بررسی اصول طراحی معماری اقلیمی برای آمایش شهرهای ایلام و بیرجند

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی رشته معماری، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان، ایران

2 استادیار گروه معماری، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان، ایران

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر، اصفهان، ایران

چکیده

چکیده

در طول تاریخ معماری، همواره طراحان درصدد ساختن بناهایی بوده اندکه با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه احداث شوند. ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در اﯾﺠﺎد آﺳﺎﯾﺶ ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ در هرﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ، زیرا ﻣﻌﻤﺎری و اﻗﻠﯿﻢ در ارﺗﺒﺎط مستقیم با ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ بوده و توجه نکردن به شرایط اقلیمی در طراحی های امروزی ما مشکلاتی از قبیل مصرف بیش از حد انرژی و منابع را ایجاد می کند واز این رو لازم است ساختمان های جدیدبا استفاده از الگوهای معماری، اقلیمی و بومی هر منطقه طراحی و احداث شود. لذا باید اصول طراحی اقلیمی را رعایت کرده تا تاثیرات فراوانی در کاهش مصرف انرژی و منابع داشت و یکی از رویکردها واهداف معماری پایدارنزدیکی به معماری بومی هر منطقه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع ترکیبی ،مقایسه ای و موردی، می باشد که اطلاعات آن از طریق کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. در این پژوهش با مقایسه معماری بومی دوشهر ایلام و بیرجند اصول طراحی اقلیمی استخراج شده که می توان در معماری امروز بکار بست.



کلید واژگان : طراحی اقلیمی - مطالعات تطبیقی - معماری بومی - ایلام- بیرجند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of principles of designing climatic architecture for evaluation of ilam and birjand cities

نویسندگان [English]

  • saharossadat lohmoosavi 1
  • Hutan Iravani 2
  • mohammad kooshafar 3
1 Architecture student, Ardestan Branch, Islamic Azad University, Ardestan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Ardestan Branch, Islamic Azad University, Ardestan, Iran
3 Assistant Professor of Islamic Azad University, Shahin Shahr Branch, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Designers always sought throughout the history of architecture to construct buildings that are built according to the climatic conditions of each region. Climatic conditions are the most important factors in creating comfort for the users of buildings in any region since architecture and climate have direct relations with each other and inattention to the climatic conditions provide problems such as excessive energy and resources consumption in modern designs. Hence, the new buildings must be designed and constructed using the architectural, climatic, and native patterns of each region. Therefore, the climatic design principles should be observed in order to have extensive effects in saving energy and resources, and one of the stable architectural approaches and ais is getting close to the native architecture of each region. The research method in this study is a combined, comparative, and case study, the particulars of which have been collected through library and field information. In this study, by comparing the native architecture of the two cities of Ilam and Birjand, the principles of climatic design have been extracted, which can be used in today's architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climatic designing
  • comparative studies
  • vernacular architecture
  • Ilam
  • Birjand
اعتضادی، لادن، محمد جواد بینا(1395). «شناسایی انواع محوطه های باز و عملکرد آن ها در باغ های تاریخی بیرجند»، در :باغ نظر،سال چهاردهم شماره 47 اردیبهشت 96.
اسکندریان، مهناز(1394).«مهندسی مدیریت در معماری پایدار»در:فصلنامه پژوهشی در علوم مهندسی و فناوری،دوره 1،زمستان، شماره 1،از 68 تا 73.
امیدی، میلاد، افلاکی، اردلان(1398).«بررسی تطبیقی معماری بومی خانه های اقلیم گرم و خشک و کاربرد مواد دو فازی در ساختمان های امروزی در کاهش مصرف انرژی»هنر و معماری،معماری شناسی،زمستان،شماره 13،از 193 تا 202.
ایروانی، هوتن(1389). تدوین معیارهای کیفی پایداری از طریق مقایسه تطبیقی شهرهای زواره (ایران) و سانتافه (آمریکا)معماری زنده وار.رساله چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران. تهران
بهنیا، محمدرضا(1381). بیرجند نگین کویر،تهران،دانشگاه تهران.
تاجریزی، الهام، آرزومندان، راضیه(1390)، «ویژگی های اقلیمی خراسان جنوبی و بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر در معماری همساز با اقلیم»،فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان،سال ششم،شماره اول،ص 52 تا 73.
حیدری، شاهین(1388). در جستجوی هویت شهری ایلام،مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
رضایی، مسعود(1394)«طراحی معماری در راستای توسعه پایدار در شهر ایلام»،در:دوره شانزدهم،شماره 48 و 49 پاییز و زمستان.
رضیئی، طیب(1396)، «منطقه بندی اقلیمی ایران به روش کوپن-گایگر و بررسی جابه جایی مناطق اقلیمی کشور در سده بیستم»،در:دوره 43،شماره 2،تابستان 1396،ص419 تا 439.
زارعی، علی(1389).«بررسی تاثیر اقلیم در مطالعات راهبردی معماری سنتی کویری ایران(مطالعه موردی محله ی چهار درخت بیرجند)»،در:اولین همایش ملی کویر فرصت ها و تهدیدات،16 و 17 تیرماه،دانشگاه بیرجند.
سروش نیا، رضا، مفیدی شمیرانی، سید مجید، اعتصام، ایرج(1398).«ارزیابی ویژگی های مسکن در ارتباط با مسکن بومی اقلیم گرم و خشک مورد پژوهش شهر کرمان»جغرافیا،برنامه ریزی منطقه ای،زمستان،شماره 36 علمی و پژوهشی،از 149 تا 166.
فرد آر.دیوید(1379).مدیریت استراتژیک،ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی،تهران:دفتر پژوهش های فرهنگی.
سهیلی، جمال الدین، مهناز محمودی زرندی و زینب صالحی(1394).«الگوهای طراحی معماری قلعه های استان ایلام در دوره قاجار با تاکید بر الگوهای رفتاری»در:فصل نامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی.
سیمای میراث فرهنگی ایلام(1381)­. گردآوری علیرضا ناصری،ویراستار فرامرز طالبی،تهران:سازمان میراث فرهنگی(پژوهشگاه)معاونت معرفی و آموزش،اداره کل آموزش و انتشارات و تولیدات فرهنگی.
سیمای میراث فرهنگی بیرجند(1382). گرد آوری رقیه زعفرانلو،حمزه حمزه،تهران:سازمان میراث فرهنگی کشور(پژوهشگاه)،معاونت معرفی و آموزش،اداره کل آموزش،انتشارات و تولیدات فرهنگی.
شمس، مجید، مهناز خداکرمی(1389). «بررسی معماری سنتی همساز با اقلیم سرد شهر سنندج»،در:فصل نامه جفرافیایی آمایش،شماره 10،ص 91 تا 114.
ظهوری، راحله(1394). «معماری همساز با اقلیم خیلی سرد مطالعه موردی خانه های تاریخی اردبیل»،فصل نامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران،دوره جدید،سال سیزدهم،زمستان،شماره 47.
-کسمایی، مرتضی(1391)، اقلیم و معماری،نشر خاک،اصفهان.
گروت، لیندا(1384). روش های تحقیق در معماری،ترجمه علیرضا عینی فر،تهران:دانشگاه تهران،موسسه انتشارات.
محمدی، حسین و سعیدی، علی(1387)، شاخص های زیست اقلیمی موثر بر ارزیابی آسایش انسانی(مطالعه موردی: شهر قم)مجله محیط شناسی،دانشگاه تهران،سال 34،شماره 47،ص 73 تا 86.
محمودی، محمد مهدی، سحر نیوی(1390). «روند توسعه فناوری اقلیمی با رویکرد توسعه پایدار»در:هنر و معماری، نشریه نقش جهان، سال اول، پاییز، شماره 1،از 35 تا 52.
واتسون، دونالد(1372). طراحی اقلیمی،ترجمه وحید قبادیان،فیض مهدوی،محمد،نشر:دانشگاه تهران.
هاشمی زرج آباد، سارا صادقی و علی زارعی(1393). «بررسی نقش اقلیم بر نوع معماری و تزیینات حسینه ی نواب بیرجند»،در:پژوهش های باستان شناسی ایران،ص 151 تا 162.
Krishan, A., Baker, N., Yannas, S., & Szokolay, S. (2001). Clamate Responsive Architecture. New Delhi: Clamate Responsive Architecture.
Mofidi Shemirani, S. (1998). Climatic urban design: a sustainable strategy and energy-conscious recommendations extracted mainly from the context of morphological aspects of urban centre evolution. Sheffield : Sheffield University, Unpublished D. phil Dissertation.
منابع اینترنتی
Alaedin.travel [Accessed 6 Apr 2020]
Eligasht.com [Accessed 2 May 2020]
Kakofile.ir [Accessed 5 May 2020]
Map.sellfile.ir [Accessed 6 May 2020]
Nbpars.ir [Accessed 18 May 2020]
Shahrproject.ir [Accessed 18 May 2020]
https://www.google.com/search?source=univ&tbm=isch&q=%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87+%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%86&sa=X&ved=2ahUKEwijm6uW-M3sAhU-TxUIHadeCCkQjJkEegQIAxAB&biw=1600&bih=789 [Accessed 6 29Mar 2020]
https://www.google.com/search?q=نقشه+ایلام+&tbm=isch&ved=2ahUKEwj8xo-Z-M3sAhWB_IUKHYF4BWcQ2-cCegQIABAA&oq=نقشه+ایلام+&gs_lcp=CgNpbWcQAzIECAAQHjIGCAAQCBAeMgQIABAeMgQIABAeMgQIABAeMgQIABAeMgYIABAFEB4yBggAEAgQHjIGCAAQCBAeMgYIABAIEB46AggAULnGBliv2gZg9N8GaABwAHgAgAH4AYgBqAuSAQMyLTaYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=Ln2UX_z3MoH5lwSB8ZW4Bg&bih=789&biw=1600 [Accessed 1 Apr 2020]
https://www.google.com/search?q=نقشه+بیرجند&tbm=isch&ved=2ahUKEwiUkJDP-M3sAhUULxoKHS3YAQwQ2-cCegQIABAA&oq=نقشه+بیرجند&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAAyBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB4yBggAEAUQHjIGCAAQBRAeMgYIABAIEB4yBggAEAgQHjIGCAAQCBAeMgYIABAIEB5Q-q4JWITBCWCixAloAHAAeACAAaECiAHmC5IBAzItNpgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=oH2UX5TABZTeaK2wh2A&bih=789&biw=1600 [Accessed 1 Apr 2020]
https://www.google.com/search?q=%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87+%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%AF&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj-4Kvp9N7sAhWJsBQKHX2HB80Q_AUoAXoECAQQAw&biw=1600&bih=789#imgrc=dcuyFoFsTzwIjM [Accessed 1 Apr 2020]