­(1390)؛­ارزیابی توسعه گردشگری شهر زنجان با استفاده از مدل­SWOT­ (نمونه موردی: منطقه زنجان رود)،­فصلنامه فضای جغرافیایی، سال یازدهم، شماره 35.
محلاتی، صلاح­الدین (1380)؛­درآمدی بر جهانگردی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
هال، کالین مایکل و جنکینز، جان. ام­(1389)؛­سیاست­گذاری جهانگردی،­ترجمه: اعرابی، سید محمد و ایزدی، داود؛ تهران،­انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی، چاپ چهارم­.
Abby, Liu and Geffrey, Wall (2006). Planning Tourism Employment: A Developing Country Perspective, Tourism Management, Vol: 140, N: 27.
Bowen, William, M (1993). AHP: Multiple criteria Evolution, in kloster man, Roetall (Eds), spread sheet.
Harrison, D (1998). The Sociology of Modernization and Development, London, Routledge.
Hawkes, S & Williams, P (1993). From Principles to Practice: A Casebook of Best Environmental Practice in Tourism, Burnaby, BC: Centre for Tourism Policy.
Logar, Lavana (2009). Sustainable Tourism Management in Crikvenica, Croatia: An Assessment of Policy Instruments, Tourism Management.
Oxford English Dictionary (1989). Oxford University Press, Second Edition.
Page, Stephen J & Barker, Michael (2002). Visitor Safety in Urban Tourism Environments: The Case of Auckland, New Zealand, Cities, No: 4, 273-282.
World Tourism Organization (2001). Sport and Tourism Shaping Global Culture, WTO Publication Unit World Tourism Organization, Madrid, Spain­.