بررسی تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر روی توسعه پایدار شهر تبریز با استفاده از شاخص EF

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

2 استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

3 استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، رییس دانشگاه علمی کاربردی شهرداری، تبریز، ایران

چکیده

مفهوم توسعه پایدار شهری به توسعه اقتصادی، اجتماعی شهری ضمن تداوم حفاظت از منابع زمینی برای نسل کنونی و آینده به مجدد ساختن بهره برداری از منابع طبیعی در حد ظرفیت سیستم‌های طبیعی وهماهنگی طرح‌های توسعه دلالت دارد. هدف در این پژوهش بررسی تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی و جمعیتی بر اجزاء رد پای بوم شناختی و ارائه پیشنهادات برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی است که همین موضوع باعث قرار گرفتن مبحث توسعه پایدار در سرلوحه سیستم مدیریتی شهر تبریز می‌شود. جامعه آماری این مطالعه 250 نفر از ساکنان شهر تبریز هستند. برای تکمیل پرسشنامه از روش جمع آوری تصادفی استفاده شده است. در نهایت با استفاده از تحلیل آماری در محیط SPSS و تحلیل رگرسیونی چند متغیره به تحلیل داده‌های آماری طی دو مرحله برآمده از پرسشنامه پرداخته شده است در جدول‌های 1 تا 8 نشان داد که پارامترهای متغیر اجتماعی - اقتصادی و جمعیتی در شهر تبریز تأثیر معنی داری بر اجزا چهارگانه EF یعنی غذا، حمل و نقل، مسکن و کالا دارند. مفهوم این تأثیر آن است که با افزایش پارامترهای متغیر اجتماعی – اقتصادی و جمعیتی (سن، جنس، تأهل، سواد و درآمد) شاخص EF افراد نیز افزایش می‌یابد، که این مهم با تحلیل‌های جمعی متغیرهای وابسته در جدول‌های 9 و 10 تحکیم یافته است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که پارامترهای متغیر مستقل، حدود 84% بر اجزاء EF در شهر تبریز تأثیر دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation Effect of Social and Economical Factors on Sustainable Urban Development by Using EF Index

نویسندگان [English]

  • Fereshte Babaoghli 1
  • Mir Saeid Moosavi 2
  • Alireza Soltani 3
1 Ph.D. student of Geography & Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
2 Assistant Prof. of Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad Univerity, Tabriz, Iran
3 Architecture and urban planing, Head of university, Tabriz branch, The University of applied science of municipality, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Abstract
The concept of sustainable urban development is to economic, and social develop along with continuous conservation of natural resources for current, and future generations at capacity of natural systems and coordination with development designs.review is to evaluate effect of social, economic and popular factors on ecological footprint elements and present some recomendations to improve social and ecological conditions which led to take place sustainable development in head of urban managment system of tabriz. Statistical population of this study is 250 people of Tabriz residents. The questionnaire filled by using random collect method. At last statistical data analysis assessed by SPSS software and multivariate regression analysis in two stages from questionnaire. Tables (1 to 8) indicate that variable social-economical and population parameters in Tabriz have significant effect on EF quad components (food, transport, housing, and commodity). This effect means that with increasing variable social-economical and population (age, sex, marriage, and income) cause and increase in EF index that this proved in tables 9, and 10. The results indicate that independent variable parameters affect within%84 on EF components in Tabriz.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Tabriz
  • Urban sustainability
  • sustainable development
  • regression analysis

مراجع

تیموری، راضیه، شهریور روستایی، اصغری زمانی، اکبر و محسن احدنژاد (1392) ارزیابی تناسب فضایی – مکانی پارک‌های شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: پارک‌های محله‌ای منطقه 2 شهرداری تبریز): مجله فضای جغرافیایی، سال دهم، شماره 30.
حبیبی، کیومرث: رحیمی کاکه جوب، آرمان: و عبدی، محمدحامد (1392) ارزیابی جاپای بوم شناختی وسایل حمل و نقل شهری: رویکردی نوین به منظور برنامه ریزی حمل و نقل پایدار، نمونه موردی شهر ارومیه، مجله آمایش جغرافیایی فضا: فصلنامه علمی –پژوهشی دانشگاه گلستان، سال دوم/ شماره مسلسل پنجم/ پاییز 1391.
حسین زاده دلیر، کریم، (1383)، برنامه ریزی ناحیه‌ای، انتشارات سمت، تهران.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا: مهدوی، داوود: و پورطاهری، مهدی (1394) ارزیابی پایداری گردشگری در روستاهای تاریخی – فرهنگی ایران با تاکید بر پارادایم توسعه پایدار گردشگری، فصلنامه مطالعات گردشگری شماره 14.
زنگی آبادی، علی، احمدیان، مهدی: کرمی، محمد (1393) تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه منطقه‌ای یا بهره گیری تلفیقی از تکنیک‌های تصمیم گیری چند شاخصه، مورد پژوهش: استان کردستان، دو فصلنامه پژوهش‌های بوم شناسی شهری، دوره پنجم، شماره 1، پیاپی 9، صص 96- 83.
سایت استانداری آذربایجان شرقی، (www. Ostan – as. gov.ir)
قنبری، ابوالفضل: زلفی، علی و محمد جواد نوروزی (1392)، ارزیابی فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در مناطق شهری تبریز و با استفاده از مدل‌های TOPSIS و SAW) فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه‌ای، سال سومو، شماره دوم، صص 70- 51.
قنبری، ابوالفضل، (1394)، تحلیلی بر مکانیابی مسکن مهر شهر تبریز، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 20، شماره 55، بهار 1395، صص 254- 229.
 مرکز آمار ایران (1395) نتایج عمومی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران.
 مضطرزاده، حامد و حجتی، وحیده، (1393)، تحلیلی بر روند شکل گیری پارادایم توسعه شهری پایدار با تاکید بر جریان‌های زیست محیطی، دو فصلنامه پژوهشهای منظر شهر.
Rees, W. E. (2003). Impending sustainability? The ecological footprint of highereducation. Planning for Higher Education, 31, 88-98.
Rees, W.E. (1992). Ecological footprints and appropriated carrying capacity: What urban economics leaves out. Environment and Urbanisation, 4(2), pp.121-30.
Rees, W.E. 2013. Ecological Footprint, Concept of. Encyclopedia of Biodiversity (Second Edition), pp.701-13.
Ryu, H.C. (2005). Modeling the Per Capita Ecological Footprint for Dallas County, Texas: Examing Demographic, Environmental Value, Land-use, And Spatial Influences. Dissertation of P.H.D. Texas University. 18.
Parker, P. (2013). An environmental measure of Japan’s economic development: the ecological footprint. Geographiche Zeitschirft, 86, 106-119.
Folke, C., Jasson, A., Larsson, J., & Costanza, R. (2013). Ecosystem
appropriation by cities. Ambio, 26, 167-172.
Van Kooten, G, & C, Bulte, E.H. (2015). The ecological footprint: useful science or politics. Ecological Economics, 32, 385– 389.
Wackernagel, M., & Yount, J. D. (2000). Footprints for
sustainability: the next steps. Environment, Development and
Sustainability, 2, 21-43.
Wackernagel, M., McIntosh, J., Rees, W. E., & Woollard, B. (1993).
How big is our ecological footprint? A handbook for estimating a community’s appropriated carrying capacity. Draft. The UBC Task Force on Healthy and Sustainable Communities, the University of British Columbia.
Wolfe, V. L. (2001). A survey of the environmental education of
students in onenvironmentalmajors at four-year institutions in the USA. International Journal ofSustainability in Higher Education, 301- 315.
WWF (World Wildlife Fund). (2002). Living planet report 2002.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 8، شماره 31
شهریور 1397
صفحه 111-121

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار