تحلیل فضایی سنجش میزان تکه‌تکه شدن شهری (محلات ناحیه 1 منطقه 14 شهر تهران)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

سرعت رشد شهرنشینی موجب تغییرات چشم‌گیری در شیوه­ استفاده اراضی شده که موجب تکه‌تکه شدن اراضی شهری و قرار گرفتن هر کدام به عملکردی تخصصی شده است. در برنامه‌ریزی فضایی تکه‌تکه شدن یک پدیده شناخته‌شده می­باشد که ظهور اولیه آن را می­توان در زمینه کاربری اراضی شهری یافت. در مبانی سیاست­های فضایی تکه‌تکه شدن فضایی اغلب به عنوان یک پدیده­ی منفی درک شده، ولیکن هدف این پژوهش استفاده از این مفهوم در سنجش میزان تعادل عملکرد فضایی در محلات شهری می­باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش­های توصیفی- تحلیلی و مقایسه­ای بوده­اند. به منظور سنجش میزان تکه‌تکه شدن عملکردهای شهری از دو شاخص Aff و Rff استفاده شده که نتایج تحقیق نشان می دهد که این دو شاخص، ابزار مناسبی جهت سنجش میزان تلفیق فضایی و عملکردی کاربری­ها در سطح محلات شهری بوده است. این دو شاخص در محلات ناحیه 1 منطقه 14 مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاکی از آن بود که از لحاظ شاخص Rff و Aff بجز محلات دژکام و آهنگران دیگر محلات این ناحیه دارای سطح بالای تلفیق فضایی و عملکردی می­باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial analysis to measure of urban fragmentation (Case Study: District 1 neighborhoods of region 14 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • kazem Borhani 1
  • Abolfazl Meshkini 2
1 Tarbiat modares university
2 University of Tarbiat Modares
چکیده [English]

Abstract
Growth rate of urbanization has led to significant changes in land use, resulting fragmentation of urban land, each of which allocated to specialized purpose. In spatial planning, fragmentation is a known phenomenon whose initial advent can be found in urban land use. Fragmentation space is often perceived as a negative phenomenon in the fundamental of policy spat, but the aim of this study is to assess the balance of spatial function using the concept of space in urban neighborhoods. The research method in this study is combination of descriptive-analytical and comparative methods. In order to measure the fragmentation of urban functions, Rff and Aff indexes have been used. The results indicate that these two indicators are an appropriate tool for measuring the spatial and functional integration of land usage in the neighborhoods. The two indicators were studied in District 1 neighborhoods of region 14 of Tehran. the results indicate that all the neighborhoods  are in high level of spatial and functional integration in terms of indicators Aff and Rff, except Dojkam and Ahangaran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key word: Urban fragmentation
  • Space balance
  • index fix & Aff

مراجع

موحد، علی، صمدی، محمدحسین، (1390)، ارزیابی کمی و کیفی کاربری اراضی شهر مریوان، پژوهش های جغرافیای انسانی، صفحه 78.
محمد زاده اصل، نازی، امام وردی، قدرت ا....، سریر افراز، محمد، ( 1389)، رتبه‌بندی شاخص‌های رفاه شهری مناطق مختلف شهر تهران، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شماره اول.
میرکتولی جعفر، حسینی علی، رضایی نیا حسن، نشاط عبدالحمید، (1391)، آشکارسازی تغییرات پوششی و کاربری اراضی با رویکرد به مجموعه فازی (مطالعه موردی: شهر گرگان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 79.
Angel, Shlomo, Jason Parent, and Daniel L. Civco, (2010), The Fragmentation of Urban Footprints:Global Evidence of Sprawl, 1990-2000, Lincoln Institute of Land Policy.
Bénit-Gbaffou, Claire, (2008), Unbundled security services and urban fragmentation in post-apartheid Johannesburg, Geoforum 39 1933–1950.
Hidding, Marjan C., Andre ´ T.J. Teunissen, (2002), Beyond fragmentation: new concepts for urban–rural development, Landscape and Urban Planning 58 297–308.
Inostroza, Luis, Rolf Baur, Elmar Csaplovics, (2013), Urban sprawl and fragmentation in Latin America: A dynamic quantification and characterization of spatial patterns, Journal of Environmental Management 115 87-97.
Marinescu , Sorin Avram, (2012), Evaluation of urban fragmentation in Craiova city, Romania, Landscape, Environment, European Identity, 4-6 November, 2011, Bucharest. Procedia Environmental Sciences 14 207– 215.
Michelutti, Enrico, (2010), An analytical framework for urban fragmentation analysis in the Global South city. Questioning urban planning practices through an institutional approach. Urban Knowledge in cities of the south.
Gao, Jiangbo, Shuangcheng Li, (2011), Detecting spatially non-stationary and scale-dependent relationships between urban landscape fragmentation and related factors using Geographically Weighted Regression, Applied Geography 31 292-302.
Rotem-Mindali, Orit, (2012), Retail fragmentation vs. urban livability: Applying ecological methods in urban geography research, Applied Geography 35 292-299.
Sobreira, Fabiano J. A, Marcelo A. F. Gomes, (2001), Urban Fragmentation, Spatial scaling laws in squatter settlements, Proceedings. 3rd International Space Syntax Symposium, Atlanta,
Srinivasan, Veena, Karen C. Seto, Ruth Emerson, Steven M. Gorelick, (2013), The impact of urbanization on water vulnerability: A coupled human environment system approach for Chennai, India, Global Environmental Change 23 229–239.
Tigas, Lourraine A., Dirk H. Van Vuren, Raymond M. Sauvajot, (2002), Behavioral responses of bobcats and coyotes to habitat fragmentation and corridors in an urban environment, Biological Conservation 108 299–306.
Weia, Yaping, Zongyi Zhang, (2012), Assessing the fragmentation of construction land in urban areas: An index method and case study in Shunde, China, Land Use Policy 29 417– 428.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 8، شماره 32
آذر 1397
صفحه 255-266

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار