ارزیابی مدل تحلیل مسیر در مطالعه هویت محله‏ای ولنجک، حصارک و وحیدیه شهر تهران

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‏شناسی مسائل اجتماعی ایران، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی برازندگی مدل تحلیل مسیر برای مقایسه هویت محله‏ای سه محله با ویژگی‏های متفاوت در شهر تهران انجام شد. ولنجک در منطقه یک، حصارک در منطقه 5 و محله وحیدیه در منطقه 8 مورد مطالعه قرار گرفته‏اند. هویت محله‏ای متغیر وابسته و سرمایه اجتماعی، سبک زندگی، کیفیت فضای کالبدی، اقتصاد سرمایه‏داری معاصر، امنیت اجتماعی و ارتباطات از راه دور به عنوان متغیرهای مستقل پیش‏بینی شده‏اند‏. روش تحقیق، پیمایش است و داده‏ها با استفاده از ابزار پرسشنامه که اعتبار آن با پیش‏آزمون تأیید شد، گردآوری گردیده‏ است. نمونه آماری این تحقیق بر اساس سرشماری سال 1390 با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر برآورد شد و به منظور اطمینان‏بخشی و پوشش پاسخ‏های نامعتبر، 428 پرسشنامه توزیع گردید. نمونه‏گیری به شیوه طبقه‏بندی به نسبت جمعیت محلات از کل جامعه آماری به تعداد 56060 نفر انجام شد. انتخاب نمونه‏ها نیز به شیوه تصادفی بود و از نرم‏افزار Spss برای تحلیل داده‏ها استفاده شد. نتایج نشان داد که براساس مدل رگرسیون چند متغیره، 9/30 درصد تغییرات هویت محله‏ای در محله ولنجک، 8/53 درصد در محله حصارک و 4/62 درصد این تغییرات در محله وحیدیه توسط متغیرهای مستقل درون مدل تبیین شده‏اند. در هر سه محله مورد مطالعه سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را بر تغییرات هویت محله‏ای داشت که میزان تبیین‏کنندگی آن در ولنجک برابر با 366/0، در حصارک معادل 654/0 و در وحیدیه نیز 522/0 در سطح اطمینان 95 درصد بوده‏است. متغیر سبک زندگی نیز بیشترین تأثیر را در تغییر سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر واسط درتبیین هویت محله‏ای داشت. نهایتاً تاثیرات کل هریک از متغیرهای معنادار در تبیین هویت محله‏ای در محلات سه گانه مورد مطالعه در جداول مربوطه به نمایش گذاشته شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Path Analysis Model in the study of Neighborhood Identity of Velenjak, Hesarak and Vahidieh Neighborhoods in Tehran

نویسندگان [English]

  • Samad Mohamadizadeh Samakoush 1
  • Akhtar shiri 2
1 Ph.D. student of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Dept. of Sociology, Faculty of Social Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
This research’s aim was assessing the fitness of path analysis model to compare the neighborhood identity of three neighborhoods with different characteristics in Tehran. Velenjak in area 1, Hesarak in area 5 and Vahidieh in area 8 have been studied. Neighborhood identity was dependent variable and independent variables were social capital, lifestyle, physical quality, contemporary capitalist economy, social security and telecommunications. The research method was survey and the data were collected using a questionnaire which was validated by a pre-test. The statistical sample of this study, based on the census of 1390, was estimated using 382 by Cochran formula, and 428 questionnaires were distributed in order to assure and cover invalid responses. The sampling method was classified by the population of neighborhoods from the total population. Sampling was done randomly and SPSS software was used for data analysis. The results showed that based on the multivariate regression model, 30.9% in Velenjak, 53.8% in Hessarak and 62.4% in Vahidieh were explained neighborhood identity changes by independent variables in the model. In all three social districts, social capital had the most impact on neighborhood identity, with the explanation equal in Velenjak was 0.366, in Hesarak was 0.654, and in Vahidieh was 0.522 at 95% confidence level has been. The variable of lifestyle also had the greatest impact on social capital change as an interface variable in the local identity. Finally, the effects of each of the significant variables in explaining neighborhood identity in the three neighborhoods studied in the tables are shown.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Neighborhood Identity
  • social capital
  • lifestyle
  • physical quality
  • contemporary capitalist economy
  • social security
  • telecommunications
الیاس، نوربرت. (1385). تنهایی دم مرگ. (امید مهرگان و صالح نجفی: مترجمان). تهران: نشر گام نو
ایمری، راب، لیز، لورتا و راکو، مایک. (1390). نوسازی شهر لندن؛ حکمرانی، پایداری و اجتماع محوری در یک شهر جهانی. (مجتبی رفیعیان: مترجم). تهران: انتشارات د انشگاه تهران
اینگلهارت، رونالد. (1382). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. (مریم وتر: مترجم). تهران: انتشارات کویر
باندز، مایکل. (1394). نظریه‏ی اجتماعی شهر (شهر، خود و جامعه). (دکتر رحمت‏اله صدیق سروستانی: مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
باومن، زیگموند. (1384). عشق سیال درباب ناپایداری پیوندهای انسانی (عرفان ثابتی، مترجم). تهران: انتشارات ققنوس
بهزادفر، مصطفی (1390). هویت شهر؛ نگاهی به هویت شهر تهران؛ تهران: موسسه نشر شهر
پاتنام، رابرت. (1380). دموکراسی و سنتهای مدنی. (محمدتقی دلفروز: مترجم). تهران: انتشارات جامعه شناسان
پیران، پرویز (1384). هویت شهرها؛ غوغای بسیار برای مفهومی پیچیده. تهران. مجله آبادی. شماره 48. پاییز 1384. صص 9-8
تنهایی، ح.ا. (1391). بازشناسی تحلیلی نظریه‌های جامعه شناسی؛ مدرنیته میانی. تهران: نشر علمی
جنکینز، ریچارد. (1381). هویت اجتماعی. (تورج یاراحمدی: مترجم): تهران: نشر پژوهش شیرازه
جیکوبز، جین. (1392). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ امریکا. (دکتر حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی: مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
چپ‏من، دیوید. (1394). آفرینش محلات و مکان‏ها در محیط انسان‏ساخت. (شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان: مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
ریتزر، جرج. (1387). نظریه‏های جامعه‏شناسی در دوران معاصر. (محسن ثلاثی: مترجم). تهران: نشر علمی
زیمل، گئورگ. (1385). کلانشهر و حیات ذهنی. (ناصرالدین غراب: مترجم). فصلنامه مدیریت شهری، شماره 18، 59-52
شالین، کلود. (1372). دینامیک شهری یا پویایی شهرها. (اصغر نظریان: مترجم). تهران: انتشارات آستان قدس رضوی
شکوئی، حسین. (1369). جغرافیای اجتماعی شهرها؛ اکولوژی اجتماعی شهر. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی تهران
شوالباخ، گریت. (1396). مفاهیم پایه در تحلیل شهری. (شادی عزیزی: مترجم). تهران: انتشارات فکر نو
فاضلی، نعمت‏الله. (1393). پشت دریاها شهری است؛ فرایندها، روش‏ها و کاربردهای مردم نگاری شهری. تهران: انتشارات تیسا
فوکویاما، فرانسیس. (1386). بررسی سرمایه اجتماعی و حفظ آن. (غلام‏عباس توسلی: مترجم). تهران: انتشارات حکایت قلم نوین
فیلد، جان. (1392). سرمایه‏ی اجتماعی. (غلامرضا غفاری و حسین رمضانی: مترجمان). تهران: انتشارات کویر
گراهام، استیون و ماروین، سیمون. (1392). ارتباطات از راه دور؛ فضاهای الکترونیک و مکان‏های شهری. (محمود شورجه: مترجم). تهران: انتشارات مدیران امروز
لوفور، هانری. (1391). تولید فضا. (دکتر محمود عبداله زاده: مترجم). تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‏ریزی شهر تهران
هاروی، دیوید. (1376). عدالت اجتماعی و شهر، (فرخ حسامیان و دیگران: مترجمان). تهران: شرکت پردازش و برنامه‏ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران)
هال، ادوارد. تی.(1393). بعد پنهان. (منوچهر طبیبیان: مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
Abell, J., (2010) “Logos, Ethos, Pathos, and Ecos: Neighborhood Housing Design Research and Development” Metropolitan Universities Journal, Ed., Roger Munger, (Indianapolis, Indiana University-Purdue University (IUPUI), Volume 21, Issue 2, 41-57
Madanipour, Ali. (2001), ‘How relevant is 'Planning by Neighbourhoods’, The Town Planning Review, Vol. 72, No. 2 (Apr., 2001), pp. 171-191
Tajfel, Henri. (1978). Differentiation Between Social Group: Studies in the Social Psychology of Intergroup Relation. Academic, London
Talen, Emily and Julia Koschinsky. (2013). The Walkable Neighborhood: A Literature Review, International Journal of Sustainable Land Use and Urban Planning, International Journal of Sustainable Land Use and Urban Planning, Vol. 1 No. 1, pp. 42-63