تبیین پیامدهای مهاجرت اتباع کشور افغانستان برجامعه ایران (مطالعۀ موردی شهر قزوین)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مهاجرت در جهان امروز گسترش یافته و تبعات مثبت و منفی فراوانی دارد. کشور ایران نیز از این تبعات متاثر بوده است.هدف این پژوهش،تبیین پیامدهای مهاجرت اتباع افغانستان از طریق سنجش نگرش شهروندان شهرقزوین نسبت به مهاجران افغان با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و طیف بوگاردوس است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان چهار منطقه شهر قزوین می باشند که بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال1395 برابر با 402748 نفر بوده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر محاسبه گردید. نوآوری پژوهش حاضرمبنای نظری آن می باشد که ازرویکرد سایبرنتیک بهره گیری وروش تحقیق نیز پیمایشی است. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه ای که روایی آن بر اساس نظرخواهی از کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (70 %) به تائید رسید، جمع آوری و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 23 و تکنیک تحلیل عاملی تحلیل شد.در این پژوهش 30 شاخص با روش تحلیل عاملی خلاصه شده و به 7 عامل تقلیل یافته و به صورت ترکیبی در عوامل معنی دار ارائه گردیده اند. با بهره گیری از تکنیک مزبور، سهم هر کدام از عوامل تاثیر گذار در تعیین نگرش شهروندان شهر قزوین نسبت به اتباع افغانستان مشخص گردید.یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که این 7 عامل در مجموع 21/60 درصدِ نگرش شهروندان را نسبت به مهاجرین تبیین می کنند.نتایج حاصل از محاسبه طیف بوگاردوس پژوهش نشان داد که شهروندان شهر قزوین با 66/77 درصد میانگین پاسخ‌های منفی، نگرش مطلوبی نسبت به افغانها ندارند که حکایت از فاصله اجتماعی شدید میان افغانها و جامعه مورد پژوهش دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Implications of Immigration of Citizens of Afghanistan on the Iranian Society; Case Study of Qazvin City

نویسندگان [English]

  • Hossein keshavarz ghasemi 1
  • Babak Naderpour 2
1 Political sociology Ph.D. student at Tehran Azad University, central branch, Iran.
2 Assistant professor to: Islamic Azad university, central Branch , IRAN
چکیده [English]

Abstract
Migration has spread in today's world and has many positive and negative consequences. Iran has also been affected by these consequences. The purpose of this study is to explain the consequences of the immigration of Afghan citizens by measuring the attitudes of the citizens of Qazvin towards Afghan immigrants using the factor analysis technique and the Bogardus spectrum. The statistical population of the study is citizens of four districts of Qazvin city which according to the census of population and housing in 1395 was 402748 people. The sample size was calculated 384 by Cochran formula. The research Innovation is Theoretical  basis. In this research The  cybernetic approach is used.the research method is also a survey.
Data were gathered through a questionnaire whose validity was based on expert opinion and its reliability using Cronbach's alpha (70%). Data were analyzed using SPSS version 23 and Factor Analysis. Consequently, 30 indicators were summarized by factor analysis and reduced into 7 factors presented in combinatorial meaningful factors. The contribution of each factor affecting the attitudes of citizens of Qazvin City towards Afghan refugees using the mentioned technique. The research findings showed that those 7 factors generally explain 60.21% of the citizens’ attitudes towards Afghan migrants. Bogardus Social Distance scale outcome denoted that qazvin residences are not majorly in favour of Afghan with a mean score being negative by77.66% .this demonstrates a substantial social gap between afgan and reserch group.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: The Bogardus Spectrum
  • Factor analysis
  • Approach Cybernetics
  • Afghan immigration
اخلاقی،آمنه،علی یوسفی، وغلامرضا صدیق اورعی.(1395).سردی عاطفی؛احساسات مهاجر درباره جامعه میزبان با تکیه بر روایتهای مهاجران افغان ساکن مشهد، فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، بهار و تابستان،سال هفتم،شماره 1: 5-29.
ارشاد ، فرهنگ، و صدف مینا.(1389) . مهاجرت، نابرابری و پیامدهای آن،مجله تحلیل اجتماعی، شماره 4/59.
ابراهیمی،سعیده،وعبدالحسین فرج پهلو.(1389). رویکردی سایبرنتیکی به سیستم داوری مقالات در مجلات علمی،فصلنامه کتاب، شماره 82 : 186-198.
ایراندوست، کیومرث، محمد حسین بوچانی، و روح الله تولایی.(1393). تحلیل دگرگونی الگوی مهاجرت داخلی با تاکید بر مهاجرتهای شهری،فصلنامه مطالعات شهری، بهار، شماره 6 : 105 – 118.
بوربور، ترانه( 1393). مهاجران و راه‌های گذار از احساس تبعید: بررسی رهیافتهای نظری،فصلنامه علوم اجتماعی، پاییز، شماره 66 : 255-285.
بزّی، خدارحم(1385). بررسی آثار و پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حضور مهاجران افغانی در شهر زابل.فصلنامه چشم انداز جغرافیایی، سال 1، پاییز و زمستان، شماره 3: 23- 36 .
پاپلی یزدی، محمد حسین،و حسین رجبی سناجردی.( 1392). نظریه‌های شهر و پیرامون،تهران: انتشارات سمت.
دهقانی‌هامانی،مجید(1390).بررسی فاصله روانی- اجتماعی بین مردم ایران و مهاجرین افغان و تاثیر آن بر جرائم ارتکابی، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر علی اصغر اصغر نژاد فرید، دانشکده حقوق، دانشگاه پیام نور تهران
ریتزر،جورج(1988). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر،ترجمه محسن ثلاثی (1394)، تهران: انتشارات علمی.
زرقانی،هادی،و زهرا موسوی.(1392).مهاجرتهای بین المللی و امنیت ملی،فصلنامه مطالعات راهبردی، بهار،سال 16، شماره 1: 7-26.
زرقانی،‌هادی، محمد قنبری و مرتضی رضوی نژاد (1396). بررسی و تحلیل راهبردهای مدیریت مهاجران افغانستانی استان خراسان رضویSWOT با استفاده از مدل -ANP، پژوهش‌های‌جغرافیای‌انسانی،‌دورة 49 ، شماره2، تابستان،صص289-305.
زنجانی ، حبیب ا...(1393). مهاجرت ، تهران: نشر سمت.
سجاد پور،محمد کاظم(1384). چارچوب‌های مفهومی و عملیلتی در مدیریت مهاجرت بین المللی مطالعه موردی ایران، مجله تحقیقات جغرافیایی،پاییز،شماره78 : 9 -30.
شاطریان ، محسن ، اسما عسگری کویری، و فاطمه فخری.( 1394 ). مطالعه و بررسی نگرش مردم شهر آران و بیدگل نسبت به مهاجران افغانی ساکن در بافتهای فرسوده، همایش ملی بافت‌های فرسوده و تاریخی شهری: چالش‌ها و راهکارها، کاشان، دانشگاه کاشان.
شاطریان، محسن، و محمود گنجی پور( 1389). بررسی تاثیر مهاجرت افغانها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ، زمستان، سال 1، شماره 3: 83-102.
طاهرپور، فیروزه، رضا زمانی، و نیکچهره محسنی.( 1384). مطالعه مقایسه ایی پایه‌های فردی ، شناختی ، و انگیزشی پیشداوری نسبت به مهاجران افغان، نشریه پژوهشهای روان شناختی، دوره 8 ، شماره 3 و4 : 7- 28.
عیسی زاده، سعید، و مهران جهانبخش.(1391). مهاجرت غیرقانونی و تبعات اقتصادی آن در کشورهای میزبان (با تأکید بر مهاجران افغانی در ایران)، راهبرد اجتماعی فرهنگی، بهار، سال1 ، شماره 2 .
عبدی زرین، سهراب ، نسترن ادیب راد ، سید جلال یونسی، و علی عسگری .( 1387). رابطه سبک‌های هویت و خود کارآمد پنداری فردی و جمعی: مقایسه دانش آموزان پسر دبیرستانی ایرانی و افغانی ساکن قم، فصلنامه روان شناسی کاربردی ، پاییز، سال 2، شماره8 : 700- 686 .
علوی، محمود(1381). تاثیر مهاجرت افاغنه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران( با تاکید بر مسئله اشتغال)، پایان نامه کارشناسی ارشد ، استاد راهنما: دکتر ابوالفضل شکوری، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
جمشیدی‌ها، غلامرضا،و یحیی علی بابایی.(1381). بررسی عوامل موثر بر بازگشت مهاجرین افغانی با تکیه بر ساکنین شهرک گلشهر مشهد، نامه علوم اجتماعی، پاییز و زمستان، شماره20 : 90-71.
غیاثوند، احمد(1387). کاربرد آمار و نرم افزار SPSS در تحلیل داده‌ها،تهران : نشر لویه.
کاظمی، امیر( 1387). تاثیر مهاجرت اتباع افغانی در بزه کاری آنان در شهر مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر جاوید صلاحی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه ازاد اسلامی مشهد.
میرزایی، حسین(1393).مطالعه انسان شناختی هویت زبانی مهاجران افغان در ایران، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره هشتم، پاییز، شماره 3: 109-128 .
محمودیان، حسین(1386). مهاجرت افغانها به ایران: تغییر در ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و انطباق با مقصد جامعه، مجله نامه جمعیت شناسی ایران، زمستان، شماره 4 : 42- 69.
ماهر، فرهاد( 1373). آثار کارگران کشاورز افغان بر جامعه روستایی ایران، اقتصاد کشاورز و توسعه، تابستان، شماره 6 : 180- 198 .
نتایج سرشماری عمومی نفوس ومسکن سال 1390، مرکز آمار ایران.
وحدت آزاد ،فرشاد (1391).بررسی علل سیاسی- اجتماعی مهاجرت افغانها به ایران (پس از انقلاب اسلامی)، پایان نامه کارشناسی ارشد ، استاد راهنما: دکتر محمد علی خسروی ،گروه علوم سیاسی واحد تهران مرکزی.
وثوقی، منصور، و مجید حجتی . (1391). مهاجران بین الملل، مشارکت کنندگان در توسعه زادگاهی؛ مورد مطالعه شهر لار،مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، بهار، سال 4، شماره 2.
Abbasi-Shavazi MJ, et al. (2015) Immigrant–native fertility differentials: The Afghans in Iran. Asian and Pacific Migration Journal. 24(3) :273–297. DOI: 10.1177/0117196815594718.
Abbasi-Shavazi MJ and Sadeghi R (2014) Socio-cultural adaptation of second - generation
Afghans in Iran. International Migration. First published online
10 January 2014. DOI: 10.1111/imig.12148.
Abbasi-Shavazi MJ,Glazebrook D,Jamshidiha G,Mamoudian H and Sadeghi R (2005) Return To Afghanistan?A Sttudy of Afghans living in Tehran, Case Study Series. Faculty of Social Sciences University of Tehran.
Giles,wenona.(2013).class, contention,and a world in motion, edited by winnie lem and pauline gardiner barber:23-40,Berghahn Books.WWW.berghahnbooks.com
Grare,Frederic and Maley ,William(2011),The Afghan Refugees in Pakistan. Middle East Institute,pour la Recherche Strategique.
Kronenfeld, Daniel A(2011); “ can Afghanistan Cope withReturnees? A Look at some New Data”. Middle East Institute,pourla Recherche Strategique.
Koepke,Bruce(2011),The Situation of Afghans in the Islamic Republic of Iran Nine Years After the Overthrow of the Taliban Regime in Afghanistan”. Middle East Institute,pour la Recherche Strategique.
Mohmand, rostum shah,Hon,(2010).”The Saga of Afghan Refugees in Pakistan”. Middle East Institute,pour la Recherche Strategique.
Naghshnejad, Maryam(2015). Children of Afghan Migrants in Iran. Institute for the study of labor (IZA) Bonn, Germany
Pour Rohani, Sarah(2014). Afghan Immigrants in Iran and Citizenship. Department of Government and Civilization Studies Faculty of Human Ecology, Universiti Putra Malaysia (UPM).Journal of Public Administration and Governance. Vol. 4, No. 4