ساخت، اعتبارسنجی و استانداردسازی مقیاس در ارزیابی ترجیح به سکونت در ساکنین مجتمع های مسکونی شیراز

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری،واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان ، ایران

2 استادیار گروه معماری، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان، ایران

3 استادیار گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

ارزیابی عملکرد ساختمان در سال های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. سیستم های ارزیابی در مرحله طراحی هستند و ساختمان ها تنها براساس یک سری ضوابط کالبدی بدون توجه به سایر نیازهای ساکنان طراحی می شوند. از این رو، ارزیابی پس از سکونت به عنوان شاخص مهمی که عملکرد واقعی ساختمان را مورد سنجش قرار دهد و به این بررسی بپردازد که آیا ساختمان ها به صورتی طراحی شده اند تا بتوانند پاسخ گوی نیازهای ساکنان باشند یا خیر از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که این امر می تواند زمینه شکل گیری رضایتمندی را در ساکنین ایجاد نماید. در این پژوهش، حجم نمونه مطالعاتی 379 نفر می باشد که با نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. روش های آماری به کار برده شده روایی محتوا و روایی سازه (تحلیل عاملی)، تحلیل گویه ها (ضریب تمیز و روش لوپ) و اعتباریابی (محاسبه ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه) می باشند که با 42 گویه نهایی در پرسشنامه انجام شد. در نتایج تحلیل عاملی، چهار عامل محیط داخلی، زیبایی، عملکردی و اجتماعی شناسایی شدند. پس از محاسبه آلفای کرونباخ، میزان اعتبار پرسشنامه نیز 0.933 به دست آمد. با در نظر گرفتن این یافته ها، می توان مطرح کرد که پرسشنامه طراحی شده از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و عوامل مستخرج از تحلیل عاملی می توانند به ارزیابی پس از سکونت در مجتمع های مسکونی در شیراز بپردازند که بیشترین میزان تاثیرگذاری به ترتیب بعد اجتماعی، بعد عملکردی ، بعد زیبایی و بعد محیط داخلی به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Construction, validation, and standardization of the scale in assessing the preference for residency among the residents of residential complexes in Shiraz.

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Hosseini 1
  • Houtan Iravani 2
  • Mohammad Parva 3
1 PhD student of architecture, department of architecture, ardestan branch, Islamic azad university, ardestan, iran
2 Assistant professor, department of architecture, ardestan branch, Islamic azad university, ardestan, iran
3 Assistant professor, department of architecture, shiraz branch, Islamic azad university, shiraz, iran
چکیده [English]

The performance evaluation of buildings has received significant attention in recent years. Evaluation systems are currently in the design phase, and buildings are designed solely based on a set of physical criteria without considering other residents' needs. Therefore, post-occupancy evaluation is considered an important indicator that assesses the actual performance of a building and examines whether the buildings are designed to meet the residents' needs or not. This aspect is of great importance as it can contribute to residents' satisfaction. In this study, the sample size consisted of 379 individuals selected through cluster random sampling. Statistical methods such as content validity, structural validity (factor analysis), item analysis (item-total correlation and loop method), and reliability assessment (Cronbach's alpha coefficient calculation) were employed. These methods were performed on the questionnaire containing 42 final items.The results of the factor analysis identified four factors: interior environment, aesthetics, functionality, and social factors. After calculating Cronbach's alpha coefficient, the questionnaire's reliability was determined to be 0.933. Based on these findings, it can be concluded that the designed questionnaire has satisfactory validity and reliability, and the extracted factors from the factor analysis can contribute to the post-occupancy evaluation of residential complexes in Shiraz. The most influential factors, in descending order, were social, functionality, aesthetics, and interior environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • post- occupancy evaluation
  • residential complex
  • validation
  • Shiraz

مراجع

احمدی، فرزاد، میرریاحی، سعید،  ملاصالحی، ودیهه (1400)، ارزیابی معماری تاثیرگذار بر ارتقای تعاملات انسانی مبتنی بر جغرافیای زیستی (نمونه موردی: مجتمع های مسکونی منتخب شهر تهران)، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 11(44), 145-159.
خانی زاده، محمد علی، رضویان, محمد تقی. (1397). سنجش مولفه های موثر بر رضایتمندی ساکنین از محیط سکونت در بافت های فرسوده و تاریخی (نمونه موردی: محله سرشور شهر مشهد). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 8(33), 229-244.
خداپناهی، محمدکریم، اصغری، آرزو، صالح صدق‌پور، بهرام، کتیبایی, ژیلا. (1388). ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه حمایت اجتماعی خانواده (مطالعه مقدماتی). خانواده پژوهی, 5(4), 423-439.
درری جبروتی، احسان, محمودی، امیرسعید. (1395). بررسی الگوهای ارزیابی بعد از بهره‌برداری، هویت شهر، 10(4)،41-52.
دواس، دی. ای. (1376). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: هوشنگ نایبی. تهران : نشرنی.
سلیمی راد، سعیده ، کریمیان بستانی، مریم، انوری، محمود رضا. (1400). ارزیابی و تحلیل مولفه های کیفیت زندگی در مناطق شهری(مطالعه موردی: شهر زاهدان). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 9(1): 229-244.
سیف، علی اکبر (1383)،روانشناسی پرورشی، تهران : نشر آگاه.
عبدالهی، علی اصغر، غضنفرپور، حسن، ضایی، زهره. (1394).  بررسی و ارزیابی کاربری اراضی مناطق9گانه شیراز با استفاده از مدلLQدر محیطGIS، فصلنامه برنامه ریزی فضایی، 5(1): 63-82.
فرج‌پور باصر، سویل، موسوی، میرسعید، اکبری نامدار، شبنم (1400). بازشناسی عوامل مؤثر بر کالبد فضاهای مسکونی و سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مجتمع‌های مسکونی از کیفیت کالبدی محیط مسکونی (مورد شناسی: مجتمع مسکونی آسمان تبریز)، جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 11(41), 149-220.
مرکز آمار ایران (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهری، سالنامه آماری استان فارس.
مهدی نژاد، جمال الدین، صالح صدق پور، بهرام، نجاری، رعنا (1398). ساخت و رواسازی و پایاسازی و هنجاریابی مقیاس اجتماع پذیری در بازار سنتی ایران به منظور ارتقا آموزش معماری،  فناوری آموزش، 13(3): 536-549.
میکائیلی هاچه سو, گلناز, آذر, علی. (1396). بررسی و ارزیابی تطبیقی سرزندگی شهری در محله های اختصاصی و محلات سنتی با رویکرد توسعه پایدار در جغرافیا: مطالعه موردی کلان‌ شهر تبریز. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), 7(28), 269-284.
هاشم نژاد، هاشم، بهزادفر، مصطفی، صالح صدق پور، بهرام، سیدیان، سیدعلی(1391)، ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه نقش طراحی به منظور جلب مشارکت مردمی در فرایند معاصرسازی بافتهای فرسوده ایران. باغ نظر، 9(20): 63-72.
Aghaei, S., Ghafourian, M., Akhound, N. (2021). An Assessment of Extensibility and Divisibility in the Flexibility of Apartments’ Interiors and Adjoining Units (the Case of Tehran District 2). Soffeh, 31(1), 33-51. doi: 10.29252/soffeh.31.1.33
Agren, M. S., Knauss, E., Heldal, R., Pelliccione, P, and Alminger, A. (2022). Architecture Ealuation in Continious Development. Journal of Systems and Software, 184.
Ahmadi, R., Ghahremani, S. Besharati Kivi, S., Bayat, F., Zareh, N., Rohani, A. R., Hamidi, R., and Hamidi, N. Ghamisi, K. (2022). Investigating Social Factors of Residential Satisfaction and the Impact on Housing Price in Spontaneous Settlements in Tehran Fringe. OALIB, 9(10).
Alborzfard, N., & Berardi, U. (2013). Selection of Indicators for Post Occupancy Evaluation (POE) of Sustainable Dormitories. SB13 Dubai Paper.
Alborzfard, N., & Berardi, U. (2015). A post occupancy evaluation framework for LEED certified U.S.
higher education residence halls. Procedia Engineering, 118: 19 – 27
Alitajer, S., & Nojoumi, G. (2016). Privacy at home: Analysis of Behavioral Patterns in The Spatial Configuration of Traditional and Modern Houses in The City of Hamedan Based on The Notion of Space SyntaxFront. Archit. Res. 341–352.
Barlex, M.J. (2006). Guide to Post Occupancy Evaluation. London: HEFCE/AUDE.
Bayat, F., Hesari, E., Ghahremani, S. Besharati Kivi, S., Hamidi, R., and Hamidi, N. Analyzing the Causal Model between Place Attachment and Social Participation in Residences through the Mediation of Social Cohesion. Int. Journal of Com. WB (2022). https://doi.org/10.1007/s42413-022-00179-1
Bhawani, S. (2011). Post Occupancy Evaluation: Development of an Instrument and a Process to Assess Occupant Satisfaction in Renovated University Office Settings: A Case Study Approach. Master’s Thesis. Michigan State University.
CABE (Commission for Architecture and the Built Environment). (2005). Design with distinction: the value of good buildings design in higher education. (www.cabe.org.uk) as viewed in August 2009.
Farhadi, E., Pourahmad, A., Ziari, K., Faraji Sabokbar, H., & Tondelli, S. (2022). Indicators affecting the urban resilience with a scenario approach in Tehran metropolis. Sustainability, 14(19), 12756.
Federal Facilities Council. (2001). Learning from Our Buildings. Washington D.C.: National Academy Press.
Field, A. (2005). Discovering statistics using spss. London: sage pub.
Garson, G. D. (2009). Logistic regression from statnotes: Topics in multivariate analysis. Retrieved 6/5/2009 from http://faculty.chass.ncsu.edu/garson/pa765/statnote.htm.
Ghafourian, M., Aghaei, S. (2016). Flexibility Criteria for Design of Apartment Housing in Iran. Soffeh, 26(3), 41-64.
Hair, J. F., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2011). PLS-SEM: indeed, a silver bullet. The Journal of Marketing Theory and Practice, 19(2), 139-152.
Hassanain, M.A. and Iftikhar, A. (2015), "Framework model for post-occupancy evaluation of school facilities", Structural Survey, Vol. 33 No. 4/5, pp. 322-336.
Hesari, E., Mousavi, S. M., Besharati Kivi, S. Ghafourian, M., & Saleh Sedgh Pour, B. (2020). Investigation the Relationships between Place Attachment and Community Participation in Residential Areas: A Structural Equation Modelling Approach. Journal of Social Indicators Research, 151, 921–941.
Hesari, E., Peysokhan, M., Havashemi, A., Gheibi, D., Ghafourian, M., Bayat, F. (2019). Analyzing the Dimensionality of Place Attachment and Its Relationship with Residential Satisfaction in New Cities: The Case of Sadra, Iran. Social Indicators Research. 142 (3), 1031-1053.
Hong T, Sun H, Chen Y, Taylor-Lange S, Yan D (2016). An occupant behavior modeling tool for co-simulation. Energy and Buildings. 117, 272–281.
Ikediashi, D., Udo, G. and Ofoegbu, M. (2020), "Post-occupancy evaluation of University of Uyo buildings", Journal of Engineering, Design and Technology, 18)6): 1711-1730.
Jacob, P., & Chander, S. (2020). Post Occupancy Evaluation of Residential Satisfaction in Gated Communities – Case Study of Chennai Metropolitan Area. International Journal of Advanced Research in Engineering and Technology (IJARET), 11 (2), 57-66.
Jagan, M. (2019). Post Occupancy Evaluation of Hostels at Nit Trichy. National Conference on Recent trends in Architecture & Civil Engineering towards Energy Efficient and Sustainable Development at Department of Architecture, National Institute of Technology Tiruchirappalli at: Tiruchirapalli, Tamilnadu, India.
Khalil, N., & Husin, H.N. (2009). Post Occupancy Evaluation towards Indoor Environment Improvement in Malaysia’s Office Buildings. Journal of Sustainable Development, 2, 186.
Kline, R. B. (2016). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, 4th Edn. New York, NY: Guilford Press.
Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Gulford Press.
Kooymans, R., & Haylock, P. (2005). Post Occupancy Evaluation and Workplace Productivity. Sematic Scholar Journal, 2.
Lee Y.S. (2007). The relationship between indoor environmental quality and worker satisfaction and performance in Leadership in Energy and Environmental Design (LEEDRTM) certified buildings. Ph.D. Dissertation. University of Minnesota.
Li, P., Froese, T. M., & Brager, G. (2018). Post-occupancy evaluation: State-of-the-art analysis and state-of-the-practice review. Building and Environment, 133: 178-202.
Norouzi Zadeh, Z., Bayat, F., Besharati Kivi, S., Rohani, A., Hamidi, R., Hamidi, N., Zare, N. (2021). Evaluation and Comparative Study on the Components Affecting the Formation of Sense of Belonging in the Old and New Contexts of Tabriz. Building Engineering & Housing Science, 14(1), 51-60.
Preiser W.F.E. (2002). Continuous quality improvement through post occupancy evaluation feedback. Journal of Corporate Real Estate, Vol. 5(1), pp. 42-56.
Safdari Molan, A., & Farhadi, E. (2019). Spatial analysis of the proximity effects of land use planning on housing prices (case study: Tehran, Iran). In Computational Science and Its Applications–ICCSA 2019: 19th International Conference, Saint Petersburg, Russia, July 1–4, 2019, Proceedings, Part III 19 (pp. 642-659). Springer International Publishing.
Saleh Sedgh Pour, B., Hasan Nia, S., & Ebrahim Damavandi, M. (2014). Modeling emotional intelligence and happiness structural equation with ethe intermediate role of self-efficacy and academic intermediary, Journal of Teaching and Learning, 6(2), 32-60. 
Wang, M., Yang, Y., Jin S., Gu, L., & Zhang, H. (2016). Social and cultural factors that influence residential location choice of urban senior citizens in China- The case of Chengdu city. Habitat International, 53, 55-65.
Woon, N. B., Izran, S. M., Zainol, N. N. (2015). Critical Success Factors for Post Occupancy Evaluation of Building Performance: A Literature Analysis. Jurnal Teknologi, 74.
Yaman, R., Thadaniti, S., Suntornvongsagul, K., Adnan, H., & Ahmad, N. (2017). Post Occupancy Evaluation for Sustainable Neighborhood Development. Advanced Science Letters. 23 (4), 3128-3131.
Ziaami, J. A., & Li, B. (2018). Residents Post Occupancy Evaluation of Social Housing in Liberia. Journal of Building Construction and Planning Research, 6: 1-22.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 49
دی 1401
صفحه 566-585

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار