برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران با تاکید بر توسعه جزایر خلیج فارس؛ جزیره قشم

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 کارشناسی مهندسی کامپیوتر(سخت افزار) و مدیر برنامه‌ریزی سیستم

2 دانشیار جغرافیای سیاسی و گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

3 دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی، مدرس دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

روش برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری در سطوح منطقه‌ای و ملی به ‌صورت یک اصل در بسیاری از کشورها پذیرفته شده است. اگر چه هنوز اجرای طرح‌ها و سیاست‌ها در برخی از مناطق ضعیف است اما بسیاری از کشورها و مناطق برنامه گردشگری در دست تهیه دارند. کشورهایی که تاکنون چنین طرح‌هایی را اتخاذ نکرده‌اند می‌بایست در آینده‌ای نزدیک این مسئله را مد نظر خود قرار دهند. جزایر واقع در منطقه خلیج فارس و به ویژه جزیره قشم از جمله مناطقی در ایران هستند که نیازمند تهیه برنامه­ریزی برای توسعه گردشگری هستند. سوال اصلی مقاله حاضر این است که خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم چه جایگاهی در برنامه­ریزی توسعه گردشگری در ایران بایستی داشته باشند؟ فرضیه مقاله این است که در برنامه­ریزی توسعه گردشگری در ایران، گردشگری باید به عنوان یک نظام مرتبط با عوامل عرضه و تقاضا در نظر گرفته شود. عوامل تقاضا بازارهای گردشگری داخلی و بین المللی و ساکنین محلی هستند که از جاذبه‌های گردشگری، تسهیلات و خدمات استفاده می‌کنند. عوامل عرضه فعالیت‌ها و جاذبه‌های گردشگری محل اقامت و دیگر تسهیلات و خدمات هستند که از از این نظر خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم اولویت ویژه­ای دارند. نتایج این مقاله نشان می­دهد که با توجه به پتانسیل­های موجود در دو طرف عرضه و تقاضای گردشگری جزایر خلیج فارس به ویژه جزیره قشم این مناطق بایستی به صورت جدی در برنامه­ریزی­های گردشگری مورد توجه قرار گیرند و از حاشیه به متن برنامه­ریزی­ها انتقال داده شوند. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی جایگاه خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم را در برنامه­ریزی توسعه گردشگری ایران با توجه به پتانسیل­های عرضه و تقاضای را تحلیل و تبیین نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Planning tourism development in Iran with emphasis on the development of Persian Gulf islands; Qeshm Island

نویسندگان [English]

  • Zein al-Abedin Karami 1
  • heidar lotfi 2
  • Ali Naseri Manesh 3
1 Bachelor of Computer Engineering (Hardware) and Director of System Planning
2 Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Humanities, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
3 Ph.D. in Geography and Planning, university instructor of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The islands in the Persian Gulf region, and in particular Qeshm Island, are areas in Iran that need to plan.Are for tourism development.The main question of this article is that the Persian Gulf and its islands, especially Qeshm Island, should play a role in planning tourism development in Iran?The hypothesis of the article is that in planning tourism development in Iran, tourism should be considered as a system related to the factors of supply and demand. Demand factors are domestic and international tourism markets and local residents who use tourist attractions, facilities and services. Factors supplying tourist attractions and attractions are residences and other facilities and services.The results of this paper show that considering the potential of both the Persian Gulf tourism supply and demand, especially the Qeshm Island, these areas should be taken seriously in the tourist destinations and from the margin to the planning text Transmit. The present research is qualitative in which it has been tried using library resources and research papers As well as other scientific sources, analyze and explain the position of the Persian Gulf and its islands, in particular Qeshm Island, in planning tourism development in Iran, taking into account the potential of supply and demand.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Planning
  • Development
  • Gulf Islands
  • Qeshm Island
ابراهیمی، شهروز و منظر امرایی(1393)، معضل ناامنی و واگرایی در منطقه خلیج‌فارس: راه‌کارهای نظری، فصلنامه روابط خارجی، شماره 24.
اخوی، امید(1391)، مرزهای ایران، فصلنامه کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 173
اسدیان، محمد(1372)، گاه شماری در جزیره قشم، فصلنامه کلک، شماره 42.
برقی، حمید و محمد دهقان حسام پور و رمضان طوسی و داود جمینی(1391)، برنامه‌ریزی توسعه پایدار گردشگری در منطقه خلیج‌فارس - مطالعه موردی: جزیره قشم، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، شماره 7
بی‌نام(1370)، بادهای تغییر، فصلنامه گزارش، شماره 8 و 9
تخشید، محمدرضا و مهدی متین جاوید(1390)، تسلط بر منابع نفتی استراتژیک خلیج‌فارس و تهاجم نظامی ایالات متحده به عراق، فصلنامه مطالعات جهان، شماره 1
رستم گورانی، ابراهیم و مریم بیرانوند زاده و سید دانا علی زاده و مهدی حشمتی جدید(1392)، بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی، فصلنامه آمایش سرزمین، شماره 8
زیاری، کرامت الله و ابراهیم رستم گورانی و مریم بیرانوند(1388)، بررسی تحولات جمعیتی و سکونتی در شهر قشم تا افق 1405، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره 2
صنعتی، همایون(1386)، جنگل حرا و درخت پنبه در جزایر خلیج‌فارس، فصلنامه بخارا، شماره 62
فنی، زهره و محمد علیزاده طولی و زینب زحمتکش(1393)، تأثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان (مورد مطالعه: جزیره قشم)، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 28
کریمی پور، یدالله و حسن کامران(1380)، نگاهی نو به طبقه‌بندی استراتژیک مرزها (با تأکید بر مرزهای ایران)، فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 160
مافی، عزت الله و زهره جوانبخت قهفرخی(1390)، تحلیل راهبردهای توسعه گردشگری با استفاده از مدل (SWOT) با تأکید بر جزیره قشم، فصلنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره 284
مهدی نژاد، محمود و بهنام مغانی رحیمی(1389)، بررسی پتانسیل‌های توریستی شیراز و اراده راهکارهایی به منظور تقویت آن، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی، شماره 73
ندیم، مصطفی(1384)، نظام نام‌گذاری غیررسمی عامه در میان جزیره‌نشینان قشم، فصلنامه پژوهشنامه انسان شناسی، شماره 7
یزدانی، عنایت الله و علی امیدی و پریسا شاه محمدی(1395)، ابتکار کمربند راه: قوام نظریه هارتلند، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 96.
باهر، حسین (1377)، دگراندیشی‌هایی پیرامون گردشگری (ایران‌گردی و جهانگردی)، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره 20.
شجاعی، منوچهر و نورالدین نوری (1386)، بررسی سیاست‌های دولت در صنعت گردشگری و ارائه الگوی توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور، فصلنامه دانش مدیریت، شماره 78.
شریفی تهرانی، محمد و جواد یوسفی­(1391)، بررسی ارتباط بین گونه‌های گردشگری مذهبی روستایی و بوم‌شناختی با گردشگری فرهنگی موردمطالعه استان خراسان جنوبی، فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شماره 25.
فرجی، مرتضی (1380)، فرهنگی: پیش درآمدی بر تأثیرات فرهنگی و اجتماعی صنعت جهانگردی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 11 و 12.
لطفی خاچکی، بهنام (1387)، گردشگری به مثابه یک صنعت، فصلنامه راهبرد (دانشگاه تهران)­، شماره 2.
مجیدی، محمد رضا (1389)، سیاست گردشگری خارجی در ایران: جستجوی الگوی مطلوب، فصلنامه سیاست، شماره 16.
محبوب فر، محمدرضا و سیروس شفقی و علی زنگی آبادی (1390)، توان سنجی و برنامه‌ریزی گردشگری شهر کاشان، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، شماره 2.
زندمقدم، محمود(1372)، تأملی درباره جزیره قشم، فصلنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره 69 و 70.
موسوی شفائی، مسعود و علی اکبر امین بیدختی و مجتبی اسماعیل شهابی (1391)، تأثیر بی‌ثباتی سیاسی خاورمیانه بر صنعت گردشگری ایران در دوره پس از 11 سپتامبر 2001، فصلنامه روابط خارجی، شماره 14.
http://qeshmgeopark.ir
https://www.amar.org.ir/
http://jaddeh.persianblog.ir
http://www.bia2dolab.blogfa.com
http://naftema.com