ارزیابی توان اکولوژیکی روستاهای پیراشهری لنگرود برای توسعه گردشگری

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین سرآغاز تلاش برای برنامه‌ریزی با هدف جلوگیری از پیامدهای نامطلوب گردشگری روستایی و دستیابی به توسعه پایدار است. این پژوهش به ارزیابی توان اکولوژیکی روستاهای پیراشهری لنگرود به منظور برنامه‌ریزی گردشگری پرداخته و در این زمینه از نقشه‌های 1:25000 توپوگرافی و نقشه 1:100000 زمین شناسی، عکس‌های هوایی، پوشش‌گیاهی، نیمرخ‌های توپوگرافی، نقشه‌های اقلیمی و سایر اطلاعات دیگر در محیط نرم افزار ArcGis، با استفاده از روش کیفی قیاسی تعیین اولویت مخدوم بهره برده-است. این تحقیق از نظر هدف، «کاربردی» و روش علمی به‌کارگرفته شده در آن از نوع «توصیفی ـ تحلیلی» و روش گردآوری اطلاعات، میدانی و اسنادی با استفاده از مشاهده و مصاحبه بوده است. نتایج به دست آمده نشان داد که در زمینه توان اکولوژیک توریسم متمرکز 84/14 درصد از وسعت این محدوده در طبقه 1 مناسب، 63/23درصد در طبقه 2 مناسب و 51/60 درصد نیز در محدوده نامناسب توریسم متمرکز قرار دارند. همچنین نتایج ارزیابی توان اکولوژیک توریسم گسترده نشان داد که 65/39 درصد از وسعت این محدوده در طبقه 1 مناسب، 96/5 درصد در طبقه 2 مناسب و 22/54 درصد نیز در محدوده نامناسب توریسم گسترده قرار دارند. در همین راستا موقعیت روستاهای پیراشهری از لحاظ توان اکولوژیک توریسم گسترده و متمرکز نیز در طبقات مختلف آن نشان داده‌شده‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Ecological Capacity of Peri_Urban Villages of Langrood

نویسندگان [English]

  • mohadese nourani 1
  • Teimur amar 2
  • Mohammad Baset Ghoreshi 3
1 PhD student in Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
2 Associate Professor, Department of Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht Iran
3 Assistant Professor, Department of Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

Evaluation of ecological capacity is the beginning of tourism development planning to prevent unfavorable consequences of rural tourism and achieve sustainable development. This study evaluated the ecological potential of the Peri-urban villages of Langrood based on Makhdoom's qualitative deductive method of prioritization for tourism planning. In this regard, were used from 1: 25000 topography and 1: 100,000 geological maps, aerial photographs, vegetation cover, topographic profiles, climate maps and other information in ArcGIS. The purpose of this research is "applied" and the scientific method used is "descriptive-analytical". The method of gathering information was field and documentation by observation and interview. The results showed that in terms of ecological potential of centralized tourism, 14.84% of this area is suitable for 1st class, 23.63% is suitable for 2nd class and 60.51% is inappropriate for centralized tourism. Also, the results of ecological assessment of extensive tourism showed that 39.65% of this area is suitable for 1st class, 5.96% is suitable for 2nd class and 54.22% is inappropriate for extensive tourism. IN this regard, the location of peri-urban villages in terms of ecological potential of extensive and centralized tourism has been shown in its different classes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation"
  • Ecological Capacity"
  • Centralized"
  • Peri-urban Villages"
  • "
  • Langrood"
اصغری سراسکانرود، صیاد، تقیلو، علی اکبر، زینالی، بتول (1394). ارزیابی تطبیقی توان گردشگری منطقه ای با تأکید بر ژئوتوریسم (مطالعه ی موردی: هفت چشمه نقده، دره ی قاسملو و بند ارومیه)، برنامه ریزی منطقه ای، دوره ی 5، شماره ی 17، صص 163-178.
ایرجی، فریدا(1387). ارزیابی پتانسیل های گردشگری طبیعی مناطق حفاظت شده استان اصفهان و مکان یابی محل های مناسب جهت تفرج در یکی از این مناطق، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
ایلدرمی، علیرضا؛ دلال اوغلی، علی؛ قربانی، محمد(1395). ارزیابی توان اکولوژیکی واکوتوریسمی منطقه حفاظت شده لشگردر شهرستان ملایر، فصلنامه ی علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره ی 54، 325-347.
ایمانی، رحمت؛ حسن آبادی، داود؛ برنا، رضا(1398). تبیین مدل سازی و قابلیت تفرج شهرستان نمین (مطالعه موردی تفرجگاه فندقلو)، فصلنامه جغرافیا( برنامه­ریزی منطقه­ای)، 9(3)، 389-403.
 ترابی، نوشین(1384). برنامه ریزی توسعه گردشگری منطقه حفاظت شده اشترانکوه با کمک روش تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از RS و GIS پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.
جوزی، سیدعلی؛ ایرانخواهی، مهدی؛ کاظمی­مقدم،فاطمه؛ پوراصغرسنگاچین، فرزام(1394). روش ها و تکنیک های آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای، تهران، انتشارات علم کشاورزی ایران.
جوزی، علی؛ رضائیان، سحر؛ آقامیری، کاوه(1391). ارزیابی توان محیط زیستی منطقه حفاظت شده ورجین به منظوراستقرار کاربری گردشگری با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره مکانی (SMCEM)، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست ، دوره 14، شماره 1، 83-96.
سرور، رحیم(1395). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
سرگزی, سعید, آسایش, حمید, حسنوند, داریوش. (1401). بررسی رابطه ارزش واردات تجارت خارجی و تقاضای توریسم در ایران. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), 12(3), 292-281. doi: 10.22034/jgeoq.2022.312858.3381
سلخوری غیاثوند، سیاوش(1382). بررسی توان اکولوژیکی منطقه پلنگ دره قم جهت کاربری اکوتوریسم، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته محیط زیست، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران.
شمس­پویا، محمدکاظم؛ توکلی­نیا، جمیله؛ صرافی، مظفر(1397).توسعه­پایدار پیراشهری، انتشارات امیرکبیر، تهران.
طوافی زاده، ایرج، مهدوی، مسعود (1393). ارزیابی توان های محیطی (به ویژه گردشگری) بخش سرآسیاب یوسفی،  فصلنامه ی جغرافیایی سرزمین، سال یازدهم، شماره ی 41 ، صص 1-15.
ضیائی، محمود؛ بنی کمالی، سهند؛ شریفی کیا، محمد(1390). ارزیابی توان اکولوژیکی و اولویت بندی پهنه های مستعد اکوتوریسم مطالعه موردی: شهرستان مینودشت، فصلنامه مدرس علوم انسانی- برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره 15، شماره 4، 10-128.
فیروزی، محمدعلی؛ گودرزی، مجید؛ زارعی، رضا(1392). ارزیابی توان اکولوژیک منطقه نمونه گردشگری سد شهید عباسپور با تأکید بر توسعه پایدار گردشگری، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال سیزدهم، شماره 28، 153-176.
قدیمی، مجتبی؛ ملکیان، منصوره؛ سفیانیان،علیرضا(1395). ارزیابی توان منطقه حفاظت شده قرخود برای گردشگری گسترده و متمرکز، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، شماره18، 53-68.
مخدوم، مجید(1370). ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه گیلان و مازندران برای توسعه شهری، صنعتی، روستایی و توریسم. محیط شناسی، 16(16).
مخدوم، مجید (1393). شالوده آمایش سرزمین، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
موسوی، سیدحجت، کیانی سلمی، صدیقه، ستایش، فاطمه(1400). برآورد ظرفیت پذیرش و ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور شناسایی پهنه‌های ارضی مستعد گردشگری (نمونه‌ی موردی: محدوده‌ی گردشگری مجتمع پتاس خور و بیابانک)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. ۱۲ (۴۵) :۱۰۸-۹۱.
میکائیلی تبریزی، علیرضا؛ دزیانی، سمانه(1393). ارزیابی منابع سرزمین به‌منظور توسعه کاربری گردشگری مطالعه موردی: آبخیز زیارت گرگان،  فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 16، ویژه نامه شماره93، 371-379.
Alipour, N., Mesbahzadeh, T., Ahmadi, H., Malekian, A., Jafari, M. (2018). Synoptic analysis of dust events and its relation with drought in Alborz and Qazvin provinces. Geography (Regional Planning), 8(2), 59-68.
Amino, M., )2007(. A Geographic Information System (GIS) and Multi-Criteria Analysis for Sustainable Tourism Planning. Master of Science Thesis, University Technology Malaysia, 156 p.
Cigdem Kaptan Ayhan, Tulay Cengiż Taşlı, Ferah Ozkok, Hasan Tatlı. (2019). Land use
suitability analysis of rural tourism activities: Yenice, Turkey, Tourism Management 76,103-149.
Das, M. and Chatterjee, B. (2015). Ecotourism: A panacea or a predicament? Tourism Management Perspectives, 14, 3-16
Fung, T. and Wong, F. K. K., )2007(. Ecotourism planning using multiple criteria evaluation with GIS. Geocarto international. Vo. 22, No. 2, pp. 87-105.
Sante-Riveira, I., Crecente-Maseda, R and Miranda-Barros, D., (2008) GIS-based planning support system for rural land-use allocation, Computers and Electronics in Agriculture 63.
Shi, C., Hutchinson, S.M.<Xu, S. (2004). Evaluation of coastal zone sustainability: an integrated approach applied in Shanghai Municipality & Chong Ming Island. Environmental Management Journal.Vo 71, 4. pp. 335-344.
Youssef, A., Pradhan, B., Tarabees, E. (2011). Integrated evaluation of urban development suitability based on remote sensing and GIS techniques: contribution from the analytic hierarchy process, Arabian Journal of Geosciences. Vo. 4, pp. 463-473.